PreSonus Atom - kontroler MIDI

Wszystko na to wskazuje, że tak właśnie jest. W cenie 630 zł otrzymujemy wyjątkowo solidnie wykonane urządzenie o kompaktowych gabarytach, efektownie prezentujące się na biurku, a do tego umożliwiające realizację szeregu różnych zadań związanych z produkcją muzyki. Wprawdzie kontroler dedykowany jest przede wszystkim do pracy z programem PreSonus Studio One (wersję Artist otrzymujemy wraz z Atomem), ale niewielkim nakładem pracy możemy go przystosować do zaawansowanej obsługi każdego innego DAW, sterowania wtyczkami i wyzwalania dźwięku w instrumentach MIDI.

Konstrukcja PreSonus Atom

Atom wzbudza zaufanie już od pierwszego kontaktu. Przy wymiarach ok. 20x20 cm i stosunkowo niewielkiej wadze, bardzo stabilnie spoczywa na płaskiej powierzchni. Każdy z 16 podświetlanych w trybie RGB padów jest dość twardy, ale charakteryzuje się optymalnie dobraną dynamiką, ma trzy tryby reakcji na siłę nacisku, a także wysyła komunikaty Aftertouch – w trzech wybieranych trybach pracy i z możliwością odwrócenia reakcji (czym mocniejszy nacisk, tym mniejszy poziom Aftertouch). Uwagę zwraca wysoka jakość tworzywa, z którego go wykonano, bardzo stabilne zamocowanie czterech kontrolerów obrotowych (niestety bez sygnalizacji pozycji) i wyraźnie podświetlanie padów oraz przycisków, z trzema poziomami jasności do wyboru. Z lewej i prawej strony umieszczono kolumny przycisków obsługi sesji, zdarzeń, trybu, nawigacji i transportu, wraz z przyciskiem Shift, zmieniającym funkcjonalność siedmiu innych. Mamy też zabezpieczony przed przypadkowym wciśnięciem przycisk Setup, który daje dostęp do szeregu funkcji konfiguracji kontrolera, obejmującej m.in. zmianę kanałów MIDI, charakterystyki pracy padów itd.

Urządzenie jest zasilane przez port USB i tą drogą komunikuje się z programem DAW. Nie wymaga żadnych sterowników programowych, ale niezbędna jest instalacja aplikacji Universal Control, której jedynym zadaniem jest aktualizacja oprogramowania firmware dla kontrolera (testy przeprowadzono na wersji 2.90).

Konfiguracja PreSonus Atom

Ustawień kontrolera dokonuje się bez żadnych dodatkowych narzędzi, bezpośrednio w nim, korzystając z trybu Quick Setup. Aktywujemy go poprzez wciśnięcie przycisku Setup, który automatycznie wyłącza wysyłanie przez kontroler komunikatów MIDI. W trakcie jego trzymania pady przyjmują różne kolory, a każdy z nich odpowiada za szybką zmianę ustawień. Najniższy rząd padów pozwala na zmianę ich trybu z domyślnego MIDI Drum na MIDI Keyboard. Jedyna różnica między nimi polega na tym, że w trybie klawiatury pad numer 14 staje się nieaktywny, a pady 15 i 16 funkcjonują wówczas jako przełączniki oktaw. Standardowo obsługiwane nuty zawierają się w przedziale od C1 do C2. Tak po prawdzie, to jest jeszcze trzeci tryb padów, noszący nazwę Mardi Gras. Jego aktywowanie przełącza kontroler w tryb demo, kiedy to wszystkie przyciski zaczynają sekwencyjnie zmieniać swoje podświetlenie na szereg różnych sposobów. Z chwilą wciśnięcia Setup, pad przypisany do aktualnie aktywnego trybu zaczyna migać, co bardzo ułatwia zmianę konfiguracji. W podobny sposób dokonuje się wyboru trybu Aftertouch (wyłączony, wysyłanie CC zamiast Aftertouch, polifoniczny Aftertouch, Channel Pressure, wartości rosnące, wartości malejące), krzywej reakcji na siłę nacisku padów oraz krzywej Velocity (Soft, Madium, Hard). Możemy też nabijać tempo zegara, jeśli kontroler nie otrzymuje go z zewnątrz, a także zresetować komunikaty funkcją Panic.

Kontroler charakteryzuje się wyjątkowo przejrzystą strukturą, solidną konstrukcją i kompaktowymi wymiarami.

Przytrzymując przycisk Bank zmieniamy przyporządkowanie padów 1-8 do kolejnej ósemki, co pozwala rozszerzyć zakres obsługiwanych nut do 128. O tym, że pady pracują w ramach innego banku informuje nas wówczas zmiana koloru ich podświetlenia. Funkcję tę można stosować np. do wyzwalania różnych grup dźwięków, których zakresy przypiszemy wcześniej do różnych instrumentów wirtualnych, na których będziemy mogli grać zamiennie. Na uwagę zasługują dwie funkcje w grupie Mode, wspomagające korzystanie z padów. Znana doskonale od czasów pierwszych Akai MPC, Full Level wyłącza reagowanie padów na Velocity (Controller 25), nie wpływając na generowanie komunikatów Aftertouch, które można wyłączyć w trybie Setup. Z kolei po wciśnięciu i przytrzymaniu Note Repeat, Atom samoczynnie generuje nuty MIDI z podziałem od 1/32 do 1/4 i uwzględnieniem podziałów triolowych. Obsługa tej funkcji sprowadza się do wciśnięcia Note Repeat, wskazania padu, którego dźwięki mają być powtarzane, a potem wciśnięcia i trzymania jednego z ośmiu dolnych padów odpowiedzialnych za wartości rytmiczne powtórek. Co ciekawe, zmieniając siłę nacisku na pad zmieniamy też Velocity kolejnych dźwięków, co znacząco ułatwia szybkie programowanie realistycznie brzmiących partii perkusyjnych. Reakcję na Velocity można wyłączyć przyciskiem Full Level.

Niektóre przyciski działają tylko bistabilnie, jak Play, Record, Click, Zoom w prawej części i większość przycisków w lewej. O ile w przypadku współpracy ze Studio One nie jest to żadnym problemem, ponieważ obsługują funkcje w trybie włącz/wyłącz, o tyle przy współpracy z innymi programami DAW, które nie mają możliwości zdefiniowania komunikatów jako Momentary lub Latch, może to być pewnym kłopotem. Tak jest np. z przyciskami w sekcji transportu, kiedy to Stop zatrzymuje odtwarzanie, ale nie wyłącza podświetlenia Play, albo wyłączenie Record nie zatrzymuje odtwarzania. Jest to jednak rzecz do tzw. „obejścia” i z całą pewnością już niebawem pokażą się gotowe mapy Atoma dla innych aplikacji DAW niż Studio One.

PreSonus Atom i Studio One

Integracja kontrolera Atom z programem Studio One jest wyjątkowo daleko posunięta. Obejmuje ona np. takie same kolory i sposób podświetlenia padów jak w sterowanych nimi instrumentach wirtualnych (np. Impact XT, Sample One XT czy Presence XT). Za pośrednictwem umiejscowionych z boku przycisków uzyskujemy dostęp do najczęściej wykorzystywanych funkcji. Wciśnięcie Setup przełącza pady w tryb sterowania nabijaniem tempa, otwieraniem/zamykaniem okna przeglądarki, wyborem wtyczek lub klipów (we współpracy z przyciskami w sekcji nawigacji), kasowaniem i powielaniem klipów oraz funkcjami dodawania nowych ścieżek, wyciszania ich oraz przełączania w tryb solo. Osoby przyzwyczajone do obsługi sesji myszką z początku mogą się poczuć zagubione, ale po kilku dniach trudno już sobie wyobrazić pracę bez kontrolera.

Po uruchomieniu programu PreSonus Studio One, Atom od razu zgłasza się jako gotowy do działania kontroler.

W trybie Set Loop przesuwamy kursor, ustawiamy zakres zaznaczenia, skalujemy widok do widoku zaznaczenia i przemieszczamy zaznaczenie wzdłuż linii czasu. W trybie Editor uzyskujemy szybki dostęp do kasowania i powielania zaznaczonych klipów oraz zwiększania i zmniejszania wartości Velocity wszystkich zawartych w nim nut MIDI. Wskazując klip, przytrzymując Nudge i wciskając Left lub Right przemieszczamy go wzdłuż siatki tempa bez względu na tryb, w jakim aktualnie pracujemy. To samo odnosi się do zaznaczonych zdarzeń MIDI lub audio. Wciśnięcie Shift i Nudge aktywuje kwantyzację zgodnie z jej ustawieniami. Kontroler może też obsługiwać zdarzenia w ramach edytora paternów (aktualnie tylko w przypadku Impact XT), a także wszystkie funkcje związane z transportem, jak odtwarzanie, zatrzymanie, nagrywanie, pauza, metronom, powrót do zera, zapis sesji oraz cofanie ostatniego polecenia. Przytrzymując przycisk Zoom i korzystając z przycisków nawigacji możemy skalować aktualnie zaznaczony widok. Cztery obrotowe kontrolery domyślnie nie mają przyporządkowania (nie licząc jednego, który zmienia tempo w trybie Setup), a ich konfiguracji dokonujemy za pośrednictwem funkcji Assign to Knob. Aktualnie kontrolery działają tylko w ramach jednego banku.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

PreSonus Atom w praktyce

Pady są dość twarde, ale dobrze reagują zarówno na nacisk, jak i uderzenie palcem. Krzywe Velocity i Aftertouch pozwalają ustawić ich optymalną czułość. Jak dla mnie, mogłyby reagować nieco szybciej, ale to kwestia preferencji. W ramach programu Studio One, zwłaszcza z wykorzystaniem jego instrumentów z serii XT, praca przebiega bardzo sprawnie i potrafi być niesamowicie wciągająca. Integracja Atoma z tymi wtyczkami jest wyjątkowo zaawansowana i po pewnym czasie przestajemy odczuwać jakąkolwiek potrzebę korzystania z myszki, używając kontrolera jak instrumentu sprzętowego. Kontrolery obrotowe funkcjonują sprawnie, choć nie są tak precyzyjne, jak tego oczekiwałem. Mają funkcję akceleracji, czyli zmniejszenia precyzji przy szybkim ruchu, ale przydałaby się możliwość definiowania zakresu ich ruchów i reakcji na zmianę.

Współpraca z PreSonus Studio One odbywa się wzorowo, jednak trzeba mieć wersję od 4.1 wzwyż. Można podejrzewać, że zakres obsługi będzie się zwiększał w kolejnych uaktualnieniach, bo potencjał w tym zakresie jest duży. Obsługa innych programów DAW i uruchamianych w nich wtyczek także przebiega sprawnie, a gdy dokonamy przypisania dla przycisków funkcyjnych może się ona zbliżyć do tego poziomu, który uzyskujemy we współpracy ze Studio One. Jeśli komuś uda się zdobyć lub samodzielnie rozpracować implementację MIDI w zakresie sterowania kolorem podświetlenia padów w kontrolerze, to będzie mógł stworzyć mapę Atoma do dowolnego programu DAW. Tak czy owak, urządzenie zapowiada się na rozwojowe nie tylko we współpracy ze Studio One, ale też innymi programami lub urządzeniami kompatybilnymi z MIDI. Dawno nie miałem do czynienia z tak przyjaznym, dobrze zaprojektowanym i wygodnym w obsłudze kontrolerem. Jego wymiary są wręcz idealne do tego, by znalazł się na biurku, pełniąc funkcję instrumentu i narzędzia do manualnej obsługi DAW. W tej pozycji prezentuje się wyjątkowo efektownie, przyciągając wzrok kolorami podświetlenia i zachęcając do tego, by z niego korzystać. Atom zdecydowanie zasłużył na to, aby nagrodzić go znakiem Nasz Typ.