ProChannel - narzędzia i ich charakterystyka
Użytkownicy Sonara w wersjach Professional i Platinum dysponują masą ciekawych narzędzi ukrytych w sekcji ProChannel.
O niektórych efektach dostępnych w ProChannel wspominaliśmy przy okazji warsztatów poświęconych sposobom ocieplania brzmienia w stylu analogowym. Jednak ProChannel to coś więcej niż okno z efektami. To kompletny blok programu, wirtualny tor sygnałowy wyposażony w interesujące narzędzia. W tym odcinku warsztatów przyjrzymy się dokładniej temu, w jaki sposób można te narzędzia uruchomić i wykorzystać podczas produkcji i edycji śladów instrumentalnych.
Tor sygnałowy
Sekcję ProChannel umieszczono w oknie Inspektora z lewej strony interfejsu. Dostęp otwiera maleńka strzałka w lewym górnym rogu, ale można też bezpośrednio kliknąć na zakładkę PC lub wybrać skrót klawiaturowy I. Pasek ProChannel każdej ścieżki dostępny jest również w oknie miksera (Console). W widoku konsolety efektami ProChannel steruje się o tyle wygodniej, że jednocześnie widzimy podgląd kanałów dla kilku ścieżek. Warto przy tym zaznaczyć, że ograniczenia formatu VST uniemożliwiają podgląd okna ProChannel równocześnie w pasku Inspektora i oknie Console. Jeśli otworzymy ProChannel w mikserze, w oknie inspektora widok zostanie zamknięty.
Aby zrozumieć jak działa blok ProChannel najlepiej wyobrazić sobie ten kanał jako tor insertowy z wirtualnymi narzędziami i efektami przypisany do każdej ze ścieżek z osobna, w tym także do kanału Master. Dla każdej ścieżki dostępnej w sesji możemy wybrać zupełnie inne ustawienia i moduły, a wybierać można wśród precyzyjnie dobranych kompresorów, korektorów i narzędzi, które realizator miksu chce mieć pod ręką.
Na początek warto zacząć od wyboru jednego z gotowych presetów ProChannel. W okienku na górze ProChannel należy najechać na funkcję Open. Otworzy się folder z przygotowanymi ustawieniami. Presety fabryczne spreparowano pod kątem różnych typów ścieżek instrumentalnych. I tak, jeśli wybierzesz ustawienia dla perkusji (Drums) w oknie ProChannel pojawi się cały zestaw narzędzi przydatnych do obróbki bębnów z symulatorem lampy, kompresją, korekcją i symulacją toru analogowej konsolety w odpowiednich ustawieniach.
Użytkownik może także sam włączać poszczególne moduły wybierając je na kanałach każdej ścieżki. Aby to zrobić naciskamy przycisk Add Module oznaczony krzyżykiem. Jakie moduły mamy do wyboru i które z nich zasługują na szczególną uwagę? Kilka wtyczek, m.in. symulatory taśmy oraz lamp Tape Emulation i Tube Saturation, podobnie jak wtyczkę Softube Saturation Knob ze sposobami ich wykorzystania omówiliśmy pokrótce w poprzednich odcinkach warsztatów. Podobnie w przypadku wtyczki Console Emulation będącej symulatorem toru konsolety analogowej, którą wyposażono w trzy rodzaje układów opartych na charakterystykach brzmieniowych słynnych konsolet wielkoformatowych S, N i A-type (więcej na ten temat w EiS 10/2016).
ProCannel to coś więcej niż okno z efektami. To kompletny blok programu, wirtualny tor sygnałowy wyposażony w interesujące narzędzia.
Realizatorom nagrywającym bębny przyda się Panipulator, czyli wtyczka do ustawienia fazy i korekcji poziomu sygnałów w kanałach bazy stereo, która wraz z plug-inem Bark of Dog będą niezbędnymi narzędziami podczas edycji i obróbki śladów perkusji zarejestrowanej wielokanałowo. Bark of Dog to z kolei intuicyjny filtr do podkreślania częstotliwości z najniższego zakresu pasma. Efekt pozwala podbić do 20 dB albo stłumić o wartość maksymalnie 6 dB częstotliwości w zakresie 10-2000 Hz. Użytkownik reguluje poziom działania efektu regulatorem Mix. Podpowiedź: obie wymienione wtyczki stworzyła firma BOZ Digital Labs, więc jeśli nie masz Sonara albo przypadkiem nie ma tych efektów w zestawie, na stronie tego dewelopera można znaleźć pliki instalacyjne.
Na szczególną uwagę zasługuje efekt pogłosowy Breverb 2, czyli specjalna, uproszczona do czterech algorytmów pogłosu wersja wtyczka przestrzenna. Efekt ten dostępny jest także osobno na stronie dewelopera Overloud Audio Tools (www.overloud.com) w cenie 149 euro. Użytkownicy Sonara w wersji Platinum otrzymują wtyczkę w zestawie. Do wyboru mamy algorytmy pogłosowe Hall, Plate, Room i Inverse, oraz sześć podstawowych parametrów regulacji z kontrolerami poziomów sygnału przetworzonego i czystego. Kształtowanie efektu pogłosowego pod kątem różnych rodzajów ścieżek ułatwia 128 gotowych ustawień, które stanowią idealny punkt wyjścia. Plug-in generuje bardzo plastyczne pogłosy, a dzięki temu, że obsługa Breverb 2 jest niemalże intuicyjna, korzystając z tego narzędzia szybko można dodać głębi do naszych nagrań.
Korekcja
Pora wspomnieć o najważniejszych narzędziach dostępnych w ProChannel, którymi są wtyczki EQ oraz Compressor. Sekcja korekcji to wyposażony w sześć filtrów equalizer QuadCurve, dla którego można wybrać dwa rodzaje widoku: w zmniejszonym i pełnym rozmiarze, w którym pojawiają się regulatory częstotliwości, dobroci i poziomu dla każdego z pasm. Domyślnie wtyczka zgłasza się w oknie pomniejszonym. Aby ją powiększyć klikamy menu Display na samym dole kolumny ProChannel, i w ustawieniach Module Options wybieramy rozmiar EQ w sekcji ProChannel. W trakcie edycji można, a właściwie trzeba dla komfortu pracy otworzyć osobne, duże okno EQ, klikając na specjalną strzałkę albo dwukrotnie na pasku tejże wtyczki. Ten widok jest najwygodniejszy w obsłudze. U góry znajdziemy w nim nawet klawiaturę ułatwiającą odczyt częstotliwości odpowiadającym konkretnym dźwiękom.
Korekcja oferuje filtry dolno- i górnozaporowy z regulacją nachylenia. Środkowe cztery pasma EQ to klasyczne filtry parametryczne z regulacją, przy czym dwa skrajne pasma mają przełączniki dla filtrów półkowych. Atrakcją są cztery algorytmy dla filtrów o różnej charakterystyce (Hybryd, Pure, E-Type, G-Type). W skrócie: Hybryd to charakterystyka o zmiennych wartościach nachylenia filtru w przypadku podbicia i wycinania zakresu pasma, która ułatwia np. redukcję rezonansów na ścieżkach; Pure to klasyczny algorytm filtrów do typowych zastosowań, E-Type to charakterystyka zapożyczona ze starszych konsolet SSL, zaś G-Type to bardziej nowoczesny typ filtrów, w których wartość Q zmienia się nieznacznie w zależności od wartości podbicia lub tłumienia. Korektor w praktyce jest przejrzysty w obsłudze i wyjątkowo skuteczny. Realizując współcześnie brzmiące, jasne dźwiękowo produkcje warto włączyć opcję Gloss, która łagodnie uwydatni dźwięki w najwyższym zakresie pasma naszych ścieżek.
Kompresja
W wersji Sonar Platinum nie mogło zabraknąć dobrego kompresora. Wtyczka Compressor PC76 U-Type to procesor wzorowany na klasycznym modelu kompresora FET 1176, oferujący cztery stałe wartości Ratio (plus słynne ustawienie z wciśniętymi czterema przyciskami jednocześnie). Poziom wejściowy regulujemy w zakresie od -20 dB do +40 dB, poziom wyjściowy od -40 do +20 dB. Czas ataku można ustawić w przedziale od 0 do 1,2 ms (atak domyślnie ustawiony jest na 0,4 ms), zaś regulacja czasu parametru Release zawiera się w zakresie 50-1200 ms (domyślnie na 510 ms).
Kompresor PC76 U-Type idealnie sprawdza się w większości typowych zadań, nie ma jednak funkcji kluczowania sygnałem zewnętrznym. Aby z takiej możliwości skorzystać trzeba zamienić wtyczkę (polecenie Replace Module na pasku) na kompresor PC4K S-Type Bus Compressor, czyli plug-in będący programowym odpowiednikiem kompresora sumy ze stołów SSL, który ma opcję side-chain z filtrem HPF dla sygnału sidechain. Pamiętajmy, że w ProChannel można uruchomić tylko jedną instancję kompresora, więc wspomniane wtyczki dostępne są zamiennie i nie da się ich włączyć na jednym kanale jednocześnie.
Jeżeli ktoś zastanawia się, czy to są wszystkie możliwe kombinacje procesorów w ProChannel, to odpowiedź brzmi: oczywiście nie. Użytkownik dysponuje też ośmioma efektami obsługiwanymi jednym pokrętłem (m.in. Space, Smoother itd.). W torze da się też wykorzystać dowolne efekty wirtualne audio obsługiwane przez program. Aby to było możliwe, wystarczy włączyć na kanale narzędzie FX Chain, które działa niczym dodatkowy tor insertowy dla wtyczek w innych formatach. Dysponując wszystkimi wymienionymi narzędziami, możemy przystąpić do miksowania, które z torami ProChannel otwartymi w sekcji Console dostępnej na całym ekranie komputera będzie procesem niezwykle komfortowym.
Pasaż
