Neuratron PhotoScore/NotateMe Ultimate 2020 - program do odczytu i edycji nut
Do skanowania i edycji już istniejących wydawnictw nutowych, najlepiej skorzystać z dedykowanych aplikacji, takich jak narzędzia Neuratron.
Sporządzanie zapisu nutowego jest dziś wyjątkowo proste, ponieważ zdecydowana większość programów DAW oferuje wbudowany edytor nut, bezpośrednio współpracujący ze ścieżkami MIDI. Nieco gorzej jest, gdy mamy zapis drukowany lub nawet ręczny. W świecie zdominowanym przez komputery nie można wszak zapominać o tym, że wielu twórców wciąż posługuje się zapisem nutowym jako podstawowym środkiem komunikacji. Niekiedy samo kserowanie nut to zdecydowanie za mało, a poza tym nie daje żadnej możliwości bezpośredniego ich przeniesienia do postaci MIDI, nie wspominając już o edycji.
Neuratron PhotoScore/NotateMe Ultimate 2020 - z papieru na MIDI
PhotoScore oraz NotateMe Ultimate 2020 to najnowsze oprogramowanie do kopiowania nut z postaci drukowanej lub zapisanej ręcznie, do postaci cyfrowej, oferowane przez firmę Neuratron. Choć nazwa sugeruje, iż mamy do czynienia z dwiema aplikacjami, to w istocie funkcjonują one w ramach tej samej przestrzeni roboczej. Zadaniem PhotoScore jest import, konwersja i edycja już istniejącego zapisu, zaś NotateMe pozwala na tworzenie nut od podstaw, bezpośrednio w komputerze.
PhotoScore bazuje na technologii optycznego rozpoznawania nut (OMR), która pozwala na analizę elementów muzycznych i tekstowych oraz ich konwersję do postaci podlegającej edycji. Dane można wprowadzać bezpośrednio do programu za pomocą klasycznego skanera lub poprzez import plików wektorowych (PDF) albo bitmapowych (JPG, TIFF). Efektem finalnym pracy będzie natomiast zapis nutowy pod postacią MIDI, wektorowego formatu PDF oraz zunifikowanych systemów Notation Interchange File Format (NIFF) lub MusicXML. PhotoScore umożliwia również odtwarzanie poddanego analizie zapisu, wykorzystując własny syntezator MIDI do eksportu w formatach AIFF lub WAV.
Neuratron PhotoScore/NotateMe Ultimate 2020, czyli praktyka czyni mistrza
W lewej części okna znajduje się lista zaimportowanych oraz zeskanowanych materiałów graficznych, a w środkowej i górnej części dokonuje się ich edycji przy powiększeniu zaznaczenia. Mamy także szereg okien pływających, w tym Bad Timing, które pozwala oznaczyć takty zawierające niepoprawny rytmicznie zapis, czy Full Detail, powiększający miejsce oryginalnego zapisu, w którym znajduje się kursor. Główne okno pływające Keypad zawiera narzędzia służące do wprowadzania i modyfikacji nut, pauz, znaków chromatycznych i innych elementów, jak łączniki czy akcenty. Inne aspekty zapisu nutowego, w tym tonacja, oznaczenia taktów, akordy, znaczniki tekstowe itp. dodajemy z użyciem menu Create.
Jeśli z odczytem zapisu nie poradzi sobie nasze oko, to program PhotoScore nic tu nie zmieni i odczyt będzie nieprawidłowy...
Zakres naszych możliwości edycyjnych w dużej mierze zależy od jakości materiału wyjściowego i tego, w jaki sposób zostanie on poddany konwersji. Przenoszenie zapisu ręcznego jest wyjątkowo złożonym procesem i często trzeba bazować na własnych umiejętnościach oraz indywidualnej interpretacji. Nie ma natomiast żadnych problemów z konwersją z postaci PDF. Przy przetwarzaniu skanu warto podążyć za sugestiami producenta programu, aby wskazać rodzaj zapisu (druk lub ręczny) i odpowiednio dobrać wymiary i rozdzielczość materiału. Inne opcje dostępne podczas przetwarzania to ręczne definiowanie i analiza pozycji pięciolinii.
Generalnie praca z PhotoScore jest dość prosta, a użytkownik ma do dyspozycji szereg opcji. Dla przykładu, na jednej pięciolinii można zapisać do pięciu głosów (do celów edycyjnych nadając inny kolor każdemu z nich), a jeśli czytelność zapisu jest zbyt mała, można użyć trybu Rescore, który pozwala ją poprawić. Można też sprawnie transponować cały zapis, co jest wyjątkowo przydatną w praktyce funkcją.
NotateMe
Aplikacja NotateMe zaistniała dla urządzeń przenośnych Android oraz iOS, i wciąż jest dostępna w sprzedaży za 39 GBP oraz w ograniczonej wersji bezpłatnej. Jej podstawowym zadaniem jest przenoszenie wpisanych nut do postaci zapisu podlegającego edycji.
NotateMe pracuje jako część głównego okna edycyjnego, pozwalając na łatwe przenoszenie zapisu z jednej aplikacji do drugiej, choć nie ma możliwości jednoczesnego uruchomienia NotateMe oraz PhotoScore. Istnieje kilka sposobów wpisywania nut, w tym przeciąganie ich z palety czy nawet kreślenie z użyciem rysika lub gładzika. Program zawiera podstawową bibliotekę z brzmieniami orkiestrowymi oraz takimi instrumentami jak gitara, bas, zestaw perkusyjny itd.
Podsumowanie
Pominąwszy niewątpliwą funkcjonalność, sam program sprawia wrażenie nieco przestarzałego jak na dzisiejsze standardy, ale najważniejsze jest to, że swoją pracę wykonuje dobrze. Materiał dostępny jako czytelny, pozbawiony pikselizacji i z wyrównanymi pięcioliniami plik graficzny, na ogół odczytywany jest bez żadnych problemów, wymagając jedynie drobnych korekt po stronie tekstowej. Gorzej rzecz wygląda, jeśli jest to mocno spikselizowany skan (lub grafika z internetu), z nierównymi liniami i niewielką czytelnością (np. skan ręcznego zapisu Bacha ze strony angielskiej Wikipedii poświęconej zapisowi nutowemu). Można przyjąć, że mając grafikę, w której po powiększeniu wyraźnie widać zapis, konwersja odbędzie się sprawnie i bez większych przeszkód. Jeśli jednak po powiększeniu trudno nam odczytać znaki, to nie oczekujmy, że program zrobi to za nas.
To i tak bardzo duże ułatwienie przy konwersji zapisu nutowego dostępnego na papierze lub w postaci nieedytowalnej grafiki na postać w pełni edytowalnego zapisu oraz formatu MIDI. W tym ostatnim przypadku PhotoScore świetnie sprawdzi się, gdy chcemy przenieść do MIDI utwory, do których mamy wyłącznie nuty.
Nasze spostrzeżenia
+ import formatów PDF, TIFF i JPG+ możliwość dopasowania parametrów skanowania
+ NotateMe w zestawie
+ przydatne funkcje, jak transpozycja, 4 głosy na pięciolinię i Reformat
+ opcja inteligentnego powiększania obszaru kursora
- brak importu PNG
- okazjonalne zawieszenia przy imporcie mało czytelnych plików
Zakres zastosowań
- niezastąpione narzędzie do przenoszenia zapisu nutowego w formie graficznej na edytowalne pliki notacji nutowej oraz do postaci plików MIDI
Pasaż
