Zoom H6 - cyfrowy rejestrator

Wyposażono go w system wymiennych kapsuł mikrofonowych o różnej charakterystyce, a do tego rejestratora można używać w roli wielokanałowego interfejsu audio. Po sukcesie wcześniejszego modelu rejestratora Zoom H4n japońscy inżynierowie zrobili burzę mózgów, pytając: jak to ulepszyć? Po czym zaszyli się w swoich laboratoriach i teraz proponują nam coś jeszcze ciekawszego.

Zoom H6 umożliwia rejestrację sześciu ścieżek dźwiękowych równocześnie, w formatach WAV/BWF (mono/stereo, 16/24 bity i 44,1/48/96 kHz). Można też dokonać zapisu w formacie skompresowanym MP3 (48-320 kbps), ale tylko na dwóch ścieżkach równolegle. Pliki zapisywane są na kartach pamięci SD, SDHX lub SDXC o pojemności do 128 GB.

Otwieramy, oglądamy Zoom H6

Razem z urządzeniem otrzymujemy w zestawie dwie kapsuły mikrofonowe, gąbkową osłonę przeciwwietrzną na mikrofony, przewód USB, kartę pamięci microSD 2 GB z adapterem, 4 baterie LR6 (AA). Wszystko to w solidnym, zamykanym pokrowcu z twardego tworzywa. Dodatkiem jest płyta instalacyjna z programem Cubase w specjalnej wersji Zoom LE. Rejestrator zasilany jest z 4 baterii R6 albo z komputera PC/Mac przez port USB 2.0. Można również podłączyć opcjonalny zasilacz zewnętrzny 5 V. Z przodu rejestrator ma charakterystyczne złącze dla wymiennych kapsuł. Prócz tego zestaw wejść i wyjść H6 obejmuje cztery wejścia mikrofonowo-instrumentalne typu combo, wyjście słuchawkowe i liniowe – oba w formacie TRS 3,5 mm. Zoom H6 ma jeszcze wejście dla pilota zdalnego sterowania. Pod spodem sprytnie ukryto mały głośnik. Tam też znajdziemy gwint do mocowania H6 na statywie, kamerze bądź aparacie cyfrowym. Na panelu górnym znajdziemy regulatory czułości, wielokolorowy wyświetlacz LED i zestaw najważniejszych przycisków sterowania.

Pochwalmy producenta za świetne wykonanie H6. Rejestrator z zewnątrz pokryty jest gumowanym, miłym w dotyku materiałem i sprawia wrażenie solidnego urządzenia do profesjonalnych zastosowań, które posłuży właścicielowi długie lata. Obudowę H6 wykonano z wytrzymałego tworzywa, całość nie jest ani za delikatna, ani zbyt pancerna. To nie jest rejestrator kieszonkowy – to sprzęt domagający się, aby traktować go całkiem poważnie. Wyprofilowany H6 dobrze leży w dłoni, jest wygodny i od strony zewnętrznej trudno znaleźć szczegół, do którego można mieć zastrzeżenia (może klapka zakrywająca baterie odrobinę zbyt łatwo się odmyka).

Zmień sobie kapsułę w Zoom H6

Najnowszy rejestrator Zooma wyposażono w system wymiennych kapsuł mikrofonowych. Sygnał rejestrowany mikrofonami w kapsułach trafia w rejestratorze na główny, stereofoniczny kanał L/R. W zestawie podstawowym otrzymujemy kapsułę z mikrofonami kierunkowymi w konfiguracji X/Y. Mają one membrany o średnicy 14,6 mm, a użytkownik może zmieniać szerokość pola nagrywania w zakresie od 90 do 120 stopni. Dostępna jest też wygodna, potencjometryczna regulacja czułości dla poziomu wejściowego. Kapsuła z mikrofonami X/Y sprawdzi się przy nagrywaniu dobrze zdefiniowanych źródeł z bliskiej i średniej odległości. Mikrofony potrafią przetworzyć bez zniekształceń duże ciśnienie dźwięku, jak podaje producent, nawet do 137 dB SPL. Kapsuła ma dodatkowe wejście typu minijack, więc można do niej podłączyć zewnętrzne urządzenie, a nawet mikrofon, także zasilany napięciem fantomowym.

Druga kapsuła w zestawie z H6 to układ typu M/S, przeznaczona do dwuścieżkowej rejestracji dźwięków w konfiguracji Mid-Side. Tutaj mamy jeden mikrofon kierunkowy, który rejestruje sygnał z przodu, oraz mikrofon ósemkowy, nagrywający sygnały boczne ze strony lewej i prawej. Kapsułę M/S (maks. SPL 120 dB) przewidziano do użycia w trakcie nagrywania szerokich obrazów dźwiękowych, na przykład orkiestry w dużej sali lub nagrań w otwartej przestrzeni. Co więcej, przy wyciszonym sygnale bocznym (trzeba odkodować sygnał) dysponujemy skutecznym mikrofonem do rejestracji materiału monofonicznego, idealnie sprawdzającym się przy nagrywaniu wywiadów lub różnego typu narracji.

Producent proponuje nam jeszcze dwa inne typy kapsuł, z mikrofonem typu shotgun i wejściami instrumentalnymi, które można dokupić osobno. W specyfikacjach technicznych nie ma niestety słowa o paśmie przenoszonym przez poszczególne mikrofony ani o poziomie szumów. W trakcie testów wyszło na jaw, że kapsułę M/S charakteryzuje nieco wyższy poziom szumów własnych niż kapsułę X/Y, która pracuje niezwykle cicho. Same kapsuły zakłada się i demontuje bardzo łatwo, a funkcja zatrzasku sprawia, że po montażu trzymają się pewnie w uchwycie.

Cztery wejścia audio Zoom H6

Oprócz kanału stereo L/R do dyspozycji mamy tory 1–4, obsługiwane przez wejścia mikrofonowo-liniowe (combo XLR/TRS 6,3 mm), rozmieszczone po obu stronach rejestratora. Dla każdego z tych wejść przewidziano regulację czułości, funkcję tłumika –20 dB (Pad) oraz sporo funkcji uruchamianych z poziomu menu, w tym zasilanie fantomowe dla mikrofonów (12 V, 24 V, 48 V) i filtr dolnozaporowy. Uwaga dla gitarzystów elektrycznych – wejścia instrumentalne 1–4 nie są wejściami o wysokiej impedancji typu Hi-Z. Aby nagrać dźwięk takiego instrumentu, potrzebny będzie mikser lub dodatkowy procesor zewnętrzny.

Funkcje specjalne i menu Zoom H6

Dwie funkcje w rejestratorze H6 bardzo mnie zaskoczyły. Po pierwsze, sześć śladów to nie wszystko. Zoom H6 nagrywa jednocześnie osiem śladów. Wykorzystując funkcję Backup Rec można nagrać zapasowy ślad stereo z kanałów L/R – kopię o poziomie obniżonym o 12 dB. To znakomite rozwiązanie, przydatne wówczas, gdy nie do końca mamy pewność, czy poziom sygnału nie będzie za wysoki. Dzięki kopii nagranej w tle, jeżeli w głównym sygnale wystąpią zakłócenia, przesterowanie itp., możemy sięgnąć do tego nagrania i wykorzystać je na etapie edycji.

Chyba każdy, kto korzysta z rejestratorów przenośnych wie, że czasami można nie zdążyć z naciśnięciem w porę guzika Rec. Gdy rejestrujesz wypowiedzi, wywiady, lub robisz nagrania „na szybko”, aktywuj w menu H6 opcję Pre Rec. W tym ustawieniu rejestrator po uzbrojeniu dowolnego wejścia do nagrywania prowadzi stały zapis materiału w tle. Po naciśnięciu czerwonego guzika do nagranego materiału zostanie dodany fragment poprzedzający ten moment o dwie sekundy. Przydatne rozwiązanie.

Na pokładzie rejestratora znalazł się moduł kompresora/limitera uruchamiany dla dowolnych kanałów i oferujący kilka ustawień do wyboru: Studio, Vocal, Drums itd. Inną funkcją są pokazywane na wyświetlaczu wskaźniki VU Meter z własną regulacją poziomu dBFS. W trybie odtwarzania działa wewnętrzny Project Mixer z regulacją poziomów, panoramy i wysokości dźwięku. Można zmienić prędkość odtwarzania (50-150%), a także aktywować tryb dogrywki na ścieżkach – Overdub. Działa też prosta edycja dla plików, dotycząca normalizacji, zmiany nazwy, podziału lub przycięcia ścieżek (Trim). Z poziomu menu można zmiksować ścieżki do pliku stereo w wybranym formacie oraz dodać notatkę głosową. Dla instrumentalistów przewidziano funkcje tunera i metronom, który działa przy nagrywaniu, odtwarzaniu albo w obu trybach.

Przejrzyście zaplanowano strukturę zapisu plików na karcie pamięci. Nagrywany materiał ma postać kolejnych projektów (Zoom_numer projektu) z umieszczonymi wewnątrz ścieżkami o właściwej nazwie, np. LR. To ułatwia identyfikację po przeniesieniu plików do komputera. Do dyspozycji mamy 10 folderów na projekty i ścieżki, których objętość ograniczona jest pojemnością pamięci. Czy w systemie menu H6 coś można poprawić? Będę drobiazgowy. Jeśli już naprawdę poszukać, to na jednym, głębszym poziomie menu funkcja zmiany wartości napięcia fantomowego (12/24/48 V) powinna mimo wszystko znajdować się nad opcją On/Off, aby każdy intuicyjnie sprawdził, czy napięcie się zgadza i dopiero potem aktywował je w gnieździe mikrofonu. Są tacy, którzy się spieszą przy pracy, nie zajrzą do ustawienia woltażu i może być problem.

Zoom H6 jako interfejs audio

Zoom H6 w roli interfejsu audio współpracującego z komputerem przez USB działa na dwa sposoby – w ustawieniu Stereo i Multitrack. W trybie stereo interfejs przetwarza sygnał 16-bitowy i 44,1/48 kHz na dwóch kanałach wejścia i dwóch kanałach wyjścia. Do pracy w trybie wielośladowym (6 wejść/2 wyjścia) użytkownicy systemu Windows muszą pobrać sterowniki ASIO Multitrack ze strony producenta. Przy okazji polecam ściągnąć dekoder wtyczkowy dla sygnałów nagrywanych w postaci M/S. Z komputerami Macintosh współpraca odbywa się bez dodatkowych sterowników, to samo dotyczy tabletów iPad.
Jako interfejs audio H6 sprawdza się należycie. Cieszy niski poziom opóźnień przy nagrywaniu w trybie wielośladowym. W testowym pececie bez zakłóceń udało się nagrać sześć śladów równocześnie, przy latencji wejściowej 3,5 ms (latencja wyjściowa 19 ms). Trzeba się liczyć z tym, że urządzenie nie zostało przewidziane domyślnie do tego typu zastosowań – brakuje porządnych wyjść monitorowych. Ale do prostej rejestracji i edycji H6 można śmiało wykorzystać.

Praca z Zoom H6

Rejestrator obsługuje się bardzo łatwo. Działanie sprowadza się do aktywacji wybranych kanałów do nagrywania, ustawienia czułości i obsługi przycisków w sekcji odtwarzania. Pod ręką jest regulacja głośności dla słuchawek lub głośniczka. Obsługa systemu menu polega na intuicyjnej manipulacji dwoma przyciskami za pomocą kciuka prawej dłoni. Jeden z przycisków obsługuje trzy czujniki wewnętrzne, działa w górę i w dół, służy do zmiany pozycji w menu i zatwierdzenia wyboru. Drugim guzikiem „wychodzimy” z zakładek menu. To wszystko. Każdy, kto weźmie do ręki rejestrator H6, po minucie będzie wiedział, jak go obsłużyć. Jeżeli jednak nie, do urządzenia dodawana jest bardzo czytelna instrukcja obsługi. Jeszcze dosyć istotne pytanie: czy na czterech bateriach LR6 rejestrator może długo pracować? Tak. Cztery firmowe baterie wytrzymały w trakcie testów w sumie około 14 godzin pracy i kolejna osoba, do której trafi egzemplarz testowy, popracuje na nich pewnie drugie tyle.

Podsumowanie