Perkusja w Sonarze - część 1
Mocną stroną programu Cakewalk Sonar są nie tylko omawiane przez nas od kilku miesięcy narzędzia do edycji i miksu, lecz także instrumenty wirtualne. Wśród tej grupy wtyczek prym wiedzie Session Drummer 3.
Session Drummer 3 to rozwijany od dłuższego czasu sampler perkusyjny, wystarczająco prosty, by mogły z niego korzystać osoby początkujące. Jednak najważniejszym atutem wersji SD3 dostępnej dla użytkowników Sonara Platinum są dwa programy brzmień akustycznych z serii Steven Slate Drums. Jeden z nich to słynny zestaw Old Zep – perkusja zarejestrowana we wnętrzach kamiennego zamku, o klasycznym, potężnym brzmieniu Johna Bonhama, znanym z nagrań grupy Led Zeppelin. Dla tych brzmień wielu producentów i realizatorów kupuje np. pełny zestaw SSD EX, natomiast posiadacze Sonara otrzymują taki bank próbek w komplecie, razem z listą rytmów zapisanych w MIDI. Dla zestawu przewidziano program o mniejszej pojemności próbek Dry i programy Wet – z pełnymi zakresami dynamiki (Velocity). Na pokładzie instrumentu znajdziemy również pełną listę znakomitych zestawów perkusji akustycznych Sonic Reality, jak i precyzyjnie dobrane barwy perkusji elektronicznych (Roland 707, 808, 909 oraz LinnDrum) i zestawy mieszane przeznaczone dla takich gatunków jak np. hip-hop.
Ustaw perkusistę
Session Drummer 3 znajdziemy w folderze VST2 w zakładce Plugins/Instruments. Po przeciągnięciu wtyczki do głównego okna projektu pojawi się pole wyboru ustawień dla instrumentu. Ważne jest, aby zaznaczyć opcję All Synth Audio Outputs Stereo, ponieważ wtyczka pozwala wyprowadzić sygnał na więcej niż jednym wyjściu stereofonicznym, co może nam się przydać w trakcie miksu. Jednocześnie zaznaczamy utworzenie śladu MIDI i folderu dla ścieżek. Po zatwierdzeniu, w projekcie pojawi się 12 śladów dla tego instrumentu, ulokowanych w folderze nadrzędnym. Każda kolejna ścieżka obsługuje kolejne wyjścia stereo od 1-2 do 23-24.
Można też uruchomić wtyczkę SD3 z przypisanymi śladami, a nawet efektem PX-64, wykorzystując Track Template, czyli gotowe schematy ścieżek. W dowolnym miejscu głównego okna projektu klikamy prawym przyciskiem myszy i w menu Insert Track Template szukamy ustawień dla tej wtyczki.
Okno „sesyjnego perkusisty” jest wyjątkowo przejrzyste. Zamiennie otworzyć w nim można dwa widoki: Drumkit i Mixer przełączane przyciskami w prawym górnym rogu. W centrum okna Drumkit znajdziemy wirtualny zestaw, a poniżej otwierane okienka menu do wyboru zestawów, elementów oraz podziałów rytmicznych MIDI. Zaglądamy do menu Prog i wybieramy w nim wspomniany zestaw OldZepKit.
W trzecim menu Drum mamy możliwość zmiany poszczególnych elementów w zestawie. Aby to zrobić należy zaznaczyć element klikając na obraz instrumentu i po naciśnięciu Drum otworzy się folder z samplami na dysku. Wtyczka odtwarza sample w czterech popularnych formatach: WAV, AIF, OGG oraz FLAC. Przykładowo pliki Steven Slate Drums zapisane są w skompresowanym formacie bezstratnym FLAC. Można również wykorzystać swoje własne próbki. Wystarczy wskazać na dysku miejsce ze swoimi samplami. Pewnym minusem jest to, że na panelu Session Drummer 3 edytowany element zestawu nie jest podświetlany kolorem, jak ma to miejsce w oknie miksera SD3. Łatwo się zgubić podmieniając sample dla kolejnych elementów perkusji, i warto mieć to na uwadze.
Mikser i tory audio
W mikserze znajdziemy dwanaście kanałów plus tor Master. Jeżeli dla któregoś kanału nie przypisano brzmień, pozostaje on zaciemniony. Okno miksera w górnej części zajmują przyciski z obrazem kolejnych elementów zestawu. Można na nie naciskać kursorem myszki wyzwalając dźwięk. Im wyżej ustawimy kursor, tym wyższa będzie wartość Velocity dla danego elementu. Próbki pokładowych zestawów perkusyjnych w większości zostały zarejestrowane w stereo. Można dla nich wybrać szerokość bazy za pomocą pokrętła Width. Wysokość próbek, czyli strój wybranego elementów, zmienia się kontrolką Tune w zakresie ±24 półtony. Mikser zawiera również sekcję z suwakiem głośności kanału i funkcjami solo, wyciszenia oraz regulatorem pozycji w panoramie.
Na samym dole okna miksera znajduje się menu, w którym wybieramy dla wtyczki kanał wyjściowy audio (wyjścia stereofoniczne 1-12). Domyślnie ustawione jest wyjście 1 stereo, odpowiadające pierwszej, górnej ścieżce w oknie projektu. Wystarczy jednak przypisać inne kanały wyjścia, aby przetwarzać sygnał elementu zestawu na innych torach projektu.
Twórcy programu przewidzieli opcję zapisu własnych ustawień miksera razem z zestawami. Schematy, o czym było już wcześniej, noszą nazwę Track Template i można je zachować, a także wczytać, w oknie projektu. Korzystamy wówczas z menu ścieżki – Insert From > Save As Track Template.
Gramy
W dolnej środkowej części okna Drumkit znajduje się sekcja odtwarzania paternów MIDI, z pozycjami A-H i przyciskami odtwarzania. Sekcja ta jest ściśle powiązana z menu MIDI po lewej stronie. Gdy zaznaczymy wybrany slot dla schematu rytmicznego od A do H, wówczas dla danej pozycji możemy wybrać rytm, wchodząc do menu MIDI. W przypadku większości zestawów pliki z rytmami MIDI są już przypisane do kolejnych slotów A-H, z podziałem na części, i można je płynnie odtworzyć po kolei dla całego utworu.
Gotowe pliki MIDI z Session Drummer 3 bez problemu przeciągniemy do głównego okna projektu na ścieżkę MIDI. W pasku menu MIDI SD3 widoczna jest mała nuta i to za nią należy chwycić kursorem, aby przenieść rytm na ścieżkę. Pliki MIDI tradycyjnie można też przeciągać z okna Browser (zakładka Media > MIDI Groove Clips). W taki sam sposób rytmy w MIDI można przerzucić do sekwencera krokowego, jeśli ktoś preferuje ten styl pracy z rytmami. Okno sekwencera otwieramy skrótem klawiaturowym Alt+4.
W przyszłym miesiącu omówimy dokładniej funkcje sekwencera krokowego oraz możliwości procesora PX-64, specjalnie zaprojektowanego pod kątem obróbki śladów perkusyjnych.
