CLM Dynamics DB8000s - przedwzmacniacz
W ostatniej dekadzie najbardziej tradycyjny element wyposażenia studia nagraniowego, jakim jest konsoleta mikserska, zaczął znikać z reżyserek. Wygoda miksowania wewnątrz komputera przy pomocy myszki lub, jak kto woli sprzętowego kontrolera z kilku zaledwie zwykle zmotoryzowanymi tłumikami sprawiła, iż dość drogie analogowe stoły mikserskie oraz zwykle koszmarnie brzmiące stoły cyfrowe stały się po prostu niepotrzebne.
Rzeczą oczywistą jest, iż doskonałe brzmienie najdroższych i najlepszych na rynku konsolet analogowych jest niemożliwe do uzyskania miksując wyłącznie w technice cyfrowej, lecz mało kogo stać na używanego SSL czy Neve za minimum 100.000 dolarów. W studiach nagraniowych, które zdecydowały się przejść na technikę cyfrową, po pewnym czasie okazywało się, iż klasyczny analogowy mikser wykorzystywano tylko jako zestaw przedwzmacniaczy mikrofonowych lub instrumentalnych. Powstało więc pytanie: po co płacić za kupę żelastwa zajmującą miejsce w reżyserce, jeśli wykorzystujemy z niej zaledwie jeden blok funkcjonalny? Zrodziło to zapotrzebowanie na nową grupę produktów: samodzielne przedwzmacniacze mikrofonowo-instrumentalne. Rynek urządzeń studyjnych wyższej półki jest dość hermetyczny, a konkurencja przeogromna. Ciężko jest zaistnieć na nim mało znanym firmom. Jedną z nielicznych, którym to się udało, jest szkocka CLM Dynamics ze swoim produktem – DB8000s.
Konstrukcja CLM Dynamics DB8000s
Rzadko spotyka się tak estetycznie i ergonomicznie wykonane urządzenia. Solidna i ciężka obudowa rak 3U oraz gruba płyta czołowa jest prawdopodobnie w stanie przetrzymać atak nuklearny (lub równoważną ilość tras koncertowych na otwartej przestrzeni w trudnych warunkach atmosferycznych). Przedwzmacniacz jest tak zaprojektowany, aby nawet z dużej odległości i przy kiepskim oświetleniu realizator błyskawicznie zorientował się w aktualnych nastawach parametrów urządzenia. Producent zadbał tu o każdy najdrobniejszy nawet szczegół budowy urządzenia. Każdy parzysty z ośmiu pionowo umieszczonych torów mikrofonowych oznaczony jest na niebiesko, co pozwala szybko i bezbłędnie skupić się na interesującym nas w danej chwili torze.
Duże i wygodne gałki potencjometrów przypominają swoim kształtem pociski, wykonane są z aluminium i wykończone na matowo. Posiadają one bardzo głębokie i widoczne z daleka wcięcie oznaczające ich aktualne położenie. Stan położenia wszystkich przycisków monitorowany jest żółtymi i czerwonymi diodami. Przyciski są na tyle małe, aby nie wcisnąć ich przypadkowo i na tyle daleko od siebie, aby manipulowanie nimi nie sprawiało żadnego problemu. Ich logiczne pogrupowanie sprawia, że nawet z dużej odległości nie ma problemu z rozpoznaniem ustawień. Każdy tor wyposażony jest w czytelny miernik poziomu sygnału, którego wskazania są szybkie i pewne. Po dbałości o ergonomię pracy z przedwzmacniaczem widać, iż w jego projektowaniu uczestniczyli inżynierowie o sporej praktyce studyjnej i koncertowej.
Pojedynczy kanał przedwzmacniacza zawiera: przycisk załączania napięcia fantom 48V, skokowy przełącznik wzmocnienia pracujący w zakresie 22-66dB, przycisk PAD załączający 20dB tłumienia dla niezwykle silnych źródeł sygnału, trymer wzmocnienia pracujący w zakresie -14dB/+6dB, przycisk układu odwracania fazy, przycisk załączający filtr górnoprzepustowy 12dB/okt o częstotliwości odcięcia 80Hz oraz przycisk mutowania kanału. Należy tutaj zauważyć, iż rozwiązanie regulacji wzmocnienia za pomocą skokowego przełącznika obrotowego i trymera pozwala na znaczne zwiększenie precyzji nastaw (zwłaszcza w przypadku pracy dwu kolejnych kanałów jako pary stereo).
Ze względu na fakt, iż przedwzmacniacz przeznaczony jest głównie do pracy z cyfrowymi rejestratorami, aby zabezpieczyć się przed niezwykle przykrymi w skutkach przesterowaniami sygnału na przetworniku analogowo-cyfrowym producent zdecydował się na wyposażenie go w układ analogowego ogranicznika o miękkim, adaptacyjnie regulowanym kolanie charakterystyki i automatycznie regulowanym czasie powrotu. W każdym kanale mamy możliwość włączenia lub pominięcia ogranicznika, płynnej regulacji progu zadziałania i skokowej regulacji czasu ataku (od 1ms do 10ms). W sąsiadujących ze sobą kanałach ograniczniki możemy sprzęgać ze sobą do pracy stereofonicznej. Stosunkowo rzadko spotykaną funkcją jest możliwość łączenia kanałów do nagrań w systemie MS. W przypadku DB8000s mamy do dyspozycji cztery matryce MS o nazwie WHIP.
Opcja cyfrowa
W dobie cyfrowej rejestracji sygnału trudno sobie wyobrazić urządzenie takie jak DB8000s bez przetworników analogowo-cyfrowych, z pomocą których można wprowadzić sygnał bezpośrednio na cyfrowe ślady. DB8000s został stworzony do 8-śladowej rejestracji, jest więc naturalne, że w ofercie firmy znalazły się także opcjonalne konwertery, pozwalające na współpracę przedwzmacniacza z urządzeniami cyfrowymi rozpoznającymi format ADAT oraz AES/EBU (ten drugi przetwornik może pracować także w formacie TDIF). Oba opcjonalne przetworniki zapewniają 24-bitową rozdzielczość sygnału cyfrowego i przełączaną częstotliwość próbkowania (44,1/48kHz). Przetwornik w wersji ADAT wyposażony jest dodatkowo w 25-pinowe złącze D-Sub umożliwiające wyprowadzenie wszystkich wyjść analogowych.Wejścia i wyjścia CLM Dynamics DB8000s
Na tylnym panelu urządzenia znajduje się 8 wejść mikrofonowych i 8 wysokoimpedancyjnych wejść instrumentalnych, których impedancja wejściowa rzędu 1MW umożliwia bezproblemową współpracę z instrumentami elektrycznymi. Włożenie wtyku do gniazda instrumentalnego powoduje odłączenie toru mikrofonowego; nie działa także przycisk pad, przełącznik zmiany fazy i skokowa regulacja wzmocnienia.
Nowatorskim rozwiązaniem jest zastosowanie trzech niezależnych wyjść z każdego toru urządzenia. Jedno wyjście oparte jest o gniazda XLR. Może ono być wewnętrznie konfigurowane z pominięciem układu ogranicznika oraz wyciszania. Dwa pozostałe wyjścia to gniazda TRS 1/4”. Istnieje możliwość przełączania poziomu tych wyjść pomiędzy +4dBu a -10dBV. Gniada wyjściowe XLR mogą być opcjonalnie wyposażone w transformatory symetryzujące. Zastosowanie trzech niezależnych wyjść jest niezwykle przydatne w nagraniach na żywo. Możemy wtedy sygnał podać niezależnie na rejestrator, główny mikser oraz mikser odsłuchowy. Przedwzmacniacz może być wyposażony opcjonalnie w 24-bitowy ośmiokanałowy przetwornik C/A w formacie ADAT lub AES/EBU. Pracuje on z częstotliwościami 44.1, 48 i 96kHz. Możliwa jest synchronizacja do zewnętrznego zegara przy pomocy gniazda wordclock.
CLM Dynamics DB8000s - lista zażaleń
Wyposażenie przedwzmacniacza jest bardzo bogate, a zastosowane dość nowatorskie rozwiązania przydatne w codziennej pracy. Prawdę mówiąc ciężko jest znaleźć funkcję, której brakowałoby w tym urządzeniu. Lista zażaleń obejmuje jedynie fakt, iż wejście instrumentalne ma nieco zbyt mały zakres czułości, a włożenie wtyku do gniazda instrumentalnego powoduje odłączenie toru mikrofonowego. Nie możemy więc okablować sobie w studiu naszego przedwzmacniacza na stałe z tyłu raka. W takim przypadku gniazda instrumentalne należałoby umieścić z przodu urządzenia lub zastosować na panelu czołowym dodatkowy przełącznik.
CLM Dynamics DB8000s w ogniu akcji
Brzmienie urządzenia testowałem nagrywając przez niego elementy zestawu perkusyjnego, gitary akustyczne i elektryczne (z mikrofonu), wokal i klawisze przez wejście instrumentalne. Jako zestaw referencyjny posłużyły przedwzmacniacze z najwyższej półki: Millennia Media HV3B oraz Amek Neve, przetwornik Lucid AD2448; odsłuchy Genelec 1032 i Yamaha NS10. Brzmienie CLM jest bardzo naturalne i dobrze zrównoważone. Dobre przenoszenie transjentów sprawia, iż bębny brzmią soczyście, potężnie i precyzyjnie. Werbel i tomy mają ładny, zdecydowany atak i ciepły dół pasma; hi-hat jest naturalny i bogaty w szczegóły. Ślady overhead oferują całkiem niezłą stereofonię. Dźwięk nie jest sterylny, gitara akustyczna i wokal zabrzmiały naturalnie, przejrzyście i ciepło – z ładną, nienachalną, aczkolwiek obecną górą. Po podłączeniu do wejść instrumentalnych zwykle cyfrowo i sterylnie brzmiąca Yamaha CS1x znacznie zyskała na przestrzenności i spójności. Brzmienie zrobiło się o klasę lepsze – jakby bardziej analogowe.
W tej klasie cenowej urządzenie powinno jak najmniej dodawać od siebie. CLM jest dość przezroczysty brzmieniowo, nie brudzi i nie „ociepla” sygnału jak niektóre lampowe przedwzmacniacze o podobnej cenie. Zachowano tutaj dobry balans pomiędzy miękkim i ciepłym brzmieniem angielskim a potężnym i szczegółowym, charakterystycznym dla urządzeń amerykańskich i niemieckich. Oczywiście nie oczekujmy cudów. CLM nie jest ani tak precyzyjny, szybki i szczegółowy jak Millennia Media, ani tak tłusty, ciepły i potężny jak Amek. Pamiętajmy jednak, iż tamte urządzenia w wersji stereo kosztują sporo więcej niż ośmiokanałowy CLM. Limitery urządzenia działają poprawnie, choć nie jestem zwolennikiem ich stosowania podczas nagrań. Dobry, 24-bitowy przetwornik w zupełności pozwala na zachowanie wystarczającego zapasu dynamiki.
Podsumowanie
W swojej klasie cenowej przedwzmacniacz CLM oferuje moim zdaniem brzmienie wzorcowe. Konkurencja jest tutaj spora, ale żaden z rywali nie przypadł mi aż tak do gustu. Polecić go mogę śmiało jako główny przedwzmacniacz w studiach projektowych. Jako preamp dodatkowy może on spokojnie przebywać w rakach nawet najlepiej wyposażonych reżyserek – na pewno nie przyniesie wstydu, gdy nastąpi potrzeba jego użycia.
Wydaje mi się on także doskonałym rozwiązaniem dla osób zajmujących się nagraniami na żywo. Bogate wyposażenie, dbałość o ergonomię oraz pancerne i zarazem estetyczne wykonanie sprawiają, iż wart jest każdej wydanej na niego złotówki.
Nasze spostrzeżenia
+ wzorowe brzmienie+ solidne wykonanie
+ wysoki poziom ergonomii
+ potrójne wyjścia z kanałów
– gniazda instrumentalne na tylnym panelu
– brak insertów
Informacje
Wejścia | impedancja 1,2kW (XLR), 1MW (TS 1/4”); zgrubna regulacja poziomu wejściowego od 22dB do 66dB (co 4dB), płynna od -14dB do +6dB |
Poziom szumów | -128dB (nieważone) |
THD | 0,001% |
Pasmo przenoszenia | 15Hz-60kHz (ze spadkiem 3dB) |
Maks. poziom wejściowy | +7dBm (+27dBm z włączonym tłumikiem 20dB) |
Zasilanie | sieciowe |
Wymiary | 482×132×205mm (s×w×g) |
Waga | 7kg |
Ceny | DB8000s – 12.194 zł interfejs ADAT – 2.434 zł interfejs AES – 3.654 zł. |
EiS - 04/2004