PreSonus Quantum 4848 - interfejs audio Thunderbolt

Firma PreSonus przyjęła wyjątkowo konsekwentną strategię rozwoju, nie skupiając się na jednej grupie produktów, ale oferując w zasadzie wszystko, co może być wykorzystane do pracy z dźwiękiem – od oprogramowania po zestawy głośnikowe PA. Gdy jednak pochylimy się nad funkcjonalnością poszczególnych urządzeń, zakresem ich zastosowań oraz spróbujemy poszukać elementów wspólnych, to dojdziemy do ciekawego wniosku. Długofalowym celem wizjonerów z PreSonusa jest opanowanie wielu różnych rynków pro-audio, ale szczególnie zależy im na obszarze zagospodarowanym obecnie przez system Pro Tools z dedykowanym sprzętem. Jeśli nawet nie zagrozi interesom Avida w zakresie produkcji powiązanej z filmem i wideo (choć przykład Røde pokazuje, że można zawojować przebojem także i ten wyjątkowo hermetyczny rynek), to, jeśli chodzi o produkcję muzyki, wszystko jest możliwe.

Pro Tools HD (teraz Pro Tools Ultimate) dominuje na rynku profesjonalnych studiów nagrań głównie z tego powodu, że jest kompleksowym rozwiązaniem sprzętowo-programowym, z realizacją monitoringu w czasie rzeczywistym, dedykowaną obsługą DSP i możliwością jednoczesnej pracy na 768 ścieżkach (z trzema kartami HDX i kompatybilnym sprzętem I/O) oraz obsługi do 192 wejść i wyjść w tym samym czasie. To system do gigantycznych projektów audio, kosztujący równie gigantyczne pieniądze. Oferuje on wydajność bardzo trudną do uzyskania dla systemów natywnych oraz pełną kompatybilność z najwyższej klasy sprzętem wideo i dedykowanymi kontrolerami sprzętowymi. W praktyce jednak mało które studio może się pochwalić najbardziej rozbudowaną wersją systemu Pro Tools i stosunkowo niewiele obiektów korzysta z opcji obsługi wideo.

I tu właśnie PreSonus widzi swoją szansę, oferując równie funkcjonalny system sprzętowo-programowy oparty na Studio One, z możliwością jego rozbudowy o dedykowane miksery/kontrolery i porty I/O. Presonus Quantum 4848 doskonale wpisuje się w ten scenariusz, będąc kompleksowym pakietem, na którym można oprzeć całe studio.

Konstrukcja Presonus Quantum 4848 

Wraz z Quantum 4848 otrzymujemy program PreSonus Studio One w wersji Professional wraz z wtyczką Pipeline XT, pozwalającą na obsługę zewnętrznych urządzeń analogowych z automatyczną kompensacją latencji. Dzięki temu, że Quantum 4848 wyposażony jest w 32 wejścia i 32 wyjścia analogowe (oraz 16 wejść i wyjść cyfrowych ADAT), możemy podłączać do niego cały szereg zewnętrznych procesorów, wykorzystując je w naszym miksie bez konieczności renderingu ścieżek czy różnej gimnastyki z połączeniami. Co więcej, każdy port audio obsługiwany przez Pipeline XT może mieć własną grafikę w Studio One, można do niego dodawać notatki a także zapisywać ustawienia pod postacią presetów. W ten sposób wygodnie zintegrujemy ze Studio One cały nasz outboard, z ulubionymi przedwzmacniaczami, kompresorami, korektorami czy efektami. I to wszystko za 6.399 zł, bez dodatkowych kosztów na kolejne opcje.

Wejścia i wyjścia analogowe wyprowadzono na złączach wielostykowych zgodnych z formatem Tascam TDIF. Każde z nich obsługuje osiem liniowych portów symetrycznych.

No, może nie do końca, bo o kabel Thunderbolt musimy się zatroszczyć we własnym zakresie... Quantum 4848 jest bowiem interfejsem podłączanym do komputera z programem Studio One Professional właśnie za pośrednictwem portu Thunderbolt. Ma dwa złącza w tym formacie, co pozwala na podłączenie kolejnych urządzeń TB. Na panelu czołowym, oprócz włącznika zasilania nie ma żadnych innych manipulatorów. Panel tylny zajmuje osiem standardowych wielowtyków DB-25 (format Tascam), z których każdy obsługuje osiem symetrycznych torów liniowych audio. Są też dwa złącza worclock BNC (wejście i wyjście), cztery porty ADAT (2 wejścia i 2 wyjścia) i gniazdo do podłączenia zewnętrznego zasilacza prądu stałego 12 V. Jeśli ktoś chce o kilka decybeli podnieść zakres dynamiki, to jako źródło zasilania proponuję podłączyć akumulator samochodowy; i nie jest to żart, ale wielokrotnie sprawdzone w praktyce rozwiązanie.

Presonus Quantum 4848 w praktyce

Quantum 4848 nie jest interfejsem audio w takim znaczeniu, że może samodzielnie realizować wszystkie zadania, jakie stawiamy przed tego typu urządzeniami. Nie ma w nim dedykowanych wyjść słuchawkowych, regulatorów czy przełączników. Na panelu czołowym znajdują się 32 trójkolorowe diody LED sygnalizujące osiągnięcie poziomów -50 dBfs, -2 dBfs lub 0 dBfs. O tym, czy będą one wskazywać sygnały na wejściach czy na wyjściach analogowych decydujemy w panelu sterowania aplikacji Universal Control, którą należy zainstalować przed podłączeniem sprzętu do komputera. W tym samym panelu wskazujemy też częstotliwość próbkowania i źródło synchronizacji (własna, ADAT lub wordclock). Choć Quantum 4848 może bez problemów współpracować z każdym programem DAW, udostępniając w nim wszystkie swoje wejścia i wyjścia, to pełnię jego możliwości wykorzystamy tylko w ramach PreSonus Studio One Professional, który po rejestracji urządzenia możemy pobrać ze strony producenta. Mamy wówczas nie tylko bezpośredni dostęp do konfiguracji wejść i wyjść, bez konieczności otwierania Universal Control, ale przede wszystkim możliwość skorzystania z wtyczek Pipeline XT w wersji monofonicznej i stereofonicznej.

Quantum 4848 to m.in. 32-kanałowy przetwornik A/C/A mogący pracować z próbkowaniem do 192 kHz, bazujący na ośmiu 4-kanałowych konwerterach cyfrowo-analogowych AK4413 i ośmiu analogowo-cyfrowych AK5574. Deklarowany zakres dynamiki przetworników to 120 dB, a całych torów sygnałowych A/C i C/A – 118 dB (przy ważeniu krzywą A).

Pipeline XT, po jej osadzeniu w dowolnym miejscu projektu (insert na ścieżkach, wejścia ścieżek, tory wysyłkowe, grupy, suma itd.), a następnie wskazaniu tych wejść i wyjść Quantum 4848, do których podłączyliśmy zewnętrzne urządzenie, działa jak każda inna wtyczka. W konfiguracji, z której korzystałem w trakcie testów, pracował 8-kanałowy konwerter Focusrite Platinum OctoPre (współpracujący z Quantum 4848 przez ADAT), do którego wejść i wyjść podłączyłem dwa saturatory Looptrotter SAT 500. Po wskazaniu we wtyczkach Pipeline XT odpowiednich portów ADAT, na których Quantum komunikował się z Focusrite, a ten, już analogowo, z Looptrotterami, miałem te ostatnie do swojej dyspozycji w sesji Studio One. Skonfigurowane wtyczki można opisać, opatrzyć zdjęciem urządzenia, notatkami związanymi z jego ustawieniami i konfiguracją, a następnie zapisać jako preset. Tak skonfigurowaną i zapisaną wtyczkę Pipeline XT możemy wówczas umieszczać w każdym miejscu sesji i korzystać z zewnętrznych urządzeń tak jak ze wszystkich innych wtyczek.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Rozwiązanie to ma tę przewagę nad zwykłym włączaniem zewnętrznych urządzeń do wejść/wyjść interfejsu bez korzystania z pośrednictwa Pipeline XT, że zewnętrzny tor sygnałowy jest brany pod uwagę w ustawieniach automatycznej kompensacji latencji ścieżek programu Studio One. Ścieżka, na której włączono Pipeline XT może być wówczas opóźniana w stosunku do śladów, na których pojawia się większa latencja, a od tego opóźnienia odejmowany jest czas potrzebny całemu systemowi na przetworzenie sygnału do postaci analogowej, a następnie cyfrowej. Wtyczka ma funkcję pozwalającą odsłuchać sygnał przed i po wysłaniu na zewnętrzne urządzenie, pozwalającą wychwycić ewentualne problemy z fazą. Jest też opcja zmiany biegunowości (na wypadek problemów z okablowaniem), a także automatycznego i ręcznego ustawiania latencji. W większości przypadków nie ma potrzeby korzystania z tych dwóch ostatnich, gdyż czasy optymalizują się samoczynnie. Może jednak pojawić się taka konieczność, gdy nasza sesja staje się coraz bardziej rozbudowana albo gdy korzystamy z procesorów bazujących na opóźnieniu sygnału, jak pogłos czy delay. Nie jest zatem tak, że wszystko zawsze dzieje się w pełni automatycznie, ale przy łączeniu techniki cyfrowej z analogową wielu rzeczy nie da się zautomatyzować.

Pipeline XT pozwala skontrolować biegunowość sygnału przed i po zewnętrznym urządzeniu, automatycznie (i ręcznie) ustawia optymalną latencję i poziomy sygnału na portach audio, a nawet umożliwia import grafiki przedstawiającej podłączony sprzęt, pozwalając na zamieszczanie notatek i zapisywanie całości pod postacią presetów.

Ogólna latencja Quantum 4848, którą należy brać pod uwagę np. w realizacji monitoringu za pośrednictwem torów DAW, może być bez znaczących problemów zmniejszona do 128 sampli, co daje opóźnienie rzeczywiste wynoszące 3 ms dla wejścia i 3,2 ms dla wyjścia. Można zaryzykować zmniejszenie bufora do 64 sampli (1,6/1,8 ms), ale wówczas rośnie niebezpieczeństwo przeciążenia CPU przy bardziej rozbudowanych sesjach. Brak dedykowanego DSP dla monitoringu, na które to rozwiązanie zdecydowała się firma PreSonus w przypadku interfejsów Quantum, może zatem być problemem, gdy zależy nam na bardzo niskiej latencji przy konieczności jednoczesnej obsługi dużej liczby torów monitorowych. Programiści Studio One przewidzieli taką sytuację, implementując w programie tryb niskolatencyjny dla monitoringu w odniesieniu do instrumentów wirtualnych i torów audio. Przy zachowaniu relatywnego bezpieczeństwa strumieniowania danych przez Thunderbolt można wówczas uzyskać opóźnienia nieprzekraczające 4-5 ms, choć odbywa się to kosztem zwiększenia obciążenia CPU.

Podsumowanie