Studiologic SL88 Grand
Niekiedy zdarza mi się słyszeć narzekania kolegów muzyków na temat braku spójności pomiędzy mechanizmem klawiatury a fabrycznymi brzmieniami wielu instrumentów. Klawisze ze świetną klawiaturą nie zawsze mają równie dobre barwy, a te z fenomenalnymi barwami wyposażone są w niezbyt wygodne klawisze.
Choć problem ten dotyczy raczej wszystkich rodzajów instrumentów klawiszowych, to największy leży zawsze po stronie pianistów, dla których profesjonalny mechanizm jest priorytetem przy doborze odpowiedniego modelu. Jako alternatywa dla instrumentów typu stage piano powstały klawiatury MIDI, wśród których znaleźć możemy i takie, które spełnią najbardziej wyśrubowane wymagania dotyczące mechanizmu klawiszowego.
Jedną z nich jest Studiologic SL88 Grand, który ma klawiaturę Fatar TP/40 Wood, a więc jeden z najlepszych mechanizmów na świecie. Zapewne część naszych stałych Czytelników pamięta test stage piano Studiologic Numa Concert (EiS 03/2014), choć aby znaleźć poprzednika testowanego dziś instrumentu, należy sięgnąć jeszcze dalej - do testu klawiatury sterującej Studiologic Numa Nero (EiS 09/2012). Zarówno poprzednik, jak i najnowszy produkt tej firmy wyposażone są w tę samą klawiaturę włoskiego producenta. Firma postanowiła jednak odświeżyć nieco swój produkt, odchudzić go do 21 kg, a przede wszystkim zaopatrzyć w zupełnie nowy system operacyjny wraz z dedykowanym edytorem.
Panel czołowy
Na przednim panelu znajdziemy trzy dźwignie Stick 1/2/3, działające w osiach X/Y i zmieniające parametry brzmienia w czasie rzeczywistym. Stick 1 wyposażony jest w sprężyny, dlatego z chwilą puszczenia zawsze wraca do pozycji neutralnej. Stick 2 sprężynuje jedynie w osi X, a Stick 3 w każdej osi działa swobodnie.
Na środku panelu znajdziemy centrum sterowania, na które składa się kolorowy wyświetlacz 320x240, enkoder z kierunkami na bazie kółka jog oraz przyciski Home, In oraz Out. Ekran SL88 Grand nie jest dotykowy, co czasem może nieco utrudniać pracę przy aktywacji/dezaktywacji danej warstwy. Główne okno składa się z pola określającego numer aktywnego presetu ustawień, nazwę grupy, do której przypisany jest dany program, a także 4 kolorowe strefy barw instrumentów z parametrami Volume i zakresem warstwy na klawiaturze instrumentu.
Enkoder umożliwia poruszanie się po całym systemie operacyjnym SL88 Grand, a także pozwala na wyciszenie danej strefy na ekranie głównym oraz zatwierdzanie zmian w menu sterownika. Home umożliwia szybki powrót do ekranu głównego, a In i Out to klawisze odpowiadające za poruszanie się w menu.
Klawiatura
Graded Hammer Action TP/40 Wood to pełnowymiarowy, 88-klawiszowy mechanizm, zbliżony swoją motoryką i wyważeniem do fortepianu. Gra na tym mechanizmie pozwala w dużym stopniu poczuć satysfakcję, którą daje gra na akustycznym wzorcu. Mamy bardzo dobrą pracę mechaniki - między innymi wymyk klawisza (naturalny lekki skok przy zwalnianiu młoteczka), możliwość uzyskania szybkiej repetycji i płynnego glissanda, pozwalają odkryć zupełnie inny sposób gry i poruszania się po klawiaturze. Białe klawisze zbudowane są z litych kawałków drewna i mają powłokę Ivory, co ma dawać wrażenie pokrycia kości słoniowej. Każdy z przycisków ma trzy styki reagujące na sposób i siłę nacisku, i choć istnieją już na rynku nowsze klawiatury innych producentów, to firma Fatar i jej TP/40 Wood na pewno w niczym im nie ustępuje.
Zakres dynamiki jest prawie nieograniczony - od najcichszego pp (pianissimo) do najgłośniejszego ff (fortissimo) - słychać każdy niuans. Rozmiar klawiszy jest standardowy, bardzo zbliżony do tego, który spotkamy w akustycznych odpowiednikach. Nie ma tu mowy o złym osadzeniu klawiatury w obudowie, zbyt dużych szczelinach pomiędzy nimi, czy niewygodnej różnicy wysokości białych klawiszy względem czarnych. Powierzchnia klawiszy jest gładka, choć z bliska zauważyć można specyficzną strukturę ich budowy, co w dotyku daje wrażenie matowości.
Klawiatura w SL88 Grand została wyposażona w funkcję aftertouch, co pozwala nie tylko na grę barwami fortepianowymi, ale także syntetycznymi, które umożliwiają wydobycie efektu dźwiękowego po dociśnięciu klawisza. Pamiętać należy również o zaawansowanych ustawieniach Velocity Curves.
Złącza
Panel tylny urządzenia wyposażony jest we włącznik zasilania i towarzyszące mu gniazdko. Zarówno jakość samego włącznika jak i zastosowanie zewnętrznego zasilacza może wzbudzać kontrowersje. Zabrakło też zabezpieczenia przed wypadnięciem przewodu z gniazda. Wprawdzie zasilanie doprowadzane jest także za pośrednictwem USB, ale pewien niesmak pozostaje.
Klawiatura ma wejście i dwa wyjścia MIDI DIN-5, wspomniany port USB i zestaw gniazd do podłączenia kontrolerów nożnych: dwóch Switch, i po jednym Continuous oraz Multi Function.
Obsługa i funkcje
Wciśnięcie przycisku In powoduje przejście z ekranu głównego do menu, w którym możemy wybrać dany program, zmienić jego nazwę, określić strefę i edytować ją, a także wskazać źródło komunikatów MIDI. W sekcji Programmable Groups możemy stworzyć własną grupę, dobrać do niej odpowiednie presety z listy oraz posegregować ich zawartość. Dzięki temu w bardzo przystępny sposób uporządkowujemy swoje presety, np. pod kątem kolejności granych utworów. W menu Zone Edit dokonujemy edycji każdej z czterech stref, uwzględniającej m.in. ich aktywację, wybór portu, kanału i programu MIDI, głośność, zakres klawiszy i velocity danej strefy, ustawienie aftertouch, transpozycję, odstrojenie oktawowe itp. Do każdego parametru możemy się dostać w dowolnym momencie, mogąc też zapisywać je w pamięci. Do dźwigni X/Y można przypisać całą gamę funkcji, od pitchbendu zaczynając, na sterowaniu efektami kończąc.
TP/40 Wood to pełnowymiarowy manuał, zbliżony swoją motoryką i wyważeniem do klawiatury fortepianu. Gra na nim pozwala w dużym stopniu poczuć satysfakcję, którą daje gra na akustycznym wzorcu
Edycja w komputerze
Programowy edytor kontrolera służy do łatwiejszego poruszania się po oknach edycyjnych SL88 Grand i umożliwia szybszą pracę nad tworzeniem gotowych programów klawiatury sterującej. Samą aplikację ściągniemy ze strony producenta i zainstalujemy w kilka minut.
Główne okno edytora poniekąd odzwierciedla wygląd ekranu głównego SL88 Grand. W górnej jego części znajdziemy kilka okien podręcznego menu oraz sygnalizację statusu połączenia edytora z instrumentem. Mamy dostęp do znanych już z samego instrumentu czterech okien warstw w kolorach pomarańczowym, żółtym, zielonym i niebieskim. W każdym z nich prezentowane są parametry i ich wartości. Dwukrotne kliknięcie na strefie przenosi nas do trybu ustawień. Na samym dole głównego okna mamy graficzną prezentację zakresu poszczególnych stref.
Okno Organize odpowiada za uporządkowanie listy programów i grup. W porównaniu do pierwszych wersji oprogramowania firmware kilka błędów tej strefy zostało poprawionych, jednakże jeden nadal pozostał - gdy po utworzeniu nowej grupy i synchronizacji jej z instrumentem zechcemy użyć jej już w instrumencie, to aby pojawiła się ona w spisie grup głównego ekranu, uprzednio musimy ją edytować w systemie SL88 Grand.
Menu SL Touch odpowiada między innymi za ustawienia krzywych dynamiki (3 fabryczne i 6 użytkownika) oraz kontrolę reakcji dla każdego klawisza osobno. To bardzo zaawansowane narzędzie, które może przypaść do gustu najbardziej wymagającym użytkownikom. W menu Global/MIDI obsługujemy połączenie klawiatury z komputerem, zmieniamy globalną transpozycję i obsługujemy funkcję aktualizacji (w momencie testu najnowszą wersją firmware była 1.5.1).
Zakres zastosowań
- profesjonalna klawiatura sterująca/kontroler MIDI, pozwalający na współpracę z modułami brzmieniowymi oraz instrumentami wirtualnymi w komputerze- przeznaczony zarówno do prac estradowych jak i do wykorzystania w studiu
Nasze spostrzeżenia
+ fenomenalna klawiatura z funkcją aftertouch+ wysoka jakość użytych materiałów
+ nowy system operacyjny sterownika
+ łatwe odróżnianie stref dzięki różnym kolorom
+ edytor komputerowy
- niestabilny włącznik zasilania
- zasilacz zewnętrzny
- niewielkie błędy firmware
Podsumowanie
Pod względem ceny SL88 Grand plasuje się na środku stawki, między Arturia KeyLab 88, a Kurzweil PC3LE 8, będąc od konkurentów nieco uboższą pod względem możliwości kontroli i dodatkowych funkcji, ale za to mając lepszą od nich klawiaturę (co, oczywiście, jest też kwestią osobistych preferencji). Z pewnością jednak te osoby, które chcą mieć podobny komfort gry, jak w instrumentach akustycznych, z całej trójki wybiorą Studiologic, głównie z uwagi na drewniane klawisze o akcji bardzo zbliżonej do tej, którą znają np. z fortepianu.
Informacje
Klawiatura: | 88 Graded Hammer Action TP/40 Wood, drewniane klawisze, powłoka Ivory Touch, funkcja aftertouch, 9 krzywych velocity. |
Wyświetlacz: | kolorowy, LCD/TFT, 320x240. |
Manipulatory: | enkoder z 4 kierunkami nawigacji i funkcją enter, 3 przyciski funkcyjne, 3 uniwersalne kontrolery X/Y. |
Złącza: | 4 gniazda kontrolerów nożnych, 1 wejście i 2 wyjścia MIDI DIN-5, USB MIDI In/Out, USB to Host, gniazdo zasilacza. |
Zasilanie: | zewnętrzny zasilacz 9 V/1 A. |
Wymiary: | 1.260x310x117 mm. |
Waga: | 20,8 kg. |