TC Helicon Perform VK

Jego domeną jest praca na scenie, raczej mniejszej niż większej, w charakterze narzędzia do harmonizacji wokalu śpiewającego klawiszowca. Dlaczego akurat klawiszowca? Ponieważ dodawane do głosu czystego głosy harmoniczne są kompilowane na podstawie informacji MIDI wchodzących na wejście DIN-5 w urządzeniu, najlepiej pod postacią akordów. Perform VK ma również złącze USB, dzięki któremu może współpracować z komputerem, zgłaszając się w programach DAW jako port wejściowy i wyjściowy dla audio i MIDI. Mówiąc inaczej – pełni także rolę interfejsu USB audio/MIDI, działającego w trybie 4 wejść i 8 wyjść. W ten sposób można kierować do niego już nagrany wokal, podać mu akordy ze ścieżki MIDI i otrzymać na wyjściu wszystkie głosy harmoniczne, które od razu można nagrać na oddzielnych śladach DAW.

Sygnałem sterującym pracą procesora harmonii nie musi być MIDI. Można do tego celu wykorzystać także sygnał audio podany na wejście Instr In. Nic nie stoi na przeszkodzie, by była to gitara grająca akordy lub jakikolwiek inny instrument harmoniczny. Wprawdzie dokładność w zakresie kreowania głosów harmonizacji będzie nieco mniejsza, ale w przypadku niezbyt skomplikowanych, równo zagranych akordów uzyskamy zupełnie przyzwoite efekty.

Skoro o efektach mowa...

Perform VK ma moduł procesora pogłosowego i efektu delay z możliwością nabicia tempa powtórek przyciskiem Tap. Inną pomocną funkcją jest automatyczne ustawianie toru mikrofonowego, obejmujące czułość, korekcję, kompresję, de-esser i bramkę. W zastosowaniach studyjnych zapewne znajdziemy lepsze opcje (tor Auto EQ można ominąć przyciskiem Tone), ale w przypadku pracy na żywo to bardzo przydatna rzecz.

Inną funkcją, którą docenimy na scenie, jest moduł eliminatora sprzężeń. Wprawdzie dość daleko mu do profesjonalnych odpowiedników, ale w wielu przypadkach spełni swą rolę. Jeśli natomiast wykonawcy zdarzają się drobne kłopoty z intonacją, to pomocny może być automatycznie działający korektor stroju, „dociągający” dźwięki do najbliższych im półtonów.

Do urządzenia możemy podłączyć zarówno mikrofon dynamiczny, jak i pojemnościowy, wymagający napięcia fantomowego +48 V. A jeśli nie mamy żadnego mikrofonu, to procesor ma własny, elektretowy, który pozwala np. na ćwiczenie partii śpiewanej z wykorzystaniem słuchawek (najlepiej zamkniętych). Jego alternatywne zastosowanie polega na „słuchaniu” akordów np. z gitary akustycznej grającej w pobliżu i wykorzystaniu ich do sterowania harmonią, choć nie jest to najlepsze rozwiązanie.

Nowe brzmienia do procesora możemy przenosić za pośrednictwem USB i uruchomionego w komputerze programu VoiceSupport 2 (dostępny bezpłatnie na stronie producenta). W tym przypadku istnieje też możliwość aktywowania dodatkowych efektów, takich jak Doubling, Megaphone, HardTune, Chorus, i wielu innych. Istnieje też odpowiednik tej aplikacji dla urządzeń przenośnych iOS oraz Android, pozwalający na bezprzewodową komunikację z procesorem przez Bluetooth.

Perform VK może być sterowany nożnie, co przydaje się, gdy podczas gry mamy zajęte ręce. Do tego celu można wykorzystać opcjonalny kontroler TC Helicon z trzema lub sześcioma przyciskami (zmiana trzech presetów i włączanie/wyłączanie efektów harmonii, pogłosu i echa). Konstrukcja obudowy procesora uwzględnia natomiast możliwość jego montażu bezpośrednio na statywie mikrofonowym, co jest dużym ułatwieniem podczas pracy na żywo.

Konstrukcja

Urządzenie wykonane jest bardzo solidnie – ma obudowę z wytrzymałego na udary i zadrapania tworzywa ABS i metalowy korpus nośny. Z tyłu znajdziemy gniazdo do podłączenia zewnętrznego zasilacza, który znajdziemy w zestawie wraz z Perform VK. Ponadto są tam złącza MIDI In, USB, kontrolera nożnego oraz gniazda sygnałowe: wejście mikrofonowe, stereofoniczne wejście instrumentalne, wyjście główne stereo i wejście Aux, do podłączenia zewnętrznych urządzeń takich jak np. smartfon. Z przodu znajduje się gniazdo słuchawkowe, a na przednim panelu wszystkie przyciski do obsługi bieżącej pracy i konfiguracji procesora. Większość z nich jest stale podświetlana i zmienia kolor na zielony lub czerwony sygnalizując swoją aktywność albo edycję przypisanej do nich funkcji. Do zmiany wybranych wartości służy enkoder otoczony diodami, świecącymi i zmieniającymi barwę w trakcie regulacji, sygnalizując tym samym aktualny stan. Domyślnie przyciski świecą bardzo jasno, ale można to zmienić wciskając na chwilę przycisk Set i kręcąc w lewo enkoderem.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Przyciskami nie tylko wybieramy jeden z trzech presetów i aktywujemy moduły efektów (harmonia, pogłos, echo, automatyczne ustawienia toru sygnałowego, filtr antysprzężeniowy i automatyczna korekcja intonacji), ale też dokonujemy zmian odpowiednich parametrów. W tym celu wciskamy przycisk danego efektu i trzymając go kręcimy enkoderem. Dla efektów pogłos i echo zmieniamy zarówno poziom efektu jak i jego typ, przy czym odbywa się to sekwencyjnie – „pierwszy obrót” gałką to poziom, a „drugi” to typ. W ten sposób dopasowujemy dany preset do naszych potrzeb i zapisujemy go przytrzymując z przycisk z wybranym numerem.

To jedyny sposób dokonywania zmian, ponieważ narzędzia programowe dostępne z procesorem nie pozwalają na jakąkolwiek edycję ustawień. Dostępność tylko trzech presetów w urządzeniu też jest sporym ograniczeniem, a możliwość „wgrania” dodatkowych konfiguracji z komputera lub urządzenia przenośnego zmienia niewiele, bo ustawienie typu Beam (z zewnątrz) zastępuje jedno z ustawień procesora.
Tak czy owak możliwości edycyjnych zbyt wiele nie mamy, ale te, które są, do pracy na żywo w zupełności wystarczą. Przesyłane z zewnątrz presety to nie tylko efekty, których nie ma pod przyciskami procesora, ale całe sceny, obejmujące kompletne ustawienie procesora.

Z innych funkcji Perform VK warto wspomnieć o szybkim wyłączeniu wszystkich efektów np. do zapowiedzi kolejnego utworu (Talk) i wyciszaniu wszystkich wyjść, które przydaje się, gdy robimy przerwę (przytrzymujemy dłużej przycisk Talk). Wejście stereofoniczne Aux umożliwia podłączenie zewnętrznego źródła sygnału audio. Może on być wykorzystany do sterowania harmonią, gdy do wejść instrumentalnego i MIDI nie jest podłączony żaden wtyk. Trzeba się jednak liczyć z pewnym opóźnieniem przy dekodowaniu tego sygnału w porównaniu do tej samej sytuacji, gdy sterowanie pochodzi z wejścia MIDI lub instrumentalnego. Głównym zadaniem tego wejścia jest natomiast kierowanie sygnału bezpośrednio na wyjście główne (w tym wypadku bez opóźnienia), np. jako podkład muzyczny lub muzyka tła.

Szczypta historii

TC Helicon to firma będąca efektem rozpoczętej w 2000 roku współpracy między duńską korporacją TC Electronic oraz kanadyjską firmą IVL Technologies. Ta druga, istniejąca na rynku od połowy lat 80. minionego wieku, swojego czasu praktycznie zdominowała rynek sprzętowych narzędzi do harmonizacji głosu, ale dopiero po połączeniu z TC Electronic stworzono procesor, który mógł w czasie rzeczywistym generować harmonię na bazie głosu wokalisty i wielogłosowego sygnału zawierającego akompaniament. Twórcami tego urządzenia byli pracujący dla TC Helicon panowie Hilderman, Rutledge, Lupini i Campbell. Zaraz potem założyli oni firmę 3dB Research, która wkrótce stała się własnością korporacji Harman. W ten sposób opracowany w ramach TC Helicon system harmonizacji znalazł się również w produktach DigiTech. Obecnie TC Helicon, podobnie jak TC Electronic, jest własnością Music Group, czyli należy do Uli Behringera. Do Music Group należy też Midas, którego tor przedwzmacniacza zastosowano w Perform VK.

Duet z komputerem

Przy współpracy z komputerem Perform VK udostępnia 4 porty wejściowe, z których dwa pierwsze transmitowane są na wyjścia główne urządzenia, port trzeci jest wejściem sygnału podlegającego obróbce, a czwarty wejściem audio dla instrumentu, sterującego generowaniem głosów harmonicznych.

8 wyjść z urządzenia to dwa wyjścia z procesora (bez sygnałów wchodzących przez USB), sygnał z wejścia procesora (mikrofonu lub wejścia USB nr 3), sygnały z wejść instrumentalnych i Aux oraz wyjścia stereo wyłącznie po procesorze harmonii.

Perform VK obsługuje zewnętrzne polecenia MIDI, takie jak Control Change (zmiany wszystkich parametrów), Program Change (zmiany trzech presetów) i MIDI Tempo (dopasowanie echa do tempa sygnału przychodzącego). Domyślnie wszystkie parametry zostały zmapowane do współpracy z klawiaturą sterującą Behringer UMA25s, ale dołączona do instrukcji obsługi tabela implementacyjna pozwala odpowiednio skonfigurować każdy inny kontroler bądź automatykę w programie DAW.

Przy współpracy z klawiaturą sterującą MIDI przydaje się funkcja podziału, która filtruje wchodzące komunikaty tak, że procesor harmonii reaguje tylko na polecenia MIDI Note we wskazanym zakresie. Strefę tę wyznaczamy wciskając przycisk Set (służący też do aktywacji funkcji automatycznego ustawiania czułości i parametrów toru mikrofonowego), a następnie klawisze w manuale, które określają granicę strefy. Szczegółowy opis tej procedury zamieszczono w instrukcji obsługi urządzenia, którą należy pobrać ze strony producenta (w zestawie znajdziemy tylko instrukcję skróconą).

W praktyce

Procesor harmonii generuje dwa głosy dodatkowe, których konfiguracja może obejmować unisono, oktawę w górę, oktawę w dół i jeden głos, na ogół tercja lub kwinta w różnych konfiguracjach oktawowych względem dźwięku podstawowego. Nie jest to zatem procesor do kreowania potężnych chórów, ale raczej pomocnik wokalisty, który dodaje do głosu ciekawy zaśpiew poszerzający efekt harmoniczny.

Precyzja generowania głosów harmonicznych zależy od stopnia złożoności akordów i jakości sygnału sterującego. Jeśli jest to MIDI, wówczas uzyskamy największą dokładność, a głosy bardzo ładnie trzymają się harmonii. Przejścia między dźwiękami są płynne i nie ma żadnych niepożądanych skoków czy efektu „autotune”. Same głosy, nawet odstrojone o oktawę, brzmią ładnie i bez artefaktów. Mam wrażenie, że pod tym względem dźwięk jest niekiedy ciekawszy niż w niektórych wtyczkach dedykowanych do uzyskiwania harmonii (np. iZotope Nectar 2).

Do zastosowań live efekty pogłosu i echa są co najmniej wystarczające i pozwalają interesująco wtopić głosy harmoniczne w tło. Podobnie jest z efektami, które możemy przetransferować z komputera, choć są one nastawione na uzyskiwanie bardziej charakterystycznych brzmień.

Efekt automatycznego strojenia działa szybko i przejrzyście, i jeśli tylko za mocno nie fałszujemy, pozwala całkiem zgrabnie wyprostować dźwięki na żywo. Jedyny efekt uboczny, z jakim można się spotkać, to delikatne puknięcia towarzyszące dostrajaniu, które można jednak dość łatwo zamaskować np. pogłosem.

Podsumowanie