Yamaha MG10XUF, MG12XUK - miksery z portem USB
Yamaha to firma mająca bardzo długą tradycję w zakresie produkcji mikserów audio, sięgającą początku lat 70. minionego wieku. Modele MG10XUF oraz MG12XUK dołączyły do produkowanej od lat rodziny MG, w skład której wchodzi kilkanaście konstrukcji dostosowanych do różnych zastosowań.
Aby sprawniej poruszać się w tym gąszczu różnego typu mikserów, objaśnijmy pokrótce nazewnictwo. Rodzina konsolet MG to rozwiązania w pełni analogowe, bazujące na przedwzmacniaczach D-PRE (patrz ramka „D-PRE”). Podzielono ją na trzy grupy, spośród których najlepiej wyposażona jest seria MGP, z flagową, 32-kanałową konsoletą na czele, korekcją X-pressive, procesorem efektów z algorytmami REV-X i SPX, portem USB i dedykowanym edytorem. Seria MG XU to już mniejsze miksery, ze standardową korekcją, procesorem SPX, stereofonicznym portem USB i dołączonym oprogramowaniem Cubase. Standardowa seria MG nie ma procesora efektów ani portu USB.
Idźmy dalej. W ramach serii MG XU jest podział na modele F i K. Te pierwsze wyposażone są w tłumiki suwakowe (F – fader), a drugie w tłumiki obrotowe (K – knob). Wybór jest szeroki, zatem w ofercie Yamahy każdy znajdzie taki mikser analogowy, jaki mu odpowiada – od małych, z dwoma wejściami mikrofonowymi, do 32-kanałowych, przystosowanych do pracy studyjnej i obsługi większych wydarzeń estradowych. Dodajmy jeszcze, że liczba w oznaczeniu miksera oznacza liczbę wszystkich dostępnych wejść, nie tylko mikrofonowych, ale i liniowych. Stąd też MG10XUF ma 4 tory mikrofonowe i 3 stereofoniczne liniowe, a MG12XUK – odpowiednio – 6 i 3.
Konstrukcja MG10XUF i MG12XUK
Oba miksery wykonane są w typowej dla firmy Yamaha stylistyce, jak zawsze przejrzystej i funkcjonalnej. Końcówki gałek poszczególnych sekcji mają indywidualne kolory, dzięki czemu obsługa, nawet wobec mało kontrastowych napisów, jest bardzo wygodna.
Po bokach stalowej płyty czołowej znajdują się odkręcane elementy wykonane z tworzywa, ale w instrukcji obsługi producent nic nie wspomina o możliwości montażu w raku 19”. Mikser zasilany jest za pośrednictwem zewnętrznego zasilacza transformatorowego, podłączanego solidnym kablem z przykręcanym złączem. Nie mogło też zabraknąć włącznika, który znajduje się z tyłu, tuż przy gnieździe zasilania. Na tym samym panelu umiejscowiono port USB 2.0, pozwalający wyprowadzać sygnał stereofoniczny sprzed tłumików sumy Stereo i wprowadzać go na wejścia 9/10. Te ostatnie można wysłać do wyjść Stereo lub Monitor. Przetwarzanie sygnału na potrzeby komunikacji przez USB dokonuje się 24-bitowo, z próbkowaniem do 192 kHz. W tym wypadku Yamaha w pełni trzyma się współczesnych standardów.
Zewnętrzny zasilacz miksera, który podłączamy za pomocą przykręcanego do gniazda wtyku, to solidna konstrukcja z grubymi i długimi kablami, dająca gwarancję długoletniej, bezproblemowej pracy.
Pierwsze dwa kanały (cztery w MG12XUK) oprócz standardowej regulacji Gain mają układ kontroli dynamiki, obsługiwany gałką Comp. Jest to adaptacyjnie działający analogowy kompresor o współczynniku Ratio zmienianym w przedziale 1:1-4:1, czasie ataku rzędu 25 ms i powrotu ok. 300 ms. Wartości te są typowe dla ustawień kompresji pod kątem sygnału wokalu i w takich też zastosowaniach kompresor ten sprawdza się najlepiej.
Korekcja w kanałach monofonicznych jest 3-pasmowa, z półkową regulacją niskich i wysokich tonów (100 Hz i 10 kHz) oraz statycznym częstotliwościowo filtrem pasma środkowego 2,5 kHz. Potencjometry korekcji mają doskonale wyczuwalny punkt dla ustawienia neutralnego, a regulacji dokonujemy w zakresie ±15 dB. Przy okazji warto wspomnieć, że wszystkie manipulatory w mikserze działają w sposób profesjonalny – z odpowiednim oporem i bez nadmiernego chwiania się gałek (może z wyjątkiem nasadek tłumików suwakowych).
Poziom wysyłki z kanałów ustawiamy regulatorem FX, a sygnał z tego toru kierowany jest jednocześnie na monofoniczne wyjście FX Send i wewnętrzny procesor efektów. Po regulacji panoramy/balansu i tłumiku kanałowym wszystkie wejścia miksowane są do grupy Stereo. Jedynym wyjątkiem jest ostatnie wejście stereofoniczne, które, jak wspomniano, można przełączać między wyjściem Stereo a wyjściem Monitor. To ostatnie jest tożsame sygnałowo z wyjściem słuchawkowym. Można na nie skierować sygnał z sumy lub wyłącznie z ostatniego wejścia stereofonicznego.
Wobec braku dedykowanych wysyłek monitorowych jedynym sposobem ich uzyskania jest zewnętrzne połączenie wyjścia FX z lewym kanałem ostatniego wejścia stereo (które wówczas pracuje monofonicznie), potraktowanie wysyłek FX jako wysyłek monitorowych i wyprowadzenie sygnału na monitory z wyjścia Monitor. Odbędzie się to kosztem braku możliwości wykorzystania wbudowanego procesora efektów, bo małe jest prawdopodobieństwo, że miks monitorowy będzie optymalny także dla efektów.
D-PRE
Firma Yamaha bardzo mocno akcentuje zastosowanie w swoich urządzeniach przedwzmacniaczy D-PRE z tranzystorami w tzw. odwróconym układzie Darlingtona. Takie sformułowania zawsze świetnie brzmią w uszach osób, które nie mają orientacji w temacie, sugerując wyjątkowość takiego rozwiązania. Tymczasem układ Darlingtona to dwa tranzystory, na ogół w jednej obudowie, połączone ze sobą w taki sposób, że sumaryczne wzmocnienie (βD) jest iloczynem wzmocnienia ich obu (β1 x β2). Standardowo stosowane są tu tranzystory bipolarne o jednakowej strukturze, czyli PNP albo NPN, a w przypadku koncepcji Yamahy połączono PNP z NPN. To znane od 1956 roku pod nazwą Sziklai Darlington (układ Sziklaiego albo CFP) rozwiązanie pozwala zredukować niektóre wady klasycznego Darlingtona, jak konieczność stosowania większego napięcia polaryzacji wejścia (bazy) oraz większe przesunięcie fazowe dla wysokich częstotliwości. Ponadto układ w konfiguracji odwróconej ma niejako w sposób naturalny zaaplikowane ujemne sprzężenie zwrotne stabilizujące jego pracę i charakteryzuje się mniejszą impedancją wejściową. Dzięki temu Sziklai dobrze funkcjonuje w układach, gdzie przy małych prądach wejściowych zachodzi potrzeba sterowania większym prądem wyjścia oraz istotne jest zmniejszenie zniekształceń. To jeden z ulubionych układów japońskich konstruktorów, będący m.in. podstawą technologii pod nazwą Three-Stage Inverted Darlington Circuitry stosowanej w urządzeniach audio firmy Onkyo.
Twórcy przedwzmacniacza D-PRE, Takahiro Akabane oraz Ryohei Koga przyznają, że litera D w jego nazwie wzięła się właśnie od odwróconego układu Darlingtona. Tak naprawdę jednak powinno to być S, od Sziklai, czyli nazwiska węgierskiego uczonego, który tenże układ opatentował i rozpropagował.
Zainteresowanych tą tematyką odsyłamy do znakomitej pracy Audio Power Amplifier Design (ISBN 9780240526133), której autorem jest Douglas Self oraz klasycznej już książki The Art of Electronics (ISBN 9780521809269) Paula Horowitza i Windfielda Hilla.
Różne różnice: MG10XUF a MG12XUK
Wejścia stereofoniczne różnią się od monofonicznych brakiem regulacji czułości oraz filtru górnoprzepustowego i zastosowaniem korektora bez pasma środkowego. Sygnał dla dwóch pierwszy wejść stereo można podać za pomocą złączy TRS 6,3 mm lub niesymetrycznych gniazd RCA. Trzecie wejście stereo obsługuje zamiennie gniazda TRS 6,3 mm lub port USB z sygnałem z komputera.
Każde wejście kanałowe w mikserze MG10XUF ma podświetlany włącznik On. Funkcji tej nie ma w MG12XUK. Ponadto „suwakowy” MG10XUF ma tor PFL z przyciskami w każdym kanale, kierującymi sygnał do słuchawek, a więc i toru monitorowego. Wciśnięcie PFL w kanale pozwala też zobaczyć na mierniku LED poziom sygnału przed tłumikiem. To spora różnica przemawiająca wyraźnie na korzyść MG10XUF. Jeśli jednak komuś zależy na mniejszych gabarytach i większej liczbie kanałów, to bardziej będzie mu odpowiadał MG12XUK.
Efektowny procesor w MG10XUF i MG12XUK
Procesor efektów oferuje brzmienia znane z urządzeń z serii SPX, podzielone na 24 presety, z regulacją jednego, kluczowego parametru dla każdego z nich. W zestawie znajdziemy 9 pogłosów, 5 efektów echa, 7 efektów modulacyjnych (phaser, flanger, chorus, tremolo, wah), filtr rezonansowy, przesterowanie i odstrajanie. Numer efektu wybieramy enkoderem i zatwierdzamy wciśnięciem. Presety zmieniają się płynnie, bez żadnych artefaktów i gwałtownego ucinania dźwięku, a regulator pozwala w miarę możliwości dopasować ich brzmienie do potrzeb. Jedyne, czego zabrakło, to możliwość nabijania tempa echa, które przydałoby się zwłaszcza w przypadku programu numer 12 – z klasycznymi, monofonicznymi powtórkami.
Wbudowany procesor efektów to nie kwiatek do kożucha, ale uczciwie działający i dobrze brzmiący moduł, który sprawdzi się w każdych zastosowaniach. Umieszczony nad regulatorem Monitor/Phones przycisk pozwala uniknąć sprzężenia zwrotnego przez port USB, gdy sygnał z komputera zostanie skierowany na sumę Stereo.
Procesor efektów ma dedykowany przycisk włączenia/wyłączenia sygnału wyjściowego oraz suwak/gałkę regulującą poziom sygnału efektowego w miksie Stereo. W przypadku MG10XUF możemy skorzystać z podsłuchu PFL tylko dla wyjścia z procesora efektów. Złącze Foot SW umożliwia podłączenie kupowanego oddzielnie przycisku nożnego, który niezależnie od przycisku FX On w mikserze pozwala wyłączyć blok efektów np. na czas zapowiedzi.
MG10XUF i MG12XUK w praktyce
Wysoka jakość przedwzmacniaczy i ciekawie brzmiąca korekcja pozwalają uzyskać wyraziste, dynamiczne brzmienie bez konieczności ustawiania wszystkich regulatorów na maksimum. Jednocześnie mamy optymalny zapas dynamiki, dzięki któremu nie ma wrażenia, że dźwięk „dusi się” w mikserze. To bezpośredni skutek tego, że Yamaha zawsze dba o zachowanie optymalnych poziomów w poszczególnych blokach toru miksera (tzw. mapę poziomów).
Kompresja w torach mikrofonowych bardzo dobrze wykonuje swoją pracę, działając relatywnie płytko, ale dobrze kontrolując poziom maksymalny i nadając dźwiękowi charakterystyczny atak, podkreślający czytelność wokalu.
Charakterystyka toru sygnałowego od wejścia mikrofonowego do wyjścia liniowego, zmierzona za pośrednictwem portu USB, z próbkowaniem 96 kHz. Poniżej widoczne harmoniczne: druga i trzecia. Z pomiaru wynika, że mikser może pracować z sygnałem do częstotliwości blisko 50 kHz, a całkowite zniekształcenia nie przekraczają 0,003%.
Na temat procesora efektów również należy wypowiadać się w samych superlatywach. Trudno jest go przesterować, pogłosy i echa brzmią ciepło, a efekty modulacyjne nie sprawiają wrażenia, jakby dodano je na siłę. Niemal każdy preset znajdzie swoje zastosowanie, nawet pomimo braku możliwości zaawansowanej edycji ustawień.
Aby skorzystać z portu USB musimy we własnym zakresie postarać się o standardowy kabel do połączenia z komputerem PC lub Mac. W przypadku systemu Windows ze strony producenta możemy pobrać driver ASIO, a z komputerami Mac mikser współpracuje od razu, w oparciu o Core Audio. Przy próbkowaniu 96 kHz tory sygnałowe obu konsolet bez trudu przenoszą sygnał w paśmie od 20 Hz do 35 kHz z łącznym poziomem zniekształceń (toru wejściowego i wyjściowego) rzędu -95 dBFS (ok. 0,003% THD). Jak na kompaktową konsoletę to wynik doskonały. Przesunięcie fazy w przedwzmacniaczach D-PRE dla 50 Hz to raptem 8 stopni, a dla 20 kHz zaledwie -3 stopnie.
Podsumowanie
MG10XUF i MG12XUK to bardzo porządnie zaprojektowane i wykonane miksery analogowe z dobrej klasy procesorem efektów i przydatnym portem stereofonicznym USB 2.0. Uwagę zwracają przede wszystkim przedwzmacniacze mikrofonowe, przydatny moduł kompresji na wejściach, ciekawie brzmiące algorytmy efektów, profesjonalna jakość portu USB oraz czystość sygnału i duży zapas dynamiki. Firma produkująca miksery analogowe od blisko 50 lat ma wystarczające doświadczenie, by spełnić oczekiwania najbardziej wybrednych użytkowników. Oba miksery charakteryzują się optymalną równowagą między funkcjonalnością i jakością z jednej strony, a ceną z drugiej.
Wybór między MG10XUF a MG12XUK to tylko kwestia preferencji i potrzeb w zakresie liczby wejść monofonicznych. Wyposażony w suwaki MG10XUF prezentuje się efektowniej, ma przyciski włączania/wyłączania kanałów i tor PFL, ale jest optycznie większy i ma dwa kanały z modułami dynamiki mniej. Poza tym oba miksery są identyczne.
Brak funkcji nabicia tempa powtórek echa nie jest szczególnie dokuczliwy, ale już pozbawienie mikserów dedykowanego toru monitorowego z wysyłkami może już taki być. Wprawdzie jest jakieś rozwiązanie tego problemu, ale odbywa się to kosztem możliwości użycia procesora efektów. Oddzielna wysyłka monitorowa, np. zamiast niekoniecznie niezbędnych przycisków włączania kanałów, z pewnością by się przydała.
Kompaktowe miksery analogowe to urządzenia, których nie da się niczym zastąpić. Przydają się wszędzie tam, gdzie mamy więcej niż jedno źródło dźwięku i potrzebę zarządzania ich poziomami w sposób prosty i intuicyjny. W takich właśnie zadaniach MG10XUF i MG12XUK sprawdzą się doskonale, uwzględniając też prostą i skuteczną kontrolę dynamiki na wejściach, bezpośrednie podłączenie komputera oraz funkcjonalny procesor efektów.
Nasze spostrzeżenia
+ duży zakres i zapas dynamiki+ doskonałe przedwzmacniacze i funkcjonalna korekcja
+ świetne moduły kompresji w torach wejściowych
+ dobre brzmienie efektów
+ port USB 24 bity/192 kHz
- brak toru wysyłek monitorowych
- brak nabicia tempa efektu delay
- chwiejące się nasadki tłumików w MG10XUF
Zakres zastosowań
- dobrze zaprojektowany, wykonany i doskonale brzmiący mikser analogowy do prostych prac nagłośnieniowych, podłączania źródeł sygnału na potrzeby live actów, realizacji indywidualnych odsłuchów oraz pracy w domowym studiu nagrań
Informacje
Funkcja | analogowy mikser audio z cyfrowym procesorem efektów i portem USB 2.0 (wejście i wyjście stereo) |
Wejścia | 4 mono, 3 stereo (MG10XUF); 6 mono, 3 stereo (MG12XUK) |
Wyjścia | Stereo, Monitor, FX Send, słuchawkowe |
Pasmo przenoszenia | 20 Hz-48 kHz |
Przedwzmacniacze | szumy własne -102 dBu, impedancja 150 Ω |
Korekcja | półkowa 100 Hz (Low), półkowa 10 kHz (High), pasmowa 2,5 kHz (Mid); ±15 dB |
Kompresja | Threshold od +22 dBu do -8 dBu, Ratio 1:1-4:1, atak 25 ms, powrót 300 ms |
Procesor efektów | algorytmy SPX, 24 programy, regulator Parameter |
USB | wejście/wyjście stereo, 2.0 Class Compliant, rozdzielczość 24-bitowa, próbkowanie do 192 kHz |
Zasilanie | zewnętrzny zasilacz liniowy 38 V, maks. 23 W |
Wymiary | 315x91x297 mm (MG12XUK); 275x110x390 mm (MG10XUF) |
Waga | 3 kg (MG12XUK), 3,3 kg (MG10XUF) |
cena | 1.569 zł - MG12XUK 1.308 zł - MG10XUF |
Producent | Yamaha |
Dystrybucja | Yamaha Music Europe GmbH Sp. z o.o. Oddział w Polsce |