Sekwencer krokowy
Tworzenie tłustych elektronicznych rytmów rozpoczyna się od wyboru właściwych dla danego gatunku barw i budowy sekwencji. Wybijanie rytmów za pomocą padów wymaga doskonałego wyczucia rytmu i setek godzin ćwiczeń. Im szybsze tempo, tym zadanie jest trudniejsze.
Na szczęście Maschine oferuje szereg narzędzi, które umożliwiają programowanie bębnów. W tym odcinku dokonam ich przeglądu, omawiając obsługę sekwencera krokowego.
Stara szkoła
Programowanie bębnów możemy rozpocząć od stopy. W większości fabrycznych zestawów perkusyjnych ten element znajdziemy pod padem oznaczonym cyfrą 1. Następnie należy wcisnąć przycisk Step Mode, aby przejść do trybu tzw. sekwencera krokowego. Program automatycznie tworzy pustą sekwencję (patern) o długości jednego taktu. Takt jest dzielony na 16 części, którym odpowiadają poszczególne pady, zgodnie z ich numeracją. Aby zaprogramować miarowo uderzającą stopę wystarczy wcisnąć przyciski 1, 5, 9 i 13. Domyślne metrum to 4/4, ale można je zmienić.
Fixed Velocity
W przypadku elementów takich jak stopa czy werbel zazwyczaj pożądane jest, aby każde uderzanie miało taką samą głośność. W praktyce jednak niezwykle trudno jest uderzyć kilkukrotnie z taką samą siłą. Z pomocą przychodzi funkcja Fixed Velocity, która pozwala wprowadzać uderzenia w postaci nutek o tej samej wartości velocity z zakresu 0-127. Domyślnie jest to wartość maksymalna, ale można ją zmienić za pomocą potencjometru.
Sekwencję można edytować, dodając kolejne instrumenty w trakcie odtwarzania. Przydaje się wówczas możliwość bezgłośnego wybrania do edycji innego elementu zestawu perkusyjnego. W tym celu należy przytrzymać przycisk Select, a następnie-kierując się nazwami instrumentów wyświetlanymi na ekranie kontrolera-wskazać kolejną próbkę czy brzmienie poprzez wciśnięcie odpowiadającego jej padu.
Nietypowe podziały i metrumAktualizacja oprogramowania Maschine do wersji 2.4.6 wniosła nowe możliwości w zakresie ustalania długości scen i paternów, czyli sekwencji w poszczególnych grupach. Do tej pory sceny miały zawsze długość taką, jak najdłuższy patern, czyli 1, 2, 4, 8 czy 16 taktów itd. Obecnie mogą mieć dowolną długość, w tym także przyjmować wartości ułamkowe (np. 8 1/2 taktu). Wprowadzenie innego metrum niż 4/4 jest możliwe po wybraniu w menu Grid > Arrange jednostki rytmicznej mniejszej niż 1 takt. Łącząc w jednej scenie rytmy nagrane w metrum 5/4 i 7/4 możemy uzyskać niezwykle ciekawe rezultaty. Początek krótszej sekwencji będzie przy kolejnych zapętleniach wypadał w różnych punktach sekwencji dłuższej. |
Rytmiczne powtórzenia
Wprowadzenie rytmicznie powtarzających się uderzeń talerzy czy przeszkadzajek bardzo ułatwia funkcja Note Repeat. Aby przekonać się jak działa, wystarczy ją włączyć za pomocą dedykowanego przycisku, a następnie wcisnąć i przytrzymać dowolny pad.
Pady Maschine są czułe na siłę docisku (aftertouch), co umożliwia programowanie dość urozmaiconych pod względem rytmicznym partii.
Uderzenia mogą być powtarzane z częstotliwością regulowaną w zakresie od 1/128 taktu do 1 taktu. Możliwe jest także wprowadzanie nut w modnych ostatnio w muzyce klubowej podziałach triolowych. Dobrym przykładem rytmów zawierających tego rodzaju sekwencje mogą być chociażby dokonania Disclosure, np. utwór pt. Latch. Co więcej, w trakcie rejestracji można wybierać z czterech różnych ustawienień za pomocą przycisków nad ekranami. Podziały triolowe są oznaczane literką T, podziały dla nut z kropką literką D (dodanie w zapisie nutowym kropki wydłuża ją o połowę, ang. dotted). Pozwala to chociażby zwiększać gęstość sekwencji w wybranych częściach taktu. Funkcja bardzo przydaje się przy programowaniu rytmów dubstepowych czy trapowych, gdzie talerze często przyspieszają i zwalniają pomiędzy uderzeniami werbla. Pady Maschine są czułe na siłę docisku (aftertouch), co umożliwia programowanie dość urozmaiconych pod względem rytmicznym partii.
Swingowanie i bujanie
Opisane powyżej techniki pozwalają na umieszczenie uderzeń na siatce tempa. Zaprogramowane w ten sposób rytmy mogą niekiedy brzmieć sztucznie. Dlatego sprzętowe maszyny perkusyjne wyposażano w różnego rodzaju funkcje „swingowania”. W przypadku Maschine nosi ona nazwę Groove. W przypadku wyboru domyślnego ustawienia 1/8, opóźniane są uderzenia przypadające na co drugą 16-tkę. Siłę oddziaływania funkcji regulujemy za pomocą parametru Amount. Dla wartości bliskich 100% sąsiadujące nutki niemal zachodzą na siebie. W rytmach house’owych zwykle sprawdzają się ustawienia z zakresu od 30% do 40%, dla bardziej synkopowanych struktur w stylistyce UK garage polecam wartości powyżej 50%. Dla rytmów r’n’b czy downtempo lepiej wybrać ustawienie 1/4, co pozwoli uzyskać charakterystyczny efekt rozchwiania. Warto także przetestować bardziej nietypowe podziały. W hip-hopie często sprawdzają się ustawienia 3/16 oraz 6/16.
Wariacje rytmiczne
Bardzo ciekawe rezultaty można uzyskać przesuwając sekwencje tomów, werbli czy talerzy o określoną jednostkę rytmiczną. W ten sposób mogą powstać interesujące wariacje na temat rytmu podstawowego. Służy do tego funkcja Nugde, którą najwygodniej obsługiwać za pomocą kontrolera. W przypadku Maschine i Maschine Micro jej uruchomienie odbywa się poprzez przytrzymanie przycisku Shift + Pad 7-8, a użytkownicy Maschine Studio znajdą dedykowany przycisk Nugde w sekcji koła jog. Najpierw jednak należy wskazać fragmenty sekwencji lub nuty, które chcemy przesunąć. W tym celu należy przejść do trybu Events i wybrać jedną lub więcej ścieżek poprzez wciśnięcie odpowiednich padów. Domyślnie przesuwanie odbywa się zgodnie ustawieniami na stronie Grid > Step.
Przełamywanie rytmu
Funkcja Nugde może także posłużyć do wykonania bardziej wysublimowanych zabiegów. W trybie Events za pomocą potencjometrów możemy zawęzić wybór do określonego fragmentu sekwencji dla każdego z padów osobno lub nawet wybrać pojedyncze uderzenia (potencjometr Event). Producenci podkładów hip-hopowych często eksperymentują z umiejscowieniem werbla, przesuwając go nieznacznie do przodu lub do tyłu. W muzyce house’owej ten element zestawu jest często zastępowany poprzez klaśnięcie składające się z kilku różnych próbek. Nieznaczne przesunięcie w czasie dla każdej z nich pozwala uzyskać bardziej rasowe, złożone brzmienie. Innym przykładem mikro-przesunięć mogą być akcenty umieszczane tuż przed uderzeniami stopy czy werbla. Brzmienia grzechotki czy tamburynu charakteryzuje dość długi atak, dlatego nie zawsze brzmią najlepiej umieszczone dokładnie w ostatniej 1/16 taktu. Należy szukać dla nich miejsca przy wyłączonej siatce tempa. Często okazuje się, że najlepsze rezultaty daje wyprzedzenie o bliżej nieokreśloną wartość z przedziału 1/16-1/64 taktu.
Programowanie melodiiPady Maschine można zamienić w klawiaturę, aby rejestrować partie basowe czy melodyczne. W tym celu należy wcisnąć przycisk Pad Mode, trzymając wciśnięty uprzednio przycisk Shift. Po przełączeniu w tryb Step Mode zyskamy na ekranie komputera (oraz ekranach Maschine Studio) podgląd na sekwencje perkusyjne i harmoniczne w trybie pianolowym. Domyślnie w trybie Step Mode wprowadzane są nuty C3, co umożliwia wyzwalanie próbek bez zmiany wysokości dźwięku. Po wprowadzeniu nuty możemy zmienić jej umiejscowienie, długość, głośność i wysokość. Zmieniając domyślną wartość na C4 możemy odtworzyć daną próbkę z dwukrotnie większą częstotliwością. Trzeba tylko pamiętać, że wskutek transpozycji będzie ona także dwukrotnie krótsza. Oznacza to, że za pomocą sekwencera krokowego można tworzyć linie melodyczne i basowe. Z pewnością w ten sposób uzyskamy inne, niekiedy ciekawsze rezultaty niż w przypadku rejestracji na żywo. Odnosząc się do padów Maschine w swoich kursach często nazywam je ścieżkami, ponieważ dla każdego padu/ścieżki można wprowadzić polifoniczny zapis MIDI. |
Długie pętle
Nawet najlepiej zaprogramowana jednotaktowa pętla dość szybko może się nam osłuchać, zwłaszcza jeśli zawiera silne akcenty rytmiczne. Dlatego warto ją wydłużyć, wprowadzając drobne zmiany i dodatkowe uderzenia perkusjonaliów w kolejnych taktach. W tym celu należy w trybie Pattern odnaleźć funkcję Double. Warto rozpocząć od tworzenia sekwencji 2-takowych, a w razie potrzeby powielić je po raz kolejny, by np. co 4 lub 8 taktów umieścić w nich uderzenia werbla. Takie rozwiązanie bardzo ułatwia tworzenie aranżacji, zwłaszcza że frazy w muzyce elektronicznej mają przeważnie długość 8-taktów.
