W zakresie interfejsów audio, firma Avid oferowała do tej pory dwie grupy produktów – zewnętrzne urządzenia podłączane za pośrednictwem DigiLink, a zatem wymagające karty PCIe, lub prosty TB Core, funkcjonujący jako interfejs Thunderbolt z wyjściem słuchawkowym, wyposażony w dwa porty DigiLink. Przez dłuższy czas w ofercie firmy nie było „klasycznych” interfejsów audio, przypominających funkcjonalnie to, co oferują np. najtańsze interfejsy Focusrite czy wielu innych firm oferujących tego typu produkty.
Najnowszy Carbon reprezentuje innowacyjne podejście, które jest przyszłością interfejsów audio – współpracę z komputerem za pośrednictwem uniwersalnego połączenia sieciowego Ethernet (w tym wypadku w formacie AVB), bez wykorzystania portów USB, Thunderbolt czy innych formatów komunikacji, jak np. Avid DigiLink.
Avid Carbon - natywnie i HDX
Avid, mający w swojej ofercie powszechnie stosowany w zawodowych studiach nagrań system DAW Pro Tools, oferuje go w dwóch wersjach. Pierwsza jest natywna i pozwala na pracę z każdym interfejsem audio, wykorzystując moc obliczeniową komputera. Z kolei wersja HDX oparta jest na DSP, które realizuje większość obliczeń związanych z pracą systemu. W swej istocie jest to cyfrowy mikser z własnym oprogramowaniem, umożliwiający np. odsłuch sygnałów wejściowych w czasie rzeczywistym i z wykorzystaniem procesorów (w tym wypadku wtyczkowych AAX) – dokładnie tak, jak to się dzieje w świecie analogowym. Zarówno to, jak i pełna integracja miksera interfejsu audio z oprogramowaniem DAW, są głównymi powodami, dla których systemy Pro Tools stały się studyjnym standardem, pozwalając na wielokanałową pracę w środowisku bezlatencyjnym, z pełnym dostępem do możliwości technologii cyfrowej.
Interfejs pozwala na podłączenie 25 torów wejściowych i 34 wyjściowych. 16 z nich obsługiwanych jest przez porty ADAT a 8 przez złącza DB25. Pozostałe to porty dyskretne w formatach combo i TRS 6,3 mm.
W tym kontekście Carbon, który w pełni obsługuje funkcjonalność HDX, a jednocześnie nie wymaga do współpracy z komputerem żadnych kart pośredniczących PCIe, jest wyraźnie skierowany dla współczesnych studiów projektowych, czyli takich, które nie są już zwykłymi domowymi pracowniami, a jednocześnie nie mają potężnej infrastruktury typowej dla dedykowanych obiektów profesjonalnych. Mówiąc inaczej – nie wymaga stacjonarnego komputera i całego zestawu akcesoriów. Oferuje pełną funkcjonalność samodzielnych interfejsów audio, z wszystkimi ich udogodnieniami w zakresie dostępności wejść i wyjść, przy jednoczesnej wydajności systemów HDX. Dzieje się to w sposób, który zyskał miano „hybrydowego”.
Moc i komunikacja Avid Carbon
Moc obliczeniowa drzemiąca w DSP interfejsu Carbon wykorzystywana jest nie tylko do dwustronnego transferu komunikatów sterujących i synchronizacji, ale i do realizacji przesyłu 32-bitowego, cyfrowego sygnału audio. DSP interfejsu skonstruowano w oparciu o programowalne układy FPGA ze zdolnością komutacji 1529x1529 kanałów audio, które funkcjonują jako osiem modułów HDX o skumulowanej szybkości obliczeń na bazie zegara 2,8 GHz (ponad 22 miliardy operacji na sekundę). Wszystko to pozwala na zachowanie przy nagrywaniu latencji poniżej 1 ms, bez względu na rozmiary sesji oraz liczbę użytych wtyczek. Do schłodzenia tej wydajnej jednostki obliczeniowej wykorzystano cichobieżny system wymuszonej wentylacji, którego szum jest praktycznie niesłyszalny.
W urządzeniu zastosowano wysokiej klasy przedwzmacniacze i konwertery, a także 8-rdzeniowy moduł DSP obsługujący funkcjonalność HDX.
Wybór formatu AVB jako platformy komunikacji sieciowej wydaje się dość oczywisty, głównie z uwagi na natywną obsługę tego formatu przez system OS X (aktualnie Carbon współpracuje tylko z komputerami Apple, ale jego kompatybilność z Windows ma się pojawić niebawem) i jego implementację w konsoletach Avid. Trzeba jednak pamiętać, że w tym wypadku Carbon nie jest „ogólnodostępny” dla zewnętrznej struktury AVB, podobnie jak sam Pro Tools. Ciekawe natomiast jest to, że Carbon zgłasza się także jako interfejs Core Audio dla innych aplikacji w OS X, co wynika z faktu obsługi dwóch portów audio przez AVB – jednego wyłącznie dla Pro Tools, a drugiego w otwartej formie dla całego systemu komputera.
Na każdym torze sygnałowym programu Pro Tools | Carbon znajduje się przycisk z błyskawicą, którym uruchamiamy obsługę DSP dla danego toru w zakresie bezlatencyjnego odsłuchu oraz obsługi wtyczek AAX DSP.
Do urządzenia można podłączyć 25 torów wejściowych audio i 34 wyjściowe, z których 16 obsługiwanych jest przez porty ADAT a 8 przez wielowtyki DB25 służące do podłączenia symetrycznych sygnałów liniowych. Jest też 8 wejść mikrofonowo-liniowych combo (w tym dwa instrumentalne i cztery o zmiennej impedancji wejściowej), 2 monitorowe wyjścia główne TRS 6,3 mm i aż 4 wyjścia słuchawkowe na przednim panelu. Pierwsze osiem wejść jest powielonych na złączach combo i DB25, co pozwala na ich rozdzielenie w ramach naszego systemu. Nie zabrakło też wejścia i wyjścia worclock BNC, a nawet gniazda dla kontrolera nożnego do realizacji funkcji przełączanych. Zastosowane przedwzmacniacze oferują zakres dynamiki szacowany na 123 dB bez aplikowania krzywej ważenia, która to wartość znajduje się już bardzo blisko teoretycznej granicy możliwości urządzeń analogowych. Regulacja czułości dokonuje się tu cyfrowo, w zakresie do 60 dB z dokładnością 1-decybelową.
Avid Carbon - DSP na żądanie
Wraz z interfejsem otrzymamy licencję na program Pro Tools w wersji standardowej z roczną subskrypcją obejmującą aktualizację oprogramowania i dostęp do pakietu Avid Complete Plug‑in Bundle. Brak odnowienia subskrypcji po upływie roku pozwala zachować cały software w takiej wersji, jaką mamy po ostatniej aktualizacji. Integracja interfejsu z Pro Tools obejmuje obecnie komutację, przyporządkowanie przycisku nożnego, regulację głośności wbudowanego mikrofonu toru zleceniowego i ściszania odsłuchu Dim, ale planowane jest jej poszerzanie. A jest tutaj spore pole do popisu, na którym może się znaleźć wszystko to, do czego mamy dostęp z poziomu panelu samego urządzenia, w tym zapisywanie ustawień czułości czy implementacja zmiennej impedancji pod kątem procesorów funkcjonujących w czasie rzeczywistym na wejściach 1-4.
Dostępna wraz interfejsem Carbon możliwość obsługi wtyczek AAX w ich wersjach DSP sprawia, że użytkownicy tego systemu zwrócą na nie szczególną uwagę. W tym zakresie firma Avid stanęła na wysokości zadania, udostępniając w ramach zakupu Pro Tools | Carbon ciekawy pakiet takich procesorów. Poza standardowymi, dostępnymi w ramach Avid Complete Plug‑in Bundle (116 wtyczek, w tym ponad 70 w wersji AAX DSP), otrzymamy wtyczki Brainworx bx_console N, bx_rockrack i bx_masterdesk; Purple Audio MC77 oraz McDSP 6050 Ultimate Channel Strip HD (wszystkie także w wersjach natywnych). Znajdziemy tam też natywne wersje procesora Arturia Rev PLATE‑140 i instrumentów Embody Immerse Virtual Studio, Native Instruments Vintage Organs oraz UVI Model D Piano.
Moc obliczeniową drzemiącą w DSP interfejsu Carbon można „obudzić” na każdej ze ścieżek Pro Tools, klikając przycisk ze znakiem błyskawicy. Wówczas funkcję obsługi funkcjonalności danego kanału przejmuje sprzętowy silnik w interfejsie. Jeśli tego nie zrobimy, kanał obsługiwany jest przez procesor komputera. Domyślnie DSP dla kanału aktywuje się z chwilą jego włączenia w tryb nagrywania lub po aktywacji odsłuchu sygnału wejściowego. Można tę funkcję wyłączyć lub wskazać dany kanał jako obsługiwany wyłącznie natywnie. Dla kanałów, w których włączymy DSP interfejsu Carbon, opóźnienie odsłuchu nie przekracza 1 ms, i nie zmienia się to bez względu na konfigurację miksera Pro Tools, jaką w danym momencie wybierzemy. To oznacza, że sprzętowa obsługa monitoringu przez DSP będzie się odnosić także do wszystkich kolejnych torów sygnałowych zaangażowanych w dany proces nagrywania, np. wysyłek czy grup. Przewidziano także możliwość wyłączenia określonych torów z obsługi przez DSP (DSP Mode Safe), gdyby taka konfiguracja miała powodować problemy w połączeniu z działającą w Pro Tools funkcją automatycznej kompensacji latencji. Przy jednoczesnym używaniu wtyczek natywnych oraz HDX nie jest wcale trudno o taką sytuację, choć projektanci systemu Carbon przewidzieli opcję automatycznej zamiany wtyczek natywnych na dostępne w systemie ich wersje HDX. Jeśli wtyczka na kanale włączonym w tryb DSP nie ma w systemie swojego odpowiednika HDX, to zostaje po prostu wyciszona.
Każde z czterech wyjść słuchawkowych urządzenia może funkcjonować jako samodzielny port wyjściowy, co pozwala stworzyć oddzielne tory monitorowe dla wykonawców.
A sokoro o tym mowa – interfejs Carbon umożliwia obsługę wtyczek w formacie AAX DSP, co do tej pory było zarezerwowane wyłącznie dla kart HDX. To otwiera nam możliwość aplikowania tych wtyczek bezpośrednio na torach sygnałowych w procesie nagrywania (podobnie jak w przypadku funkcji Unison znanej z interfejsów Universal Audio). Warto w tym miejscu podkreślić, że Carbon nie jest pełnym odpowiednikiem kompletnych struktur HDX. Firma Avid w tym zakresie bardzo rozsądnie dysponuje swoimi zasobami i wyraźnie oddziela funkcjonalność poszczególnych systemów. To oznacza, że DSP interfejsu nie jest wykorzystywane do kompleksowej obsługi całego miksera Pro Tools wraz z wtyczkami HDX, ale tylko tam, gdzie funkcją DSP Mode ten tryb aktywujemy. Dlatego też trzeba zachować kontrolę nad dostępnymi zasobami DSP. Jest to możliwe z poziomu okna System Usage, gdzie znajdziemy wskaźniki Input i Output Channels. Funkcja ta jest powiązana z obsługą komunikacji AVB i w ten właśnie sposób, niejako pośrednio, informuje nas o zużyciu zasobów w interfejsie.
Hybrydowo
Carbon to wypełnienie luki pomiędzy systemami natywnymi Pro Tools a kosztownymi konfiguracjami HDX. Prezentuje się jako wyjątkowo funkcjonalne narzędzie dla osób, które w dalszym ciągu chciałyby wykorzystywać swoje natywne systemy miksu w ramach Pro Tools (a tak obecnie pracuje w swoich domowych studiach zdecydowana większość czołowych producentów), a jednocześnie użyć mocy DSP i bezlatencyjnego odsłuchu HDX w sytuacjach, gdy trzeba dokonać nagrania lub przetworzyć sygnał za pomocą zewnętrznych urządzeń analogowych.
Carbon przeznaczony jest przede wszystkim dla użytkowników studiów projektowych, którzy oprócz standardowej pracy natywnej, w oparciu o procesor komputera, chcieliby także wykorzystać moc obliczeniową DSP do realizacji odsłuchu w czasie rzeczywistym i uruchomienia wtyczek AAX DSP.
Oscylująca wokół 20.000 zł cena systemu, obejmująca interfejs, komplet wtyczek oraz program Pro Tools, prezentuje się interesująco, zwłaszcza gdy zestawimy to z cenami podobnych funkcjonalnie interfejsów, nie tylko nie mających integracji z Pro Tools, ale też możliwości wykorzystania wtyczek AAX DSP. To sprawia, że najnowsza oferta firmy Avid jest warta rozważenia przez tych producentów, którzy – dostosowując się do aktualnej sytuacji – przenieśli się do swoich domów. Myśląc perspektywicznie, sporo wskazuje na to, że nawet jeśli nie na stałe, to w znacznie większym zakresie niż wcześniej już w nich pozostaną. Tak się bowiem dzieje, gdy do konieczności dojdzie wygoda, przyzwyczajenie i przewartościowanie obowiązujących dotychczas realiów, z którym wszyscy będziemy musieli się zmierzyć.
www.avid.com
www.konsbud-audio.pl