Nowy Minilogue XD firmy Korg wywołał duże poruszenie w świecie syntezatorów, zachowując kompaktowość i przystępność cenową oryginalnego Minilogue, uzupełniając je funkcjami zaczerpniętymi z nowszych produktów „logue” Korga, w tym Baby Monologue i dużego Prologue.
Najistotniejszą nowością jest to, że syntezator wyposażono we wszechstronny i potężny silnik Multi-Engine z Prologue, który oferuje kilka wariantów szumów i oscylatory VPM (FM), a do tego funkcję importowania oscylatorów/efektów definiowanych przez użytkownika, która pojawiła się już w Prologue. Ponadto mamy do dyspozycji piękne efekty stereo z Prologue, które można animować za pomocą wbudowanego sekwencera XD. Zobaczymy także, jak projektować brzmienia przy użyciu VCO, Multi-Engine i potężnego filtru, który doskonale nadaje się do budowy teksturowanych, brudnych i ziarnistych atmosfer. Ponadto zajmiemy się kilkoma kluczowymi funkcjami, które powinny pomóc Ci w pełni wykorzystać tę monstrualną maszynę, zarówno w studiu, jak i na żywo.
Multi-Engine sam w sobie jest esencją brzmienia; można generować dźwięki korzystając wyłącznie z niego, jak i w połączeniu z dwoma VCO. Zalecamy więc, aby poświęcić nieco czasu na indywidualne zbadanie jego ogromnych możliwości. Po pierwsze, przysłuchaj się poszczególnym rodzajom szumu, jakie oferuje. Każdy typ jest w stanie wzbogacić brzmienie oparte na VCO o charakterystyczną teksturę i powietrze; można też użyć LFO lub sekwencera do modulacji kształtu każdego typu szumu, tworząc w ten sposób ewoluujące dźwięki i atmosfery. Użycie szumu, z odpowiednią dawką rezonansu filtru, plus delay lub pogłos, to świetna recepta na niesamowicie brzmiące barwy wypełniające i przemiatające w górę i w dół podczas gry na żywo (transjenty szumów można dodatkowo formować za pomocą obwiedni ADSR lub AD, sterujących także częstotliwością odcięcia filtru). W szczególności warto zbadać wpływ, jaki filtr/regulacja kształtu wywierają na poszczególne rodzaje szumu. Ponadto spróbuj poddać szum efektom modulacji; zastosowanie przemiatanego phasera lub flangera z jednym z jego rodzajów (z dodatkiem delaya stereo) może dać niesamowity rezultat brzmieniowy!
Poświęć nieco czasu na poznanie możliwości samego Multi-Engine, a są one ogromne!
Przechodząc dalej, VPM (Variable Phase Modulation) można postrzegać jako samodzielny syntezator, zdolny do generowania klasycznych tonów FM. Istnieje 16 rodzajów oscylatorów, a towarzyszy im sześć parametrów dodatkowych, które można wykorzystać do kształtowania przebiegów (w tym modulacja szumu, współczynnika, sprzężenie zwrotne i dodatkowy generator obwiedni). Oczywiście możesz ograniczyć się do DX-podobnych brzmień elektrycznego piana i innych barw FM, ale możesz też pchnąć sprawy zdecydowanie bardziej do przodu, wchodząc w najbardziej zakręcone, atonalne klimaty (nie zapomnij przy tym zrobić użytku z ukrytego parametru przesunięcia współczynnika modulacji, przytrzymując klawisz Shift i zmieniając kształt przebiegu). Jak zawsze, stawiając pierwsze kroki z jakimkolwiek nowym syntezatorem, zbadaj działanie każdego parametru, ustawiając go na maksimum, a następnie wybierając takie ustawienia, które pozwolą uzyskać muzycznie użyteczne brzmienie!
Jeśli chodzi o sekcję użytkownika, to podobnie jak w Prologue, możemy tu importować oscylatory/efekty twórców zewnętrznych. Nie mamy przy tym wątpliwości, że programiści już zaczęli przystosowywać te istniejące, przeznaczone dla Prologue, do postaci pozwalającej użyć ich w Minilogue XD. Do grupy naszych ulubionych należą dzieła programisty Len (do pobrania na Githubie), a także oscylatory Mutable Instrument Plaits, dzięki którym można uzyskać całą masę brzmień o najróżniejszym charakterze sonicznym. Zbiór Plaits zawiera oscylatory w postaci przebiegów VA, tablic próbek, formantów granularnych, 2-operatorowe oscylatory FM, oscylator waveshaping i harmoniczny, z dwoma regulowanymi parametrami dla każdego typu przebiegu (plus modulacja kształtu). Już sam Multi-Engine, w pojedynkę, jest przebogatym źródłem brzmień – jego elastyczność sprawia, że XD zachowa świeżość soniczną jeszcze przez wiele lat.
Formowanie brzmień w XD jest dziecinnie proste; elementami kluczowymi dla uzyskania ich ruchliwości są LFO, obwiednie i wybór celów modulacji.
Choć XD ma tylko jeden oscylator LFO, można go przypisać do jednego z trzech celów (z częstotliwością audio). W sekwencerze można też rejestrować modyfikacje LFO/obwiedni, przypisując szybkość/intensywność LFO do joysticka, co jeszcze bardziej poszerzy nasze możliwości. Warto spróbować przypisać LFO do parametru Oscillator Pitch (oscylatory docelowe są ustawiane w menu), do kształtu przebiegu oscylatora lub częstotliwości odcięcia filtru. Oprócz tego obwiednia AD może sterować strojem wszystkich oscylatorów, tylko Osc 2 lub parametrem Filter Cutoff. Połączenie tych wszystkich ustawień pozwala uzyskać wspaniałe rezultaty w intuicyjny sposób. Dodatkowo ADSR (na stałe przypisana do VCA) daje możliwość ukształtowania obwiedni głośności, z długim, płynnym atakiem i powrotem, doskonałym dla barw dronowych i atmosferycznych.
1.
Wybierz przebieg LFO (dla płynnej lub chwiejnej modulacji), następnie zdefiniuj tryb (w tym przypadku Normal) i wskaż cel. Subtelna modulacja stroju może zdziałać cuda, gdy chodzi o humanizację dźwięków, natomiast LFO>Shape Mod świetnie sprawdzi się w przypadku dronów i wolno ewoluujących brzmień.
2.
Użyj obwiedni AD z powolnym atakiem, przypisując ją do odcięcia filtru, tak aby dźwięk ulegał stopniowemu rozjaśnieniu. Atmosferyczne brzmienie uzyskasz wydłużając fazę powrotu ADSR wzmacniacza. Przy dźwiękach transjentowych poeksperymentuj z intensywnością EG, odcięciem filtru i parametrami AD/Amp.
3.
Jeśli chcesz zachować statyczny/dronowy charakter VCO1, animując jedynie VCO2, jako cel obwiedni AD ustaw Pitch 2, dobierając ustawienia Attack oraz Decay i eksperymentując z ustawieniami intensywności EG. Takie połączenie jest idealne dla uzyskania ewoluujących i harmonicznie złożonych dźwięków.
?
WSKAZÓWKI
* Użycie Microtuningu: masz już dość wciąż tych samych starych skal? Funkcje Microtuning i User Octaves potrafią naprawdę zainspirować do brzmieniowych eksploracji. Zerwij z zasadami!
* Aby uzyskać szersze brzmienie, nie musisz korzystać z panoramowania głosów, jak w Prologue. Do dyspozycji masz inne narzędzia, takie jak delay ping-pong i przemiatający, stereofoniczny chorus.
* Rozbudowa sekwencji przy użyciu Arp i Favourites: sekwencer i arpeggiator mogą pracować współbieżnie – zarejestruj sekwencję mono, a następnie użyj trybu Arp poly (lub innego), co pozwoli Ci ją dodatkowo wzbogacić. Arpeggia też można rejestrować!
* Funkcja modulacji sekwencera pozwala użyć go nie tylko do tworzenia treści melodycznej, ale i do modulowania dźwięków. Zapisz w sekwencji zmiany kilku parametrów, wciśnij klawisze i pozwól sekwencerowi zająć się resztą.
* Wykorzystaj DIN MIDI I/O lub USB/Midi do zsynchronizowania BPM sekwencera XD z DAW lub innym sprzętem MIDI. Alternatywnie możesz użyć nowych złączy CV i podawać sygnał synchronizacyjny za ich pośrednictwem.
16-krokowy sekwencer w XD, rejestrujący zmiany parametrów na czterech ścieżkach, jest idealny do grania setów na żywo.
1.
Zacznij od barwy domyślnej. Włącz tryb Chord, a następnie Mono, używając pokrętła Voice Mode Depth. Dla każdego VCO wybierz przebieg piłowy, dodaj nieco odstrojenia, po czym, aby nadać brzmieniu jeszcze większej masy, wybierz w Multi-Engine falę kwadratową, odpowiednio dostosowując jej kształt/strój.
2.
Zmniejsz częstotliwość odcięcia filtru, przypisz doń obwiednię AD, a następnie podkręć intensywność. Fazę ataku utrzymaj jak najkrótszą, a powrót ustaw tak, aby uzyskać mocny transjent początkowy. Do dalszego uformowania brzmienia użyj AD/ADSR. Nasycenie filtru ustaw na 50% i dodaj nieco rezonansu. Dobierz też właściwy balans pomiędzy częstotliwością odcięcia i intensywnością.
3.
Ustaw tempo 60 BPM, co przy rozdzielczości 1/16 da wrażenie wydłużenia sekwencji. Upewnij się, że włączyłeś metronom i nagraj w czasie rzeczywistym linię basu. Jeśli chciałbyś wnieść poprawki, użyj trybu krokowego albo ponów nagranie.
4.
Możesz uczynić sekwencję bardziej interesującą, ustawiając LFO w tryb BPM (z ustawieniem częstotliwości odcięcia filtru jako celem), dzięki czemu LFO/Filter będzie zsynchronizowany z sekwencerem. Włącz Motion Record; dostosuj częstotliwość LFO, by uzyskać inny feeling. Aby jeszcze mocniej ubarwić sekwencję, użyj trybu Poly albo Arpeggiatora.
5.
Zwiększ stopień złożoności, pozostając w trybie Motion Record i modyfikując ustawienia filtru i obwiedni. Warto poeksperymentować, wprowadzając sekwencyjne zmiany przebiegu w Multi-Engine. Na stopień złożoności sekwencji wpłyniesz też włączając/wyłączając Motion Lanes w menu Sequence. Uwaga: w sekwencji mogą być odtwarzane zmiany nie więcej niż czterech parametrów jednocześnie.
6.
Aby zablokować parametr (np. pogłos w wybranym kroku sekwencji), włącz Reverb, a następnie naciśnij Record. Aktywuj tryb Motion, przytrzymaj krok, w którym chciałbyś zablokować pogłos, i wyreguluj głębokość efektu. Zachowaj wariację w sąsiadujących slotach brzmień (lub w ulubionych), co zapewni Ci płynność podczas grania live setów.
Sekwencer XD zapewnia płynność pracy podczas zmiany barw, a tym samym bezproblemową pracę na żywo. Każda sekwencja może być wariantem tego samego tematu (i można je zapisywać w locie) lub stać się podstawą dla zupełnie nowych sonicznych eksploracji w Twoim secie. Możesz płynnie przewijać sekwencje za pomocą pokrętła parametru, a także zapisywać programy, które tworzą Twój set, w 16 slotach Favourite. Wybieramy je poprzez przytrzymanie klawisza Shift i naciśnięcie przycisku jednego z 16 kroków. Daje to 16 wariacji/sekwencji/utworów do płynnego przechodzenia pomiędzy nimi. Na początek warto przygotować dwa warianty każdej melodii w secie, tworząc tym samym zestaw ośmiu utworów.
Gdy korzystasz z VCO, możesz posłużyć się wieloma sposobami na uzyskanie potężniejszego brzmienia. Po pierwsze, ostrożnie dobieraj kształty przebiegów. Piła i kwadrat zwykle brzmią mocniej niż np. dwie piły. Po wybraniu przebiegu możesz użyć regulacji wysokości tonu oscylatora, wprowadzając pewne rozstrojenie, a tym samym dodatkowe harmoniczne i ruchliwość. Możesz też użyć jednego z przebiegów VPM w Multi-Engine, wzbogacając sygnał z VCO o falę sinusoidalną, kwadratową lub piłową, co dodatkowo wzmocni brzmienie. Wśród innych opcji wskazać można użycie trybów duo lub unison (z odstrojeniem), a także modyfikowanie kształtu przebiegu w każdym oscylatorze.
Użyj pokrętła Depth w trybie Voice, aby rozszerzyć jego funkcjonalność. Dostępny jest też czterogłosowy tryb Poly do grania akordami w czasie rzeczywistym (dostęp do trybu duo uzyskać można za pomocą pokrętła VMD). Duo układa dwa głosy na nutę i pogrubia/odstraja dźwięk, wraz ze zmianą głębokości trybu głosowego. Kolejnym trybem jest Monophonic Unison, którego działanie polega na warstwowym nakładaniu wszystkich oscylatorów/głosów w jednej nucie, zaś pokrętło VMD do służy do odstrajania, pozwalając uzyskać potężne, warstwowe barwy. Do wyboru mamy także tryb Chord ze standardowym trybem monofonicznym (Legato ustawia się w menu) oraz kształtowaniem akordów za pomocą pokrętła VMD (szybki sposób wyzwalania lub sekwencjonowania akordów z pojedynczej nuty).
Sekwencer jest w stanie zapisywać zmiany maksymalnie czterech parametrów, dokonywane w czasie rzeczywistym. Możliwe jest także zablokowanie zmian parametrów w wybranych krokach sekwencji. Dokonuje się tego w trybie Step, gdy włączony jest „tryb Motion”; po prostu przytrzymaj przycisk kroku i obróć pokrętło parametru, który chcesz zablokować w danym miejscu. Świetnie się to sprawdza np. w przypadku nagłych wybuchów pogłosu lub skokowego efektu LFO. Aby dodatkowo urozmaicić sekwencję, możesz w menu sekwencera włączyć/wyłączyć Motion dla poszczególnych ścieżek. Eksperymentuj z czasem bramkowania, wygładzaniem ruchu, długością sekwencji i swingiem.
Dostępny w Prologue samooscylujący filtr drugiego rzędu (12 dB/okt.) jest bardzo przydatnym narzędziem w kontekście pogłębiania charakteru brzmienia. Jest tak, ponieważ z uwagi na stosunkowo łagodne nachylenie pozwala „przeciekać” większej ilości wysokich tonów. Ustawiamy rezonans filtru na 3/4, a następnie przemiatamy częstotliwością odcięcia – to pozwoli usłyszeć, jak wiele interesujących tekstur może nam zaoferować ów filtr. Przesunięcie częstotliwości odcięcia w okolice punktu środkowego (z rezonansem ustawionym również na około połowę) powoduje gardłowe zniekształcenia, przypominające te z MS20. Z kolei przemiatanie parametrem Cutoff po zwiększeniu rezonansu do maksimum sprawia, że syntezator zaczyna wręcz krzyczeć! A to wszystko stanie się jeszcze potężniejsze, gdy użyjemy dwupozycyjnego przełącznika Filter Drive. Jest on kluczem do jeszcze większej mięsistości i charakteru, trzeba jednak pamiętać, że jego użycie powoduje znaczący wzrost poziomu sygnału wyjściowego, szczególnie przy ustawieniu Drive w pozycji 2. Warto też pamiętać o spożytkowaniu LFO. Wykorzystując jego zdolność do pracy z częstotliwościami słyszalnymi można dodać jeszcze więcej ziarna. Podobnie rzecz wygląda z oscylatorami szumu w Multi-Engine.
Multi-Engine wraz z dwoma VCO pozwala tworzyć wyjątkowo złożone brzmienia hybrydowe.
1.
Wybierz preset domyślny, upewnij się, że włączyłeś tryb Poly, i zacznij od dwóch fal piłowych. Aby uzyskać miękkie, głuche brzmienie, użyj fal trójkątnych/prostokątnych. Po podniesieniu poziomu Oscillator 2 możesz wprowadzić jego odstrojenie za pomocą regulatora wysokości, by dźwięk nabrał interesującego charakteru.
2.
Aby wprowadzić do brzmienia trochę tekstury i ruchu, włącz modulację pierścieniową i dodaj nieco modulacji krzyżowej. Brzmienie powinno stać się o wiele ciekawsze niż w przypadku dwóch skumulowanych VCO, z czym na dobrą sprawę mamy tu do czynienia. Teraz zastosujemy LFO.
3.
Każdy oscylator ma parametr modulacji kształtu, który pozwala rozszerzyć/zwęzić kształt fali. Ustaw LFO na dający płynną modulację przebieg trójkątny, a następnie zdefiniuj jego kształt jako cel LFO. Dobierz prędkość/intensywność LFO tak, aby uzyskać umiarkowany efekt przemiatania.
4.
Jako trzeci oscylator zastosujemy Multi-Engine. Ustaw tryb na VPM (FM), a następnie wybierz pierwszą falę o nazwie Sine1, która brzmi dość ciepło i mocno. Dostosuj jej kształt i poziomy w mikserze, tak aby dźwięk nabrał wyraźnych rumieńców.
5.
LFO steruje kształtem przebiegów ze wszystkich trzech oscylatorów, ale oscylatory VPM mają także własne parametry obwiedni i sprzężenia zwrotnego/współczynnika. Zmodyfikuj je w menu edycji, a następnie ustaw Multi-Engine w kolejności za VCF, dzięki czemu filtr nie będzie miał wpływu na jego brzmienie.
6.
Możesz teraz zwiększyć wysterowanie filtru, wzmacniając dźwięk i nadając mu mięsistości. Ustaw ADSR z długim opadaniem, a obwiednię AD przypisz do sterowania częstotliwością odcięcia filtru. Rezonans z kolei dobierz tak, aby uzyskać większą prezencję/podbicie wyższej średnicy. Dodaj efekty flangera, pogłosu i delay ping-pong.
