JDK Audio Comp-R22

Jak sugerują przedstawiciele firmy JDK, rozwiązania układowe, zastosowane w Comp-R22, można znaleźć jedynie we wcześniej produkowanych konsoletach nagłośnieniowych ATI Paragon, gdzie pełniły funkcję tzw. kompresji inline, poszerzone w nowym produkcie o opcję Thrust. Konstruktorzy chwalą się również tym, że R22 przenosi pasmo aż do 50 kHz. Przyjrzyjmy się zatem bliżej temu kompresorowi i zobaczmy, jak to wygląda w rzeczywistości.

Konstrukcja i funkcjonalność

R22 to dwukanałowy kompresor typu VCA w obudowie rak 2U, pozwalający na niezależną obróbkę dwóch sygnałów liniowych mono lub, po przełączeniu w tryb Link, pracę z sygnałem stereofonicznym. Urządzenie wyposażono w symetryczne wejścia i wyjścia liniowe w formatach XLR oraz TRS 1/4", w przypadku tych drugich akceptujące także wtyki niesymetryczne. Do kontroli ustawień kompresji służą wskaźniki analogowe, prezentujące poziom sygnału na wyjściu lub głębokość tłumienia wprowadzanego przez blok dynamiki, jak również dedykowane diody ABOVE, jasnymi błyskami sygnalizujące przekroczenie progu ustawionego gałkami THRESHOLD. Solidna metalowa obudowa pokryta jest szorstkim lakierem proszkowym (wycieranie jej szmatką raczej nie wchodzi w grę, zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będzie pędzelek). Gruba, wykonana z aluminium płyta czołowa charakteryzuje się typowo militarnym wzornictwem, które podkreślono dodatkowo zastosowaniem efektownych wskaźników wychyłowych oraz przynitowanej tabliczki znamionowej z indywidualnym numerem seryjnym urządzenia. Potencjometry wyposażone są w gałki z tworzywa sztucznego, a do przełączania trybów pracy i do włączania urządzenia służą solidne przełączniki dwustanowe. Kompresor ma wbudowany zasilacz sieciowy z przełącznikiem napięcia – 110/230 V (fabrycznie R22 przystosowany jest do pracy z tym pierwszym, zatem przed rozpoczęciem użytkowania należy go przełączyć w tryb 230 V).
Płynnej regulacji podlega próg zadziałania THRESHOLD (od –40 do 15 dB), poziom sygnału po kompresorze (maksymalne wzmocnienie 20 dB) oraz głębokość kompresji RATIO. Ten ostatni parametr reguluje się w zakresie od 1:1 do 10:1 – jest to więc typowy kompresor, bez możliwości pracy w trybie ekspandera lub limitera.
W każdym kanale możemy zmieniać charakter obróbki dynamiki, do czego służą przełączniki THRUST oraz KNEE. Włączenie funkcji Thrust aktywuje filtr górnoprzepustowy w sygnale sterującym blokiem VCA, skutkiem czego najniższe tony nie mają wpływu na przebieg procesu kompresji. Celem tego rozwiązania było wyeliminowania zjawiska pulsowania wysokich tonów w rytm dźwięków o niskiej częstotliwości (tzw. pompowanie), z którym często mamy do czynienia podczas głębokiej obróbki dynamiki całościowego materiału audio. Funkcja Knee określa kształt krzywej kompresji w punkcie wyznaczonym progiem Threshold, co wynika ze stałych czasowych układu sterowania VCA. W trybie Soft przekraczanie progu odbywa się stosunkowo łagodnie, natomiast w trybie Hard zmiany dynamiki są bardziej agresywne.
Głównym elementem toru kompresji R22 jest wysokiej klasy układ VCA THAT 2181, charakteryzujący się szerokim zakresem sterowania i niskimi zniekształceniami przy większym poziomie tłumienia. Od tego samego producenta pochodzi również układ wzmacniacza liniowego THAT 1646, który zapewnia nie tylko duży poziom sygnału na wyjściu, ale też umożliwia uzyskanie odpowiedniej separacji między wyjściem kompresora a wejściem urządzenia, do którego go podłączymy. Dzięki temu możemy bez utraty jakości oraz poziomu sygnału podłączać niesymetryczne wtyki TS 1/4", a zastosowana we wspomnianym układzie technologia OutSmart zmniejsza ryzyko powstawania przydźwięku (sygnał nie przepływa przez masę układu) i znacząco redukuje zniekształcenia.

W praktyce

Szereg różnych przykładów działania kompresora dla różnego typu materiału audio znajdziecie na naszym krążku DVD (wraz z opisem konkretnych ustawień). W tym miejscu pozwolę sobie na kilka uwag natury ogólnej i wniosków wynikających z kilkutygodniowej pracy z kompresorem.
Bez wątpienia R22 to kompresor wysokiej klasy, pozwalający uzyskać spektakularne efekty brzmieniowe, działający całkowicie przewidywalnie i w bardzo niewielkim stopniu degradujący sygnał, także przy głębokim tłumieniu. Nawet dość płytkie ustawienia, takie jak Threshold –3 dB i Ratio 1,5:1 (w wielu kompresorach praktycznie nie dające żadnego efektu brzmieniowego), tutaj są wyraźnie słyszalne. Natychmiast zauważamy zmianę odstępu sygnału średniego od maksymalnego, przy czym odbywa się to bez najmniejszego uszczerbku dla brzmienia. R22 zapewnia wyjątkowy komfort całkowitej kontroli nad procesem zmiany dynamiki. Jednocześnie nie jest to tzw. pusta kompresja (z jaką możemy się spotkać w niektórych kompresorach niższej klasy), ale obróbka objawiająca się wyraźnym pogrubieniem, poszerzeniem i atrakcyjnym napompowaniem dźwięku. Zauważyłem, że proces owego napompowania można w dużej mierze kontrolować poziomem sygnału wejściowego. Jeśli chcemy uzyskać bardziej puchaty, krągły dynamicznie dźwięk wystarczy podać na kompresor mocniejszy sygnał. Dzięki temu, że Threshold zaczyna działać od poziomu +15 dB, nie ma najmniejszej obawy, że nie uchwycimy optymalnego ustawienia progu.
Charakterystykę regulacji głębokości kompresji dobrano tak, że możemy bardzo swobodnie operować w newralgicznym (ale tylko dla najlepszych kompresorów, te słabsze zachowują się tak, jakby ten obszar dla nich nie istniał) zakresie regulacji od 1:1 do 2:1. Podejrzewam, że w przypadku R22 z ustawień powyżej 3:1 będziemy korzystać tylko wtedy, gdy zaistnieje konieczność bardzo głębokiej kompresji, np. pod kątem kompresji równoległej.
Funkcje Thrust oraz Knee znacząco poszerzają i tak już szeroką paletę możliwych do uzyskania brzmień. Tu też objawia się cecha typowa dla kompresorów z najwyższej półki jakościowej – każda zmiana ustawienia jest natychmiast słyszalna i w sposób istotny przekłada się na ogólny charakter dźwięku. Dlatego R22 sprawdzi się nie tylko w odniesieniu do pojedynczych śladów, ale też do całych grup i miksów. Jest mi bardzo trudno wskazać jakieś konkretne zastosowanie, w którym opisywane urządzenie prezentuje się najlepiej. Po prostu w każdym z nich wprawny realizator jest w stanie uzyskać dokładnie to, czego oczekuje. Inna sprawa, że urządzenie ma automatyczne czasy ataku i wycofania kompresji, które bardzo dobrze sprawdzają się w materiałach całościowych i różnego typu instrumentach, ale nie wszystkim może podobać się zachowanie R22 w odniesieniu do śladów instrumentów perkusyjnych. Z pewnością zachwycone będą osoby lubiące puchaty dźwięk bębnów, ale jeśli ktoś poszukuje bardziej neutralnego działania, wtedy powinien wziąć pod uwagę użycie opisywanego kompresora we wspomnianym wyżej trybie równoległym.
Kompresor charakteryzuje się wysokim poziomem sygnału wyjściowego, co ucieszy posiadaczy sprzętu profesjonalnego, którzy na pewno nigdy nie będą narzekać na zbyt małe wysterowanie toru sygnałowego. Ta niezaprzeczalna zaleta może być jednak problemem dla osób dysponujących aparaturą o mniejszej dynamice wejść – tańszymi mikserami czy półprofesjonalnymi interfejsami audio. R22 generuje na wyjściu tak mocarny sygnał, że bez problemu może on przesterować wejście innego urządzenia. Podczas testów podłączyłem kompresor m.in. do skądinąd bardzo przyzwoitego interfejsu E-mu Tracker Pre. Pomimo ustawienia potencjometrów GAIN na minimum, zarówno w R22 jak i E-mu, trzeba było dość często redukować poziom sygnału wchodzącego na kompresor, by nie dopuścić do przesterowania wejścia liniowego w interfejsie.

  

Podsumowanie

Wejścia/wyjścia: symetryczne XLR oraz TRS 1/4".
Impedancja wejściowa: 15 kΩ.
Pasmo przenoszenia: 20 Hz–50 kHz (±0,5 dB).
THD+N: <0,005% (dla 1 kHz, +4 dBu).
Poziom maksymalny: +19 dBu.
Odstęp od szumu: –88 dBu (kompresja włączona), –92 dBu (bypass).
Przesłuchy: <84 dB (dla 20 kHz).
Czas ataku: ustawiany automatycznie, od 10 ms do 40 ms.
Czas wycofania: ustawiany automatycznie, od 30 ms do 400 ms.
Pobór mocy: 11 VA.
Wymiary: 2U, głębokość 25,4 cm.
Waga: 4 kg.
Cena: 4.346 zł