Acustica Audio Ruby - korektor

Tym razem na warsztacie mamy wirtualny klon słynnego „czerwonego diabła” VT-5 amerykańskiej firmy D.W. Fearn. To ta sama konstrukcja, dzięki której szef firmy Doug Fearn zdobył kilkanaście lat temu szacunek całego świata pro-audio (VT-4), ale tym razem w wersji stereo.

Co jest tak wyjątkowego w tym urządzeniu? Przede wszystkim to, że jest to jeden z najbardziej muzykalnych korektorów, jakie kiedykolwiek będziecie mogli usłyszeć. Doug Fearn często powtarza, że tworzy studyjne narzędzia z myślą o ludzkich uszach, a nie o aparaturze pomiarowej. Konstruując VT-5 przez ponad rok słuchał muzyki na prototypowej maszynie zmieniając rodzaj komponentów oraz ich konfigurację. Dobór częstotliwości filtrów oraz ich strojenie odbywało się na słuch. Za wzorzec Doug miał wczesne korektory pasywne z rodziny Pulteca oraz korekcję ze stołów firmy Neve z lat 70. „Jeśli mam być szczery, to korekcja Neve 1073 oraz Trident CB 9066 były jedynymi jakie mogłem wtedy zaakceptować. Wszystko inne wydawało mi się zbyt agresywne i nieprzyjemne dla ucha” – wyznaje główny konstruktor D.W. Fearn.

VT-5

I tu wracamy do VT-5. Jest to korektor, który można określić jednym słowem – jedwab. I to ten najwyższej jakości. To urządzenie nigdy nie zabrzmi źle, nawet w ekstremalnych ustawieniach. Może zabrzmieć niewłaściwie w danym kontekście muzycznym, ale nigdy nie zabrzmi „nieprzyjemnie”. W dodatku ta korekcja splata się ze źródłem w taki sposób, że nie ma wrażenia dokonywania zmian w sygnale – wszystko brzmi tak, jakby zawsze tak właśnie miało brzmieć. Żadnej sztuczności, utraty detalu czy ziarnistości. To oczywiście nie powinno dziwić, bo większość tego typu konstrukcji charakteryzuje się taką właśnie muzykalnością (to skutek m.in. pasywnej konstrukcji i braku jakichkolwiek sprzężeń zwrotnych w torach filtrów), tyle że w przypadku VT-5 wszystko jest jeszcze bardziej łagodne i naturalne.

Interfejs graficzny wtyczki jest niemal dokładnym odwzorowaniem panelu oryginalnego urządzenia D.W. Fearn, z tą różnicą, że regulacji wzmocnienia/tłumienia dokonuje się płynnie, a nie skokowo co 2 dB, jak w sprzętowym korektorze.

Inżynierom z Acustica Audio udało się zachować tę jakość w formie wtyczki. Nawiasem pisząc, już kilka razy usiłowano sklonować VT-5, ale próby te nie zostały zaakceptowane przez Douga Fearna, ponieważ jego zdaniem nie brzmiały wystarczająco dobrze. Dopiero współpraca z włoskimi inżynierami przyniosła oczekiwany rezultat.

Ruby jest dokładnym odwzorowaniem VT-5 – stereofonicznego korektora pasywnego zaopatrzonego w lampy oraz wykonywane na zamówienie transformatory firmy Jensen, te same, które znajdują się w innym flagowym produkcie D.W. Fear – przedwzmacniaczu VT-1.

Dół i środek w Acustica Audio Ruby

Ogólnie rzecz ujmując Ruby oferuje trzy zakresy pasm regulacji, ale skonfigurowane w specyficzny sposób. Dla niskich częstotliwości przeznaczono dwa filtry półkowe: Low Cut i Low Boost. Dość umowne częstotliwości odcięcia to 30, 40, 100 i 400 Hz dla filtru tłumiącego oraz 20, 40, 60, 100 i 140 Hz dla filtru podbijającego. Poziom tłumienia i podbicia zmieniamy płynnie do -18 dB dla Low Cut i do +16 dB dla Low Boost. Podobnie jak w Pultecach, również i tu można (a nawet trzeba) zastosować klasyczny trick z jednoczesnym wzmacnianiem i osłabianiem tych samych częstotliwości, choć moją ulubioną kombinacją w przypadku Ruby, jest pobicie 20 Hz z jednoczesną redukcją 100 Hz. Pamiętajmy, że pracujemy z bardzo szeroko działającymi filtrami, więc powyższe ustawienie skutkuje wzbogaceniem basu w okolicach od mniej więcej 150 Hz w dół oraz wyczyszczeniem ewentualnego „mułu” z okolic 300 Hz.

30-dniowa, w pełni działająca wersja demonstracyjna wtyczki dostępna jest na stronie producenta, zatem polecam przejrzenie wykresów w instrukcji obsługi. Uzmysławiają one wyjątkowy charakter tego korektora oraz relacje pomiędzy konkretnymi zakresami. Od kilku tygodni używam Ruby w miksach klasycznego rockowego zespołu, który obecnie produkuję i to jedyny korektor, który może stawać w szranki z moim faworytem, innym produktem firmy Acustica, Purple P-1, będącym kopią klasycznego Pulteca. Warto wspomnieć, że kilka lat temu wznowiono produkcję EQP-1A, więc fani sprzętowych rozwiązań nie są już skazani na kryminalnie drogie oryginały z lat 50. Choć i tak trzeba zapłacić za niego ponad 4.000 dolarów.

Podobnie jak w przypadku innych filtrów w różnego typu tzw. korektorach pasywnych, działanie filtru tłumiącego najwyższe częstotliwości nie jest tak oczywiste. Dla 1,7 kHz funkcjonuje on jako filtr półkowy, ale już dla wyższych zaczyna przechodzić w tryb LPF.

Cherlawa stopa? Wystarczy odrobina 40 albo 60 Hz i dzieją się rzeczy, o jakich filozofom się nie śniło – potężne acz łagodne brzmienie. Podobnie z gitarą basową – kilka decybeli wzmocnienia 60 albo 100 Hz nagle pozwala uzyskać pełny, nasycony dźwięk. Szczególnie jeśli aktywujemy sekcję przedwzmacniacza (dioda w górnym prawym rogu interfejsu).

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Tutaj muszę wspomnieć o mankamencie, który może się ujawnić w rzadkich sytuacjach. Przy ekstremalnych nastawach wzmocnienia najniższych częstotliwości w obrabianym sygnale (szczególnie jeśli ma on sam w sobie dużo energii i mocne transjenty) może pojawić się niemiły artefakt w postaci echa, brzmiącego jak bardzo krótki „slapback”. Osobiście nie miałem tego problemu, ale kilku użytkowników na forach donosi o tym błędzie, który został potwierdzony przez przedstawicieli firmy Acustica. Dobra wiadomość jest taka, że rozwiązanie jest już ponoć gotowe i zostanie zaimplementowane przy najbliższej okazji.

Kolejna sekcja oferuje redukcję środka. Tu z kolei wybieramy 200, 300, 400, 500, 600 lub 700 Hz. Przy mniejszych poziomach tłumienia, do około 5 dB, mamy do czynienia z dość szerokimi „pociągnięciami pędzla”. Zakres oddziaływania filtru zawęża się proporcjonalnie do zastosowanej redukcji, czyli im głębsze cięcie, tym większy parametr Q. Ta sekcja służy bardziej do usuwania nadmiernego „mułu” z nagrania niż do chirurgicznych interwencji, przez co świetnie sprawdza się na sumie miksu.

Konfitury

W sekcji wysokich częstotliwości znajdziemy najsłodsze konfitury, bowiem nic co jest mi znane, nie brzmi tak łagodnie i naturalnie jak Ruby. Gdy zacząłem zabawę z tym korektorem, sądziłem wręcz, że coś nie działa. Wydawało mi się, że podbijanie wysokiego pasma jest mało efektywne. Dopiero gdy zdjąłem wtyczkę z obrabianego wokalu, poczułem ogromną różnicę i zrozumiałem, jak niewiarygodnie przejrzyste i naturalne brzmienie oferuje to narzędzie. W żadnym innym przypadku nie odważyłbym się podbijać 8 lub 10 kHz na sumie miksu o 6 a nawet 8 dB. Nawet przy tak drastycznym wzmocnieniu wszystko brzmi przyjemnie – bez cienia ziarnistości czy przejaskrawienia. Cały miks nagle się otwiera i zyskuje na klarowności.

To jedyna sekcja wyposażona w parametr Q. W większości przypadków i tak najlepiej pozostawić go w pozycji Broad, szczególnie jeśli pracujemy na całym miksie. Zmiana dobroci przydaje się jednak, gdy chcemy np. rozjaśnić werbel, gitary albo wokal. Obróbka tego ostatniego pozwala na uzyskanie charakterystycznego „drogiego” brzmienia. W tej roli Ruby wygrywa nawet z Purplem (patrz ramka „Konkurenci”). Wystarczy podbić 12 albo 16 kHz i poczuć powiew świeżego powietrza wypełniającego ścieżkę wokalu.

Sekcją zamykającą temat jest przepięknie brzmiący filtr zaporowo-półkowy, który oprócz typowych częstotliwości (1,7, 4, 10 kHz) oferuje również dość egzotyczne 28 kHz. W tym momencie może się pojawić pytanie – na co komu filtrowanie częstotliwości osiągalnych tylko dla nietoperzy? Cóż, gdyby nietoperze mogły mówić, to być może powiedziałyby, że w domenie cyfrowej, szczególnie przy niższych częstotliwościach próbkowania (44,1 i 48 kHz), mogą występować różne nieprzyjemne artefakty związane z usuwaniem aliasingu w konwerterach. I właśnie tu przydaje się odfiltrowanie tej teoretycznie niesłyszalnej przez nas góry. Jeśli nagranie brzmi zbyt sterylnie/cyfrowo, ingerencja w tym rejonie może okazać się bardzo pomocna.

Podsumowanie