KORG Volca Modular - mikrosyntezator modularny

Seria Volca to doskonały przykład tego, że małe może być wielkie, potrafi uruchomić kreatywność i sprawdzić się w poważnych produkcjach. Modular nie jest ekwiwalentem syntezatora za tysiące złotych, a użytkownik musi pogodzić się z pewnymi ograniczeniami, ale akurat w tym przypadku nie można postrzegać tego jako wady.

Konstrukcja KORG Volca Modular

Rozmiary i format Modulara są dokładnie takie same jak w przypadku wcześniejszych urządzeń z tej serii. Tworzywo sztuczne wydaje się dobrej jakości, a instrument robi wrażenie solidnego. Mamy tu znane już potencjometry, w większości z podświetlanymi ośkami, cztery przyciski do obsługi sekwencera, a także gniazda 3,5 mm – wyjście audio (będące też wyjściem słuchawkowym), wejście i wyjście synchronizacji tempa z innymi urządzeniami, a także gniazdo na zewnętrzne napięcie sterujące. Instrument zasilany jest za pomocą 6 baterii AA (w komplecie), co powinno wystarczyć na około 5 godzin pracy. Możliwe jest także skorzystanie z zasilacza sieciowego, który jednak należy zakupić osobno.

Oba oscylatory syntezatora powiązano modulacją częstotliwości z głębokością regulowaną potencjometrem Mod.

Jak sama nazwa wskazuje, mamy do czynienia z miniaturowym syntezatorem modularnym, którego tor audio jest generalnie analogowy – jedynie na samym końcu znajduje się prosty efekt cyfrowy. Do tego dochodzi, tym razem już całkowicie cyfrowy, sekwencer krokowy, programowany w sposób znany z wcześniejszych modeli. Brak klawiatury rekompensuje płytka dotykowa, pozwalająca też dokonywać innych ustawień. W odróżnieniu od innych urządzeń z tej serii, Volca Modular nie ma gniazda MIDI. Jego brak jest pewnym ograniczeniem, co zmusza nas do nieco innego podejścia. W konsekwencji może się to okazać ciekawe i zaowocować czymś, czego w innej sytuacji byśmy nie wymyślili. Nie jest to taki standardowy mikromodular i nawet muzyk z dużym doświadczeniem w świecie sprzętu modularnego nie od razu zorientuje się w czym rzecz. Nie oznacza to, że Volca Modular jest trudny w obsłudze – po prostu jest nieco inny. Niewielkie rozmiary sprawiają także, że posłużono się skrótami, maksymalnie upraszczając opisy na panelu, co nie wpływa korzystnie na czytelność. Z drugiej strony obsługę urządzenia można opanować w jedno popołudnie i zapomnieć o instrukcji obsługi. Zwłaszcza jeśli miało się do czynienia z innymi modelami serii.

Struktura KORG Volca Modular

Formalnie rzecz biorąc, omawiany instrument jest semimodularny – pewne połączenia są już ustalone wewnętrznie i oznaczone cienkimi liniami łączącymi poszczególne elementy. Sygnał z oscylatora trafia do pierwszego filtru, a z niego (po dodaniu wyjścia z drugiego filtru) na wyjście audio, po drodze przechodząc przez cyfrowy pogłos. Pierwszą obwiednię połączono z pierwszym filtrem, zatem nie musimy używać kabelków, by uzyskać jakiś dźwięk, choć bardziej złożone kombinacje wymagają już komutacji. Słowo „kabelki” pojawiło się nieprzypadkowo. Volca Modular nie oferuje bowiem gniazd typowych dla systemów modularnych, ani też standardowych kabli. Dokonywanie połączeń przypomina tu sposób pracy z płytkami typu breadboard, chętnie stosowanymi przez elektroników przy budowaniu układów prototypowych. Końce przewodów wtyka się w odpowiednie punkty, łącząc różne elementy. Zaletą tego rozwiązania – niestety jedyną – jest minimalizacja rozmiaru panelu. W pudełku tej wielkości nie zmieścilibyśmy takiej liczby gniazd TR 3,5 mm.

Moduł funkcyjny oferuje szereg trybów przetwarzania sygnałów audio i sterujących, co daje mnóstwo możliwości w zakresie animacji dźwięku.

Wady? Połączenie nie jest najsolidniejsze i łatwo coś niechcący wyciągnąć. Bywa to także niewygodne, gdy na przykład chcemy wetknąć drucik do otworka między dwoma już zajętymi. Ale to akurat drobiazg. Volca Modular jest teoretycznie układem zamkniętym, możemy zatem tworzyć własne komutacje w obrębie instrumentu. Wyjątkiem jest wspomniane gniazdo 3,5 mm, opisane jako CV-IN. Jest ono gniazdem symetrycznym (TRS), zatem możemy doprowadzić dwa napięcia za pomocą kabla typu Y. Każde z nich jest nieco inaczej traktowane przez instrument. Pierwsze jest obcinane do wartości 5 V i kompresowane do maksymalnego poziomu 3,3 V. Drugie pozwala na sterowanie oscylatorem w standardzie V/oktawę. Stąd już prosta droga do wykorzystania ich do modulacji dowolnego parametru. Po podłączeniu kabla niesymetrycznego (TS) na obu wejściach pojawi się to samo napięcie. Do gniazda CV-IN możemy także doprowadzić sygnał audio, wówczas w górnym otworku (z kółkiem) będzie on dostępny jako zewnętrzny dźwięk – na przykład do drugiego filtru. Volca Modular pracuje z niższymi napięciami niż standardowe, a jeśli doprowadzimy napięcie przekraczające graniczną wartość, dojdzie do jego obcinania (np. zamiast trójkątnego przebiegu z LFO otrzymamy kształt rombu).

Tor syntezy KORG Volca Modular

W instrumencie mamy do czynienia z kilkoma rodzajami sygnałów napięciowych: audio, sterującymi, impulsami bramkującymi gate (o dłuższym czasie trwania) i trigger (krótkimi). Producent zachęca do nieortodoksyjnego podejścia i budowy połączeń łamiących schematy. Trzeba zapamiętać zastosowaną przez producenta konwencję – otworki otoczone cienką linią są wejściami, te na czarnym tle są wyjściami, a gniazda audio są podkreślone doklejonym do rogu obramowania kołem. Producent zastosował terminologię typową dla konstrukcji Dona Buchli (dziś określaną jako West Coast). Co prawda samych elementów toru syntezy jest niezbyt wiele, ale za to mamy kilka modułów przekształcających napięcia, co pozwala na uzyskanie złożonych przebiegów.

Instrument wyposażono w dwa oscylatory z przebiegami trójkątnymi. Powiązano je ze sobą modulacją częstotliwości z głębokością regulowaną potencjometrem Mod. Sygnał z modulowanego oscylatora domyślnie trafia do pierwszego filtru, ale modulator także jest dostępny jako wyjście audio i można go podłączyć np. do drugiego filtru. Częstotliwości obu oscylatorów podążają za płytką dotykową i sekwencerem. Za pomocą potencjometru Ratio można przestroić modulator w zakresie od częstotliwości 4 razy niższej od modulowanego VCO, do 4 razy wyższej. Potencjometr Fold wprowadza ciekawy rodzaj zniekształcenia przebiegu, gdzie powyżej pewnej amplitudy dochodzi do jego inwersji. Wzbogaca to dźwięk o dodatkowe składowe, sprawiając, że staje się bardziej metaliczny. Wszystkie te parametry można modulować za pomocą napięć doprowadzonych do odpowiednich otworków szyny. Materiał dźwiękowy trafia do pierwszego filtru o konstrukcji typowej dla rozwiązań Dona Buchli. Nosi on nazwę LPG (Low Pass Gate) i jest połączeniem filtracji dolnoprzepustowej i wzmacniacza sterowanego napięciem (VCA). Modulacja częstotliwości odcięcia i amplitudy jest zawsze taka sama i dokonywana za pomocą tego samego sygnału. Innymi słowy – im wyższa częstotliwość, tym wyższa amplituda.

Sekwencer Volca Modular udostępnia 14 skal, funkcję mikrostrojenia, szereg narzędzi do randomizacji, wybór kierunku działania, dwa tryby bramkowania sygnału, a przede wszystkim opcję zapisywania ruchu potencjometrów wraz z sekwencją.

Drugi filtr jest identyczny i domyślnie nie jest włączony w żaden układ. Sygnał doprowadzamy za pomocą kabelka; podobnie jest z modulatorem. Możemy zatem podłączyć tu modulujący oscylator albo sygnał zewnętrzny poprzez gniazdo CV-IN. Ograniczeniem jest to, że filtry nie oferują rezonansu. Wyjścia obu filtrów są sumowane i trafiają na efekt cyfrowy pod postacią linii opóźniającej o bardzo krótkim czasie. Proporcję sygnału czystego i przetworzonego ustala się potencjometrem, ale można ją modulować za pomocą napięcia. Blok efektu ma ponadto wejście i wyjście audio. Doprowadzenie wyjścia na wejście dowolnego filtru powoduje powstanie interesującego efektu sprzężenia zwrotnego.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Modulacja KORG Volca Modular

Tor syntezy jest minimalistyczny, ale prawdziwy potencjał tkwi w modułach napięciowych, przekształcających i w sekwencerze. Podstawowymi elementami generującymi napięcia są dwie obwiednie, z których pierwsza oferuje parametry ataku i wybrzmienia podlegające modulacji. Druga ma regulację kształtu i czasu trwania cyklu – obie podlegające modulacji napięciowej. Jeśli na wejście CV-IN podamy LFO generujące przebieg impulsowy, to uzyskamy takty zegara, który może startować tę obwiednię, zamieniając ją w LFO. Innym rozwiązaniem jest wykorzystanie szyny z wyjściami z sekwencera. Mamy tu kilka otworków z impulsami bramkującymi – poczynając od standardowego (czyli impuls co krok), aż po połączone z dzielnikiem zegara (co czwarty, trzeci, albo drugi krok). Jest też wyjście napięciowe, które odpowiada wysokości dźwięku danego kroku. Choć Modular wykorzystuje wewnętrzny zegar, może być zsynchronizowany z innymi urządzeniami Korga za pomocą gniazd Sync. Można też wykorzystać dowolny impuls zegarowy na wejściu – np. impulsowe LFO podane na wejście CV. Każda z obwiedni oferuje trzy wyjścia – jedno powtarza impuls bramkujący, pozostałe dwa generują sygnały w inwersji.

Cyfrowy pogłos Space Out nie należy do grupy naturalnie brzmiących, ale ma swój indywidualny charakter doskonale dopasowany do instrumentu.

Układ sample & hold (próbkująco-zapamiętujący) tutaj nosi nazwę Woggle, co jest kolejnym potwierdzeniem faktu, że Volca Modular jest przedstawicielem syntezy typu West Coast. Na wejście domyślnie doprowadzony jest różowy szum z wewnętrznego generatora, ale możemy go zastąpić np. sygnałem z modulującego VCO albo gniazda CV-IN. Konieczne jest także doprowadzenie impulsu wyzwalającego, który określi taktowanie układu. Dostępne są dwa wyjścia: w pierwszym napięcie zmienia się skokowo, w drugim płynnie. Do modułu logicznego doprowadzamy trzy dowolne napięcia (amplitudę trzeciego ustalamy potencjometrem), a z dwóch wyjść otrzymujemy sumę napięcia A oraz iloczynu B z C, albo różnicę tych składników. Układ przekształca nie tylko sygnały sterujące, ale także audio. Z kolei moduł Split działa w obie strony – duplikuje sygnał podany na wejście, mogąc też sumować dwa różne napięcia.

Sekwencer KORG Volca Modular

Każdy z instrumentów serii Volca wyposażony jest w funkcjonalny, 16-krokowy sekwencer. W przypadku poszczególnych modeli możemy zauważyć różnice wynikające z ich specyfiki. Cechą wspólną jest tzw. tryb Active Step, pozwalający na włączanie i wyłączanie kroków sekwencji. W pamięci urządzenia można zapisać 16 własnych sekwencji z opcją łączenia ich w łańcuchy. Sekwencje można nagrywać na żywo albo wpisywać krokowo. Drugi sposób jest wygodniejszy i łatwiejszy, choć pierwszy daje możliwość łapania w locie rzeczy, które wymyślamy na gorąco. W pierwszej chwili może się wydawać, że obsługa sekwencera jest nieco skomplikowana, ale wystarczy zrozumieć generalne zasady. Przycisk funkcyjny służy do uaktywniania różnych trybów i funkcji, zaś płyta dotykowa z sensorami pozwala na wybór właściwego wariantu. Użytkownik może dokonać wyboru jednej z wielu skal, a nawet operować mikrointerwałami. Dostępna jest funkcja wprowadzająca przypadkowość do wysokości dźwięku, sekwencję można transponować itd. Najcenniejszą funkcją jest Motion, pozwalająca na zapisanie w ramach sekwencji manipulacji potencjometrami, czyli modyfikacji samej barwy. W trakcie trwania pojedynczego cyklu możemy wprowadzić dowolne zmiany, co jeszcze bardziej wzbogaca brzmienie.

Dodatki KORG Volca Modular

Nabywca Volca Modular ma prawo do pakietu darmowych wtyczek i oprogramowania: Korg Collection M1 LE, UVI Digital Synsations, AAS Ultra Analog Session, AAS Strum Session, AAS Lounge Lizard Session, Propellerhead Reason Lite, Korg Gadget 2 LE oraz iZotope Ozone Elements. Niezależnie od drukowanej instrukcji nabywca otrzymuje wydrukowaną na grubej tekturce legendę i opis poszczególnych modułów wraz z przykładami połączeń. Co prawda nie odpowiada on ich układowi na panelu, ale i tak jest bardzo pomocny, przynajmniej na początku pracy z instrumentem. Potem nie potrzebujemy już żadnej instrukcji czy wyjaśnień, bo wszystko mamy w głowie.

Podsumowanie