Research Electronics AB EHR-M

To, że membrany mikrofonów oraz głośników muszą mieć kształt kolisty, nie jest wcale rzeczą oczywistą, ale raczej wynikającą z naszych przyzwyczajeń i chęci uproszczenia sobie otaczającej nas rzeczywistości i sprowadzenia wszystkiego do wspólnego mianownika. Prawdziwy przełom następuje wtedy, gdy ktoś porzuci utarte schematy i zacznie poszukiwać mniej oczywistych rozwiązań.

Szwedzki trójkąt

W przypadku Görana Ehrlunda punktem wyjścia były jego doświadczenia studyjne z lat 80. W tamtym czasie Szwecja była miejscem, gdzie znajdowały się najlepsze studia i nagrywali najbardziej znani wykonawcy. Sukces zespołu ABBA na przełomie lat 70. i 80. nie był dziełem przypadku, ale między innymi efektem wspieranego przez państwo kształcenia młodzieży, gwałtownego rozwoju technologii i szerokiego otworzenia się Szwecji na świat.

W tych warunkach Ehrlund zaczął eksperymentować z przetwornikami kontaktowymi do instrumentów akustycznych i zauważył, że konstrukcja trójkątna charakteryzuje się mniejszymi rezonansami niż klasycznie stosowana okrągła czy prostokątna.

Żeby zrozumieć to zjawisko, należy się zastanowić, co dzieje się z płaszczyzną pobudzoną do drgań, zamocowaną wzdłuż krawędzi. Jej masa, sztywność, a przede wszystkim wymiary będą miały decydujący wpływ na częstotliwość rezonansową takiego układu mechanicznego, przy którym wychylenia geometrycznego centrum tej drgającej płaszczyzny będą największe. Sprowadzając rzecz do mikrofonów, w przypadku membrany kolistej ta dominująca częstotliwość rezonansowa będzie jedna (choć będą też harmoniczne i pasożytnicze). Wprawdzie w grę wchodzi wiele innych czynników, ale decydujący wpływ ma tu średnica membrany. Wypadnie ona tam, gdzie fala akustyczna osiąga maksimum i minimum swojej energii, czyli w 1/4 i 3/4 swej długości. Jeśli membrana zostanie pobudzona do drgań np. częstotliwością 6,8 kHz, której długość fali to ok. 5 cm, wówczas 1/4 tej długości wynosi 1,25 cm i wypadnie mniej więcej w połowie średnicy typowej membrany 1", wywołując najbardziej intensywne wychylenia (węzłami dla tej fali będą punkty przymocowania membrany, czyli dla sinusoidy 0 i 180 stopni). Dlatego też wiele mikrofonów wielkomembranowych ma swoistą ekspozycję prezencji w paśmie 5-10 kHz, a jej słyszalność i wpływ na finalne brzmienie definiuje się konstrukcją kapsuły.

Zdecydowanie mniejszy problem z rezonansem występuje w przypadku kapsuł małomembranowych, których częstotliwość rezonansowa wykracza poza pasmo częstotliwości słyszalnych. Pomijając zatem niewielką energię tych częstotliwości można przyjąć, że tzw. mikrofony paluszkowe będą miały bardziej wyrównaną charakterystykę niż wielkomembranowe. Zupełnie inną sprawą jest natomiast to, że w większości przypadków wcale nam nie zależy na idealnie płaskiej charakterystyce i zwykle częstotliwości rezonansowe są tym, co określa specyfikę danego mikrofonu, jego brzmienie i przydatność w zastosowaniach praktycznych. Niemniej warto wiedzieć, że takie zjawisko istnieje i nie pozostaje bez wpływu na to, co finalnie znajdzie się na naszym twardym dysku lub taśmie.

Mikrofon ma potężny, mocny i świetnie kontrolowany dół, ale obecność "popów" w nagraniu, zwłaszcza gdy zastosujemy dobrej klasy, metalowy filtr przeciwpodmuchowy, jest praktycznie pomijalna.

Minimalizacja rezonansów mikrofonów kontaktowych, z którymi eksperymentował Göran Ehrlund, a które obecnie również znajdują się w ofercie jego firmy, była punktem wyjścia do prac nad mikrofonem pojemnościowym z membraną trójkątną. Dlaczego trójkątną? Bo w przeciwieństwie do membran okrągłych (z jednym wyraźnym rezonansem), i membran prostokątnych (z dwoma słabszymi rezonansami), w przypadku trójkąta trudno jest wskazać jakiś konkretny rezonans-będą one różne dla różnych fragmentów płaszczyzny, a ich gęstość i rozmieszczenie teoretycznie sprawi, że trójkątna płaszczyzna będzie najmniej podatna na rezonanse z trzech wymienionych.

Konstrukcja

Poza kształtem membrany konstrukcja kapsuły EHR-M nie różni się znacząco od konstrukcji standardowych przetworników tego typu. Sama membrana jest wprawdzie okrągła, ale mocowana tak, że aktywna pozostaje jedynie jej środkowa, ograniczona do trójkąta równobocznego część. Całość jest wykonywana w Szwecji-niezwykle starannie i z najwyższą precyzją. Kapsuła ma stałą charakterystykę nerkową i pierwotnie powstała pod kątem współpracy z mikrofonem lampowym EHR1. Oprócz EHR-M Ehrlund oferuje też przeznaczony dla studiów radiowych model EHR-B, w którym funkcjonuje stale aktywny filtr górnoprzepustowy 80 Hz. Warto zaznaczyć, że konstrukcja kapsuły Ehrlunda została opatentowana.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Kapsuła chroniona jest pojedynczą warstwą niklowanej siatki stalowej, która zachowuje się totalnie przejrzyście dla dźwięku. Mikrofon dostarczany jest w drewnianej skrzyneczce, wraz z woreczkiem z zamszu i perfekcyjnie wykonanym sztywnym uchwytem.

W praktyce

Ehrlund EHR-M jest zaskakująco lekki i relatywnie nieduży, zwłaszcza gdy porównamy go do klasyków gatunku. Nie ma w nim załączanego filtru górnoprzepustowego, co z początku może rodzić pewne obawy o przesadną reakcję na zgłoski wybuchowe. Okazuje się jednak, że wcale tak nie jest. Mikrofon ma potężny, mocny i świetnie kontrolowany dół, ale obecność "popów" w nagraniu, zwłaszcza gdy zastosujemy dobrej klasy, metalowy filtr przeciwpodmuchowy, jest praktycznie pomijalna.

Ku mojemu zaskoczeniu zdecydowanie większym problemem okazał się być poziom wyjściowy z mikrofonu. Jest on na tyle duży, że po raz pierwszy musiałem ustawić regulator czułości w przedwzmacniaczu interfejsu Universal Audio Apollo Twin na minimum! Zazwyczaj plasuje się on w przedziale od 1/3 do 3/4 zakresu regulacji, a w tym wypadku takie ustawienia sprawdzały się dopiero, gdy wejście mikrofonowe przełączyłem na tryb liniowy...

Jeśli szukasz do swojego studia nowego mikrofonu, takiego z wysokiej i najwyższej półki cenowej, Ehrlund EHR-M musi być brany pod uwagę

Nie jest to absolutnie żadna wada-posiadacze mniej czułych przedwzmacniaczy będą wręcz zachwyceni, a te osoby, który mają wysokiej klasy preampy typu 1073 będą mogły mocno nasycić dźwięk-ale niekiedy lepiej jest, gdy mikrofony trzymają się pewnych standardów. Niemniej tak wysoka czułość i poziom wyjściowy, w połączeniu z bardzo niskimi szumami własnymi mikrofonu czynią go wręcz idealnym także do dokonywania ujęć w dalekich planach.

Nie inaczej jest w klasycznych zastosowaniach wokalowych. Pominąwszy już dość nieszablonowe ustawienie czułości, seria dokonanych przeze mnie nagrań potwierdziła najwyższą klasę EHR-M. Brzmienie mikrofonu jest bardzo wyrównane w całym zakresie częstotliwości, a przy tym zachowuje wybitnie muzyczny charakter w kwestii pasmowej. Nie eksponuje mlaśnięć, sklejeń warg i innych mało ciekawych efektów (tak "lubianych" przez tanie mikrofony dalekowschodnie) i w sposób ewidentny brzmi jak klasowy mikrofon. Jego porównanie do Neumanna U 87 czy najwyższych modeli Telefunkena nie będzie w tym miejscu żadną przesadą.

Bardzo ważną cechą EHR-M jest plastyczność dźwięku na etapie obróbki. Przy przetwarzaniu nagrań wokalnych na ogół nie korzystam z kompresora i limitera, normalizując sygnał, ręcznie redukując jego sporadyczne szczyty, znów normalizując i dokonując ręcznej obróbki aż do momentu, gdy uzyskam poziom średni, przy którym mogę "strącić" pozostałe wierzchołki przeźroczystym kompresorem FabFilter Pro-C2 działający ze sporadycznym tłumieniem nie większym niż 3 dB. To dość pracochłonna metoda, ale dająca znacznie lepsze wyniki niż klasyczna kompresja już na początku, pozwalająca zachować maksymalną naturalność głosu. I tu właśnie plastyczność dźwięku EHR-M, jego wyrównanie pasmowe, brak rezonansów i totalna odporność na sybilanty sprawiła, że finalny efekt uzyskałem bardzo szybko, a do tego bez żadnej korekcji (nie licząc subtelnej filtracji górnoprzepustowej) czy obróbki de-esserem. Na rynku jest tylko kilka mikrofonów, w których taka metoda działania się sprawdza, i zazwyczaj są to rzeczy w cenie grubo powyżej 10.000 zł...

Podsumowanie