Heritage Audio MCM-8; '73 JR - modułowy sumator i przedwzmacniacz

Magia ebonitowych gałek, precyzyjnych skal, wskaźników wychyłowych i charakterystycznego, niebiesko-szarego koloru RAF oddziałuje na wiele osób, kojarząc im się z najlepszymi latami przemysłu nagraniowego, tłustym brzmieniem i najwyższą jakością. Nie bez powodu, bo sprzęt studyjny jeszcze do lat 80. XX stulecia produkowany był w oparciu o wojskowe specyfikacje, całkowicie ręcznie i w oparciu o najwyższej jakości podzespoły dostępne w tamtych czasach. Traktowano go na równi z wysokiej klasy sprzętem pomiarowym, a jego zastosowanie w branży studyjnej i nadawczej miało takie samo znaczenie, jakie dziś mają serwery najważniejszych węzłów obsługujących internet. Jeśli zatem gdzieś szukamy tak cenionych obecnie cech charakterystycznych sprzętu o umownej nazwie vintage, to znajdziemy je w solidności wykonania, zgodności z obowiązującymi wówczas normami, konsekwencji w realizacji założeń i w braku wpływu działu księgowości na proces projektowania.

Tymczasem zdecydowana większość współczesnych urządzeń, produkowanych seryjnie przez duże firmy, powstaje najpierw w działach marketingu, potem przechodzi obróbkę logistyczną, by na koniec trafić do projektantów (zazwyczaj są nimi tzw. firmy outsourcingowe) realizujących przyjęte wytyczne. Jest to oczywiście pewne uproszczenie, ale w dużej mierze oddające naszą rzeczywistość, gdzie zamiast produktu główne role odgrywają takie czynniki jak marka, cena i kreowanie popytu.

Są jednak jeszcze producenci, którzy, godząc się na pewną niszowość, kontynuują ten sposób podejścia do swoich wyrobów, jaki funkcjonował 40 i więcej lat temu. Oczywiście, pewnych rzeczy nie da się obejść i dziś już tworzenie urządzeń całkowicie montowanych ręcznie, a do tego metodą point-to-point, czyli łączenia elementów przewodami na listwach montażowych, zwykle sprawia, że cena rośnie o jedno zero przed przecinkiem, a produkt staje się niesprzedawalny na szerszym rynku.

Takie firmy jak Heritage Audio starają się znaleźć rozwiązania pośrednie i trafić do tych odbiorców, którzy cenią klasykę i nowoczesność.

Trochę inny rak 500

Na pierwszy rzut oka MCM-8 jest tylko ramą typu API 500, wzbogaconą o blok sumowania sygnałów z umieszczonych w nim modułów, co nie do końca jest prawdą (więcej na ten temat poniżej). By w pełni wykorzystać jego możliwości, należy go obsadzić dowolnymi urządzeniami w bardzo popularnym obecnie formacie lunchbox/500, do których doprowadzamy sygnały, by je zmiksować do postaci mono lub stereo. Nie zmienia to zasadniczej funkcjonalności MCM-8, który jest także klasycznym sprzętowym "hostem" dla modułów 500, nie tylko produkcji Heritage Audio, ale też innych zachowujących ten standard połączeń i wymiarów, czyli w zasadzie wszystkich pięćsetek dostępnych na rynku.

MCM-8 to nowy okręt flagowy wśród raków hiszpańskiej firmy i na tyle świeży, że w trakcie pisania tego tekstu nie było go jeszcze na stronie internetowej producenta. Urządzenie ma osiem slotów dla modułów 500 oraz zintegrowany, 10-kanałowy mikser sumujący. W urządzeniu zastosowano rozwiązanie polegające na rozdziale i separacji napięcia zasilania dla każdego z modułów (0,4 A obciążalności na moduł plus maks. 140 mA na wszystkie napięcia fantomowe +48 V), zatem mamy pewność, że co bardziej prądożerne pięćsetki nie obciążają zasilacza na tyle, by dla innych brakowało energii. MCM-8 wyposażony jest w zewnętrzny zasilacz, a do tego nie ma żadnego włącznika/wyłącznika zasilania, co jest podstawową i chyba jedyną istotną wadą tego urządzenia.

Każdy slot ma własne wejście i wyjście w postaci gniazd XLR, przy czym wyjścia są jednocześnie kierowane na wbudowany sumator pasywny, z opcją ich włączenia na sumę stereo, regulacją poziomu i panoramy. Dodatkowo MCM-8 ma dwa wejścia Aux, już bez regulacji i "na sztywno" przypisane do wyjść, dla których mamy główny tłumik, umieszczony tuż pod dwoma wychyłowymi wskaźnikami poziomu zsumowanego sygnału. Wszystkie osiem wejść i wyjść modułów wyprowadzono także na złączach D-Sub w standardzie Tascam, co zdecydowanie ułatwia połączenia w ramach systemu studyjnego wykorzystującego ten format wielokanałowej transmisji analogowej.

Heritage Audio MCM-8, czyli sumator z niespodzianką

Choć tor sumowania jest pasywny, a zatem całkowicie przeźroczysty dla sygnału audio, to dla zachowania optymalnego poziomu na wyjściu zastosowano układ kompensacji wzmocnienia oparty na rozwiązaniach znanych z powstałych w latach 70. konsolet Neve z serii 80. Jest to podwójny wzmacniacz napięciowy, pracujący w klasie A, z tranzystorem mocy 2N3055 i transformatorem na każdy z dwóch kanałów wyjściowych. To oznacza, że już samo przetworzenie sygnału przez "pusty" rak pozwala nadać mu specyficznego charakteru klasycznych urządzeń, z mocniej nasyconymi harmonicznymi niskich tonów i szeroko brzmiącą górą pasma. Możemy zatem użyć MCM-8 w charakterze pasywnego sumatora 10-kanałowego (przy czym kanały Aux nie będą miały regulacji i komutacji) z transformatorowym torem wzmocnienia typu Neve na sumie. W takiej konfiguracji wejściami będą gniazda OUT 1–8 (potrzebne będą przejściówki obustronnie zakończone żeńskimi złączami XLR) oraz wejścia AUX.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Oczywiście pełnię możliwości, z indywidualnym kształtowaniem brzmienia i dynamiki poszczególnych torów za pomocą dedykowanych modułów 500, uzyskamy, obsadzając MCM-8 naszymi ulubionymi procesorami. Ale i bez nich rak Heritage Audio jest użytecznym i ciekawie brzmiącym narzędziem, które możemy stopniowo rozszerzać o kolejne elementy.

Heritage Audio ‘73 JR

Niejako naturalnym elementem tego swoistego ekosystemu, jaki stanowi MCM-8, jest moduł ‘73 JR (test pokazanego na ilustracji winietowej i znajdującego się na okładce kompresora/przedwzmacniacza 2264 JR znajdziecie w następnym numerze ). Skąd taki wniosek? Już sama nazwa modułu sugeruje, że ma on ścisłe powiązania z torem sygnałowym typu 1073, więc znakomicie się uzupełnia koncepcyjnie i pod względem charakteru brzmieniowego z MCM-8, także bazującym na myśli konstruktorskiej Ruperta Neve.

Myliłby się jednak ktoś, sądząc, że ‘73 JR to kolejny klon samego wzmacniacza napięciowego z toru 1073, wykorzystywanego najczęściej jako przedwzmacniacz mikrofonowy. To konstrukcja modułowa luźno nawiązująca do oryginału, choć bazująca na identycznej koncepcji. Wszystko tu wykonano wyłącznie w oparciu o tranzystory i z użyciem elementów pasywnych najwyższej klasy. Nie będę wnikał w szczegóły, ale patrząc na tę konstrukcję, mam wrażenie, jakbym widział sprzęt studyjny z połowy lat 70., tyle że nieliczne kondensatory elektrolityczne, pięta achillesowa każdego starszego urządzenia audio, tutaj są z najwyższej, tzw. audiofilskiej półki. Do tego dochodzą klasyczne transformatory (wejściowy i wyjściowy), przełączniki Grayhill, a nawet dodatkowa stabilizacja napięcia zasilającego, na wypadek gdyby moduł pracował w słabszym jakościowo raku niż MCM-8. Moduł ten pełni też rolę zabezpieczenia napięciowego, stopniowo je zwiększając aż do osiągnięcia pełnej wartości zasilania po upływie 20 sekund od włączenia. Dbałość o takie szczegóły świadczy o tym, że producent bardzo poważnie podchodzi do swoich konstrukcji.

Pod względem brzmieniowym ‘73 JR ma wszystko to, czego oczekujemy od wysokiej klasy torów wzmocnienia pracujących w klasie A z separacją transformatorową. Dźwięk jest głęboki, ciepły, bardzo szczegółowy i otwarty. Zakres regulacji wzmocnienia jest wystarczający (80 dB), by pracować nawet z pasywnymi mikrofonami wstęgowymi, a jednocześnie "obsłużyć" tory liniowe. Mamy możliwość zmiany impedancji wejściowej z 1,2 kΩ na 300 Ω (tryb LoZ), 20-decybelowy tłumik dla wejścia mikrofonowego, aktywny, zrealizowany w klasie A filtr dolnozaporowy 80 Hz/18 dB i przycisk zmiany biegunowości sygnału.

Z chwilą włączenia niesymetrycznej wtyczki do wejścia D.I. aktywuje się tor instrumentalny na tranzystorze J-FET, a sygnał przechodzi przez transformator wejściowy. W tym przypadku nazwa D.I. ma więc pełne uzasadnienie w rzeczywistości, ponieważ mamy do czynienia z pełną separacją galwaniczną.

Podsumowanie