Określana jako Recording System Luna jest oprogramowaniem, które można uznać za cyfrowy system DAW na bazie emulacji elementów analogowych.
Firma Universal Audio ma na swoim koncie wirtualne wersje niemal wszystkich analogowych klasyków z zakresu sprzętu studyjnego. Teraz zaoferowała coś więcej – kompleksowy system produkcyjny, pozwalający na kreowanie, nagrywanie i miks. Wszystko dzieje się w domenie cyfrowej, ale w oparciu o analogową duszę i sprzęt Apollo. Chyba najciekawsze w tym wszystkim jest to, że Luna jest całkowicie bezpłatna! Owszem, jest jeden warunek, który trzeba spełnić, by móc z niej korzystać: użytkownik musi mieć interfejs audio Apollo lub Arrow Thunderbolt. Ponadto system ten na chwilę obecną będzie dostępny tylko dla posiadaczy komputerów Mac, a to ze względu na jego kompatybilność z interfejsami podłączanymi przez Thunderbolt. O współpracy z komputerami Windows na razie się nie wspomina.
Luna w dużym stopniu przypomina oprogramowanie Console i w samej rzeczy jest z nim ściśle zintegrowana, łącznie z uwzględnieniem istniejącego już systemu Unison, który pozwala uruchamiać wtyczki UAD bezpośrednio w torze nagraniowym lub odsłuchowym. Ma strukturę klasycznego liniowego programu DAW, ze ścieżkami audio i MIDI, automatyką i podziałem materiału na ścieżkach na klipy, które można swobodnie przesuwać. Ścieżki w widoku sesji mogą być rozszerzane w pionie i minimalizowane, a w ich nagłówkach znajdują się typowe elementy, w tym wybór wejścia i wyjścia, tłumik, panorama, wyciszanie, solo i przycisk uzbrajania do nagrywania. Luna obsługuje funkcję timestretchingu dla materiałów audio, przyciągania do siatki i różnych trybów podziałki, a każdy klip audio ma własny regulator głośności oraz odstrajania. Sekcję napędu i dostęp do narzędzi edycyjnych rozwiązano podobnie jak w innych programach DAW, tyle tylko, że w przypadku Universal Audio wszystko prezentuje się wyjątkowo przejrzyście i czytelnie, z podziałem na grupy Edit, Fades i Clip oraz jednoznacznym funkcjonalnie przyciskiem Export Clip. To ostatnie oznacza, że chcąc wyeksportować jakiś fragment naszej sesji nie musimy błądzić w menu w poszukiwaniu odpowiedniej opcji, tylko od razu przechodzimy do sedna sprawy.
Okna sesji i miksera mogą być wyświetlane alternatywnie, na oddzielnych ekranach lub jedno pod drugim, z możliwością przewijania. Interfejs prezentuje się przejrzyście i nowocześnie, w dużej mierze przypominając interfejs aplikacji Console, na której jest osadzony.
Widok można przełączyć na tryb miksera lub obu modułów (sesji i miksera) jednocześnie, z opcją ich przewijania w pionie. Sam mikser swoim wyglądem bardzo przypomina oprogramowanie Console, zatem użytkownicy interfejsów Apollo nie będą mieli problemów z odnalezieniem się w nim. Oprócz osadzania wtyczek UAD – w trybie insertowym lub wysyłkowym, Luna udostępnia też nowy format rozszerzeń o nazwie Extension, o których poniżej. Kilka jest już dostarczanych wraz z programem, ale kolejne trzeba będzie dokupić (chyba że firma zdecyduje się udostępnić jakieś nieodpłatnie).
Bardzo ciekawą cechą systemu Luna jest daleko posunięta integracja z interfejsem. Jest tak dlatego, że w ten sposób zrealizowano w pełni wspomagany sprzętowo bezlatencyjny odsłuch, wdrażając rozwiązanie o nazwie Accelerated Realtime Monitoring. Do tej pory funkcję tę oferowały jedynie najdroższe systemy DAW obsługiwane przez własne zasoby DSP, takie jak na przykład Pro Tools HDX. W dużym uproszczeniu chodzi o to, że program wraz z interfejsem działa dokładnie tak, jak analogowy mikser – wszystkie wejścia i wyjścia są dostępne jednocześnie, bez względu na tryb pracy: produkcja, nagrywanie lub miks. Można zatem zachować pełną kontrolę nad odsłuchem z poziomu miksera systemu Luna, co pozwala na przykład na zastosowanie różnych procesorów w monitoringu i torze nagrywania. Chcąc zrobić to samo w standardowym programie DAW, trzeba uwzględnić zsumowaną latencję wejściową i wyjściową interfejsu (tzw. roundtrip), co nawet przy ekstremalnie nisko ustawionym buforze będzie powodować słyszalne opóźnienia, a ponadto spowoduje zwiększenie obciążenia CPU. Według zapewnień Universal Audio, zastosowanie Accelerated Realtime Monitoring całkowicie eliminuje ten problem.
Jednym z zasadniczych elementów systemu mającego za zadanie uzyskać analogowo brzmiący dźwięk jest wbudowany moduł sumowania wszystkich torów sygnałowych. Luna bazuje bowiem na precyzyjnej emulacji układu sumy 1272 z konsolet Neve z serii 80, produkowanych przez Neve Electronics w latach 60. i na początku lat 70. minionego wieku. W przypadku Luny rzecz nie odnosi się wyłącznie do prostego przetwarzania zsumowanego sygnału, bowiem emulacja obejmuje też szereg innych czynników związanych z pracą całego systemu. Jak twierdzą przedstawicie Universal Audio, dzięki zastosowanemu przez nich rozwiązaniu „można przetworzyć klinicznie czysty miks w klasycznie brzmiące nagranie wypełnione życiem i energią”.
Jest jeszcze jeden element, którego funkcjonalność prezentuje się podobnie. Nosi on nazwę Integrated Multitrack Tape i jest, zgodnie z nazwą, zintegrowanym z systemem emulatorem magnetofonu wielośladowego. W tym wypadku działa on pod postacią rozszerzenia Oxide. Realizatorzy i producenci znają doskonale to rozwiązanie, ponieważ jest ono dostępne jako wtyczka UAD o tej samej nazwie, ceniona za swoje ciepło soniczne i spójność. W tym wypadku spójność ta jest pochodną zastosowania tej emulacji na każdej ścieżce w ramach miksu. Przewidziano też dostępność opcjonalnego rozszerzenia Extension (bo taką nazwę noszą dodatki do systemu Luna) Studer A800 Tape Recorder, w którym zakres dostępnych opcji jest znacznie szerszy niż w Oxide.
Po raz pierwszy w przypadku Universal Audio mamy do czynienia z instrumentami wirtualnymi – tutaj znajdującymi się na pokładzie Luny, a w najbliższej przyszłości dostępnymi także pod postacią kolejnych rozszerzeń. Znając doświadczenie programistów tej firmy w zakresie modelowania elektrycznego i akustycznego, samplingu, syntezy i cyfrowego przetwarzania dźwięku możemy się spodziewać czegoś wyjątkowo interesującego. Na początku otrzymujemy powstały we współpracy z Moog Music syntezator Minimoog, będący wirtualną kopią klasycznego syntezatora analogowego z 1971 roku, a którego chyba nikomu nie trzeba bliżej przedstawiać. Kolejnym instrumentem jest Ravel – rozszerzony funkcjonalnie ROM-pler bazujący na próbkach fortepianu Steinway Model B. Niespotykaną do tej pory wierność w zakresie reprodukcji szczegółów ma gwarantować nowa technologia modelowania fizycznego nosząca nazwę Ultra-Resonance.
Dostępny w ramach systemu Luna, bezpłatny instrument jest autoryzowaną przez oryginalnego producenta wirtualną kopią syntezatora Minimoog z szeregiem współczesnych dodatków.
Do tych dwóch instrumentów dochodzi Shape, będący czymś w rodzaju samplera z całą gamą próbek takich instrumentów jak klasyczne pianina, bębny, gitara, bas, instrumenty orkiestrowe, a nawet syntezatory. A wszystko to w oparciu o sample takich firm jak Universal Audio, Spitfire Audio, Orange Tree Samples, Loops de la Creme i szeregu innych.
Pojawienie się nowego systemu DAW może być pewnym zaskoczeniem i pod tym kątem warto się zastanowić, co firma Universal Audio chce osiągnąć udostępniając tę aplikację za darmo wszystkim użytkownikom interfejsów Apollo Thunderbolt – aktualnie tylko dla Mac, ale być może też dla komputerów Windows. Można też odnieść wrażenie, że Luna jest odpowiedzią na oczekiwania użytkowników platformy UAD, którzy od dłuższego czasu domagali się stworzenia przez Universal Audio także instrumentów wirtualnych.
Patrząc pod kątem marketingowym, skierowanie tej oferty tylko do posiadaczy nowszych interfejsów audio UA jest sygnałem dla właścicieli wersji FireWire, że ich platforma sprzętowa nie ma takiego potencjału rozwojowego jak interfejsy Thunderbolt. Universal Audio otwiera też nowy rynek pod postacią rozszerzeń Extension oraz dedykowanych instrumentów wirtualnych. To ostatnie, w kontekście jakości dotychczasowych produktów UA prezentuje się szczególnie interesująco. Przyszłość pokaże, jak będzie się to kształtować pod względem cenowym, ale na szczególną pobłażliwość nie ma raczej co liczyć. Niemniej dostępność bezpłatnej, autoryzowanej przez oryginalnego producenta wirtualnej wersji syntezatora Minimoog należy szczególnie docenić.
Luna jako DAW pozwala nie tylko na otwieranie wtyczek UAD, ale także wtyczek w formacie Audio Unit, zatem nie jest systemem zamkniętym. Można podejrzewać, że funkcjonowanie wtyczek UAD w swoim własnym środowisku sprzętowym i programowym, bez konieczności „tłumaczenia” ich na AU czy AAX, zapewni im większą wydajność niż w przypadku ich pracy w innych programach DAW, ale jak jest w rzeczywistości, przekonamy się, gdy system stanie się dostępny. Oficjalnie ma to nastąpić wiosną tego roku.
