Allen&Heath Xone:4D
Długo czekałem na ten moment, kiedy w słuchawce usłyszałem od naczelnego: "mam dla ciebie Xone:4D". Wcześniej znałem go tylko z opisów w Internecie i do końca nie wiedziałem, czego się po nim mogę spodziewać. Bo w końcu, czy godzi się poprawiać takie doskonałe urządzenia jak Xone:92 czy :3D? Na całe szczęście okazuje się, że nie! Można je tylko unowocześniać, co stanowi największy atut nowego miksera.
Projektanci Allen & Heath poszli śladami inżynierów Porsche, którzy tworząc każdy nowy model 911-ki subtelnie zmieniają jej formę tak, by była rozpoznawalna niezależnie od czasów, w których powstała, a jednocześnie nawiązywała stylistycznie do danej epoki. Prawie niezauważalnie muskają jej bryłę, jednocześnie niekiedy od podstaw modyfikując podzespoły – dodając nowy silnik, wprowadzając inne zawieszenie, doskonaląc systemy bezpieczeństwa. Ta sama filozofia została przyjęta również w przypadku Xone:4D, który w prostej linii wywodzi się z Xone:92 i do złudzenia przypomina Xone:3D, ale wykorzystuje najnowszą technologię. Model 4D jest "konglomeratem" stworzonym dla nowoczesnego didżeja. Stanowi połączenie czterokanałowego miksera, którego analogowy silnik pochodzi z 92-ki, doskonale brzmiących analogowych filtrów, dowolnie konfigurowalnego i niezależnego kontrolera MIDI oraz dziesięciokanałowego interfejsu audio.
Pierwsze wrażenie
Opisywany mikser wzornictwem nawiązuje do całej serii Xone, cechującej się minimalistycznym, ale nowoczesnym charakterem, podkreślającym profesjonalizm i zawansowanie technologiczne. Panel główny został podzielony kolorystycznie na funkcjonalne elementy. Pośrodku ciemnoszary, metaliczny mikser, a po bokach czarne kontrolery MIDI. Wszystkie emblematy i napisy oraz wtopione znaczniki pozycji w kontrolkach są białe i świecą w promieniach UV. Nadaje mu to trochę kosmicznego wyglądu, a jednocześnie zapewnia dobrą wizualizację stanu miksera na mocno zacienionej didżejce. Wszystkie elementy, takie jak małe, okrągłe diody LED, okrągłe przyciski z obwodowym podświetleniem, niewysokie gałki głównych kontrolerów kanałowych i zrobione z nierdzewnej stali niewielkie przełączniki, są takie same jak w Xone:3D. Elementy wykończenia zewnętrznego zostały wykonane z dużą dbałością o szczegóły, czego przykładem mogą być gałki kontrolerów, w dotyku przypominające aksamit, lub tłumiki kanałowe z wytłoczonym logo linii Xone.
4D to duże urządzenie, co najmniej dwa razy większe od średnich rozmiarów miksera, jednak jego wymiary i waga są dokładnie takie same, jak jego poprzednika. Drobnym mankamentem w wyglądzie Xone:3D było upchanie, lub raczej zaciśnięcie, rozmieszczenia elementów kontrolnych MIDI. W przypadku 4D owa niedogodność została usunięta.
Mikser
Użytkownik otrzymuje do dyspozycji czterokanałowy mikser z dwiema sekcjami analogowych filtrów (z regulacją rezonansu), pracujących w trybie VCF i pod kontrolą oscylatora wolnych przebiegów LFO, którego częstotliwość ustawia się nabijając tempo, a głębokość modulacji i częstotliwość odcięcia regulując płynnie. Są one na stałe wpięte w oba kanały crossfadera, zaś do wyboru mamy filtry HPF, LPF i BPF modulowane przez LFO. Całość jest oparta na elementach analogowych; koncepcje oraz rozwiązania pochodzą bezpośrednio z Xone:92.
W tor kanału wpięte są dwie wysyłki FX (FX1 dodatkowo oferuje przełącznik PRE). Selektor wyboru źródła sygnału daje wybór między wejściami fizycznymi. Dla kanałów 1-3 do wyboru jest wejście gramofonowe i liniowe, w kanale 4 są tylko wejścia liniowe, a we wszystkich czterech trzecim źródłem jest odpowiednie wyjście interfejsu audio. Kolejnymi elementami toru są: wzmocnienie kanałowe LEVEL (±10 dB), 3-pasmowy korektor działający w zakresie od całkowitego tłumienia do podbicia 6 dB, przycisk CUE kierujący sygnał na odsłuch słuchawkowy, 6-centymetrowy tłumik Penny & Giles o idealnie dobranym oporze ruchu oraz 9-punktowy wskaźnik poziomu sygnału. Wszystkie sekcje kanałów umieszczone są centralnie, a pod nimi znajduje się 4,5-centymetrowy crossfader VCA Penny & Giles, który powinien zadowolić wszystkich skreczerów (ma on płynną regulację charakterystyki działania oraz wyłącznik). Wszystkie suwaki są łatwe w demontażu, jednak ich wymiana wiąże się ze zdjęciem całego panelu czołowego.
Wzdłuż tłumików umieszczone zostały dwie sekcje filtrów. Nad nimi, z lewej strony, ulokowana została grupa odpowiedzialna za LFO, dwa regulatory zawartości sygnału powrotnego FX RTN i detektor tempa BPM wraz z trójsegmentowym wyświetlaczem LED. Nad filtrami, z prawej strony, swoje miejsce znalazła sekcja główna miksu i odsłuchu, w skład której wchodzą: dwulinijkowy wskaźnik wysterowania sygnału, regulatory poziomu sygnału MIX i MONITOR oraz kontrolki odsłuchu słuchawkowego z podwójnym wyjściem wyprowadzonym od czoła obudowy (duży i mały jack). Elementem, którego próżno szukać w 3D, jest przycisk RECORD TO FX2, umożliwiający przesył sygnału głównego na wyjście wysyłki FX2. Podyktowane to zostało prawdopodobnie brakiem niesymetrycznego wyjścia sygnału głównego z miksera.
Z przodu Xone:4D, obok wyjść słuchawkowych, znajduje się sekcja mikrofonu z pojedynczym gniazdem XLR, regulatorem wzmocnienia i 2-pasmowym korektorem. Elementy te są umieszczone tak, że o ich wyłamanie nietrudno.
Mikser ma trzy wejścia gramofonowe z jednym konektorem masowym, co jest zgodne z zasadami, ale niezbyt poręczne. Oprócz tego urządzenie oferuje pięć wejść liniowych i dwa powroty efektowe (gniazda RCA), główne wyjście symetryczne (XLR), wyjście odsłuchowe MONITOR (RCA) oraz dwie wysyłki FX SEND. Niektóre poziomy nominalne wejść i wyjść można zmienić umieszczonymi wewnątrz jumperami, jednak instrukcja sugeruje, by modyfikacji dokonywał wyspecjalizowany serwis.
Interfejs audio
Xone:4D, prócz doskonałego analogowego miksera, stanowi dwudziestokanałowy (10 wejść i 10 wyjść) interfejs audio, komunikujący się z komputerem za pomocą portu USB 2.0, który również stanowi interfejs MIDI dla całego urządzenia. Patrząc z perspektywy poprzednika, to chyba jedyny element urządzenia całkowicie przerobiony od podstaw. Karta audio działa pod kontrolą sterowników WDM i ASIO dla PC oraz CoreAudio dla maka. Gwarantują one bardzo małą latencję na poziomie 2 milisekund, a 24-bitowe przetworniki z częstotliwością próbkowania do 96 kHz zapewniają doskonałą jakość dźwięku. I tutaj pojawia się znacząca różnica między 3D a 4D. W tym pierwszym maksymalna częstotliwość próbkowania wynosiła 192 kHz, ale miał on tylko ośmiokanałowy interfejs audio (6 wyjść i 2 wejścia). Zmniejszona maksymalna wartość częstotliwości przetwarzania na jakość dźwięku nie ma wpływu, jednak zawsze pozostaje niedosyt, że kosztem ilości traci się na możliwościach.
Na tylnej ściance miksera umieszczone są fizyczne trzy pary analogowych wyjść (RCA), odpowiadające pierwszym sześciu kanałom interfejsu audio. Odpowiednim torom miksera przypisane są już natomiast cztery pary kanałów. Ostatnia, piąta para – i tyczy się to również wejścia – jest jedynie bezpośrednim połączeniem komputera ze światem zewnętrznym za pomocą cyfrowego protokołu S/PDIF (elektryczne złącze RCA i optyczne TosLink), o częstotliwości próbkowania do 96 kHz. Wejście/wyjście działa jedynie po podłączeniu miksera do komputera, z poziomu którego jest w pełni konfigurowalne. Wejściami karty są wybrane w danej chwili źródła sygnału analogowego w poszczególnych kanałach miksera. Można na nie także skierować sygnały MIX, FX1, FX2 i MIC, w zależności od toru miksera.
Pokładowy interfejs audio Xone:4D dedykowany jest do współpracy z takimi programami jak Ableton Live i NI Traktor, dlatego też jest możliwa dowolna konfiguracja i komutacja sygnałów. Możemy, na przykład, przekierować sygnał z gramofonów na kartę i wpiąć sygnał karty na tor miksera w obrębie wybranego kanału. Konfiguracja miksera odbywa się z poziomu panelu czołowego, a nie, jak miało to miejsce w 3D, z poziomu specjalnej aplikacji. Sygnowanie przez Native Instruments oznacza również, że sam Traktor rozpoznaje mikser, co umożliwia pełne wykorzystanie możliwości skreczowania w oprogramowaniu.
Sterownik MIDI
Każdy fizyczny kontroler urządzenia ma na stałe przypisany odpowiedni komunikat, który może być wysłany przez łącze USB (wirtualny port MIDI), jak i standardowy interfejs MIDI (gniazdo DIN5 IN/OUT). Dodatkowo można podpiąć sterownik nożny i analogowy sterownik w formie komputerowego dżojstika (poprzez złącze gameport, które po podłączeniu odpowiedniej przystawki może być dodatkowym wyjściem portu MIDI).
Główne elementy sterownika MIDI to 68 różnego rodzaju kontrolek: 8 liniowych 6-centymetrowych suwaków, 16 standardowych pokręteł, 10 enkoderów z przyciskami (pokrętła wieloobrotowe), 24 przyciski zwykłe, 8 przycisków podświetlanych, 2 pokrętła jog z czteropozycyjnymi mikrołącznikami nawigacyjnymi i - najważniejsza sprawa – generator czasowy synchronizacji, powiązany z detektorem tempa (istnieje możliwość chwilowego zwiększenia lub zmniejszenia tego tempa). Sterownik ten transmituje komunikaty nut (On/Off), komunikaty Control Change, zegar synchronizacji MIDI Clock, komunikaty MIDI Start i Stop, a odbiera jedynie komunikaty nut (On/Off) na dowolnym z 16. kanałów MIDI. Blok kontrolerów MIDI jest identyczny z poprzednim modelem 3D. Różnica polega na lepszym wykorzystaniu przestrzeni dla rozłożenia poszczególnych kontrolek i wprowadzeniu dwóch niezależnych stron mapowania komunikatów. Przełączenie miedzy nimi jest bardzo szybkie; udostępniają one osobne ustawienia i sposób wysyłania sygnałów przez niektóre kontrolki, preferowane przez programy Traktor lub Live.
Całokształt
Wszystkie wejścia i wyjścia (oprócz wejścia mikrofonowego i wyjść słuchawkowych) ulokowane są na tylnej ściance. Konektory są pozłacane i zamontowane pewnie, bez najmniejszych luzów i z zachowaniem dostatecznie dużych odległości między nimi. Obudowa wykonana jest z blachy o grubości pół milimetra, a panel główny ma grubość jednego milimetra. Elementy te zapewniają doskonałą sztywność i mechaniczną wytrzymałość. Całe urządzenie wspiera się na gumowanych stopkach, które są przykręcane do obudowy. W połączeniu z wagą urządzenia, wynoszącą 5 kg, zapewniają one znakomite trzymanie na różnych powierzchniach.
Wszystkie kontrolki zamontowane są perfekcyjnie i poza suwakami nie wykazują najmniejszego luzu. Fadery i crossfader mogą uchodzić za wzór montażu i jakości. W zestawie z mikserem dostarczane są: uchwyty rak, przewód zasilający i USB, komplet zapasowych gałek, instrukcja obsługi w języku angielskim oraz płyta ze sterownikami oraz instalacją Ableton Live i NI Traktor w wersjach demo. Na płycie znajduje się również plik z ustawieniami parametrów MIDI dla obu tych programów. Instrukcja jest bardzo dobrze napisana, wyczerpująco wyjaśnia wszystkie niuanse i możliwości konfiguracyjne urządzenia, a ponadto zawiera szereg diagramów i wykresów oraz schematy połączeń dla różnorakiego okablowania.
Wewnętrzny system operacyjny, zarządzający całym mikserem, można wymieniać, pobierając firmware ze strony producenta. Jest nim samowykonywalny plik, po którego uruchomieniu komputer sprawdza podłączenie miksera i dokonuje aktualizacji.
Brzmienie
To zdecydowany hi-end wśród mikserów didżejskich, co gwarantuje analogowa technologia rodem z 92-ki. Dźwięk jest ciepły, a zarazem równomiernie rozłożony, wyraźnie dynamiczny i nasycony szczegółami, przy tym bardzo czysty i klarowny. Brzmienie ma w sobie "to coś", co wywołuje uśmiech na twarzy użytkownika. Już samo przepuszczenie sygnału przez mikser sprawia, że dźwięk staje się bardziej szlachetny, z analogowym smaczkiem.
Potężny odstęp sygnału do szumów gwarantuje doskonały odsłuch. Przedwzmacniacze gramofonowe stanowią klasę samą dla siebie, mając bardzo duże wzmocnienie przy minimalnych szumach i kompletnie niesłyszalnych zniekształceniach. To samo dotyczy wejść liniowych i przedwzmacniacza mikrofonowego.
Wbudowane filtry analogowe brzmią wręcz rewelacyjnie – oczywiście w odniesieniu do ich "skromnych" możliwości. Sprawiają, że dźwięk brzmi bardzo soczyście, a wprowadzenie płynnej regulacji rezonansu jest tym, czego mi brakuje we wszystkich używanych przeze mnie mikserach. Filtry te, wraz z rozbudowaną sekcją wysyłki efektowej, całkowicie rekompensują brak wewnętrznego urządzenia efektowego.
Korekcja kanałowa to wzór do naśladowania. Pełne skręcenie gałki w dół w rzeczywistości wycina pasmo do tego stopnia, że użycie trzech filtrów całkowicie wycisza sygnał. Separacja torów korekcji została dobrana tak, że poszczególne pasma w nieznacznym stopniu zachodzą na siebie. Należy przyznać, że korekcja i filtry Allen & Heath działają znakomicie i na tyle specyficznie, że nie można ich pomylić z żadnym innym układem tego typu, stosowanym w innych mikserach. Tłumienie i wzmocnienie poszczególnych pasm z osobna i wszystkich jednocześnie jest bardzo płynne i szczegółowe. Dźwięk nie traci nic ze swego kształtu, a jedynie zmienia formę.
24-bitowa rozdzielczość przetworników A/C i C/A (delta-sigma) i pełen wachlarz częstotliwości próbkowania do 96 kHz zapewniają doskonałą jakość dźwięku wychodzącego z komputera. Ma on zabarwienie analogowe i pozbawiony jest sztuczności cyfry, znanej ze słabszych kart muzycznych. Również i w tym przypadku szumy są na bardzo niskim poziomie.
W działaniu
Obok Xone:4D nie można przejść obojętnie i każdy didżej ulegnie czarowi tego urządzenia. Używając go, popada się w lekką euforię i trudno odejść od konsolety. Z jej pomocą gra się znakomicie, wszystkie elementy działają bez zastrzeżeń, funkcjonalność jest intuicyjna, opisy jednoznaczne, a instalacja uproszczona do minimum i łatwa nawet dla laika. 4D jest wymarzonym sterownikiem programów typu wirtualne studio (Traktor, FinalScratch), ale jego możliwości sięgają dużo dalej. Dzięki temu może być używany zarówno przez didżeja, jak i producenta do gry na żywo oraz produkcji studyjnej. 4D umożliwia kontrolę w czasie rzeczywistym (poprzez MIDI) całej gamy różnych parametrów efektowych, co sprawia, że za każdym razem nasze produkcje będą brzmieć inaczej. Warto podkreślić sprawne działanie detektora tempa, który jest wyjątkowo skuteczny nawet przy "połamanych" rytmach. Steruje on również synchronizacją czasową MIDI, a w dodatku istnieje możliwość chwilowego przyspieszenia lub zwolnienia odtwarzania ścieżki sekwencera z poziomu miksera. Generator LFO wpływa na pracę odcięcia filtrów, a częstotliwość jego działania jest synchronizowana z tempem BPM lub nabijana ręcznie. Mankamentem jest brak jakiegokolwiek wyboru podziałów rytmicznych synchronizowanych do odczytanego tempa utworu. Domyślną falą przebiegu LFO jest trójkąt, jednak można ją dowolnie kształtować za pomocą ośmiu suwaków kontrolera MIDI – ich położenie określa obwiednię przebiegu (rzecz niespotykana u konkurencji).
Wobec braku procesora efektów mikser został wyposażony w dwie pętle zewnętrznej wysyłki. Za ich pomocą można przesłać sygnał na dowolne urządzenia zewnętrzne, które jednocześnie można sterować kontrolerami MIDI. Urządzeniem tym może być prosty program hostujący dla efektów VST. Dodatkowo funkcja ta może być wykonana za pomocą odpowiedniej komutacji w mikserze i interfejsie audio. Wyjścia wysyłek efektowych mogą również stanowić dodatkowe pola (płaszczyzny) miksu lub służyć jako niesymetryczne wyjście główne (funkcja RECORD TO FX2).
Podsumowanie
Xone:4D to w prostej linii następca 3D, który przejął większą część jego funkcjonalności, oferując jednocześnie większe możliwości. 4D jest urządzeniem wielofunkcyjnym, które znajdzie zastosowanie zarówno na scenie i w didżejkach, jak i profesjonalnym studiu nagraniowym. To sprzęt charakteryzujący się najwyższą jakością wykonania i wręcz wzorowym brzmieniem. Żaden z jego elementów nie jest efektem jakiegokolwiek kompromisu – wręcz przeciwnie, wszystkie są rozbudowanymi narzędziami, które wzajemnie się wspierają i uzupełniają tworząc jedną całość. Niestety, za jakość i funkcjonalność trzeba słono zapłacić. Dlatego nie jest to sprzęt dla użytkowników poszukujących rozwiązań budżetowych, ale dla didżejów i producentów świadomych tego, że najwyższa jakość musi kosztować. Mając na względzie to zastrzeżenie, wnioskuję o przyznanie Xone:4D znaku Nasz Typ, na który w pełni zasłużył jako nieprzeciętny produkt w tym przedziale cenowym i jakościowym.
Wnioski z testów
+ wyjątkowa funkcjonalność (mikser, kontroler i wielokanałowy interfejs audio)
+ najwyższa jakość wykonania
+ perfekcyjna praca manipulatorów
+ ergonomicznie rozplanowany panel czołowy
+ hi-endowe brzmienie
+ niezrównane filtry
+ możliwość aktualizacji firmware (a więc i zwiększania funkcjonalności)
- wystające gałki czułości i korekcji wejścia mikrofonowego
- wymiana suwaków wymaga zdjęcia całej płyty czołowej
- brak w pakiecie pełnej wersji oprogramowania (tylko demo)
Wejścia gramofonowe: 3, czułość 7-100 mV, impedancja 47 kΩ/330 pF.
Inne wejścia: liniowe (5), powroty efektów (2), oba o czułości od -10 do +8 dBu i impedancji 15 kΩ
Wyjście główne: XLR, +4 dBu, impedancja 47 Ω
Wyjście odsłuchowe: RCA, +0 dBu
Wyjścia na efekty: RCA, -2 dBu.
Pasmo przenoszenia: 20 Hz-30 kHz.
THD: poniżej 0,02% (0,04% dla wejścia mikrofonowego).
Odstęp sygnał/szum: 84 dB.
Przesłuchy międzykanałowe: -90 dB.
Zasilanie: sieciowe, 20 W (nom.), zasilacz impulsowy 100-240 V, 47-63 Hz.
Wymiary: 432×88×358 mm.
Cena: 7.800 zł
Inne testy marki
