Cymatic uTrack 24 - 24-ścieżkowy rejestrator/interfejs audio
Na temat szwajcarskiej firmy Cymatic pisaliśmy szerzej w ubiegłym numerze naszego magazynu. Nadszedł czas, aby przyjrzeć się jej sztandarowemu produktowi.
Wydaje się, że era rejestratorów twardodyskowych minęła bezpowrotnie. Wprawdzie tu i ówdzie, głównie na planie filmowym, wciąż korzysta się z tego typu sprzętu, ale coraz częściej pojawiają się komputery z oprogramowaniem DAW, współpracujące z wielokanałowymi interfejsami audio. Natomiast rejestracja wydarzeń muzycznych już od dawna odbywa się w oparciu o DAW, które bezpośrednio współpracują z cyfrowymi konsoletami live. Wymarcie systemów HDR (Hard Drive Recording) nie oznacza jednak, że sprzętowych rejestratorów wielośladowych już nie ma. Owszem, są, ale ceny takich urządzeń jak Tascam DA-6400, JoeCo BlueBox BBWR24 czy Sound Devices Scorpio zdecydowanie wykraczają poza 10 tysięcy złotych, kończąc się gdzieś w okolicach trzykrotności tej kwoty. Nośnikami danych już nie są fizyczne dyski, ale masowe pamięci półprzewodnikowe pod postacią SD lub SSD – czasami wbudowane w urządzenie, a czasami nie, jak w przypadku uTrack 24. To użytkownik decyduje o tym, z jakiego nośnika będzie korzystał. Z jednej strony to znacząco obniża koszty sprzętu, a z drugiej przerzuca na użytkownika pełną odpowiedzialność za ewentualne problemy z danymi.
Wprawdzie przy współczesnej technologii strumieniowego transferu przez USB 2.0 prawdopodobieństwo wystąpienia nienaprawialnych błędów jest niewielkie, ale nie można go wykluczyć. Alternatywnie uTrack 24 może pracować jako 24-kanałowy interfejs audio. O trybie pracy decyduje obecność pamięci podłączonej do gniazda na przednim panelu. Jeśli włączyliśmy tam pamięć masową, złącze USB na tylnym panelu nie funkcjonuje, a urządzenie nie jest widziane przez komputer. Gdy port USB na przednim panelu jest wolny, a do gniazda z tyłu podłączyliśmy komputer, uTrack 24 automatycznie przełącza się w tryb interfejsu audio.
Na tylnym panelu znajduje się kieszeń, w której możemy osadzić opcjonalne moduły wejść i wyjść cyfrowych.
Funkcjonalność Cymatic uTrack 24
Cymatic uTrack 24 jest urządzeniem w formacie rak 1U, wyposażonym w 24 wejścia i 24 wyjścia liniowe na standardowych złączach wielostykowych w formacie Tascam. Za ich pośrednictwem można wprowadzić i wyprowadzić do 24 symetrycznych sygnałów analogowych, które przetwarzane są w uTrack 24 do i z postaci cyfrowej z 24-bitową rozdzielczością (z opcją 16-bitów) i próbkowaniem 44,1 lub 48 kHz. Wielokanałowy strumień przekonwertowanych informacji może być zapisywany w czasie rzeczywistym na nośniku USB albo transmitowany do drugiego portu USB, współpracującego z komputerem. Z poziomu programu DAW w komputerze widzimy 24 porty wejściowe i 24 wyjściowe, z których sygnał możemy zapisywać lub odtwarzać. Przy pracy w trybie samodzielnym obowiązuje zasada, że do nagrywania uzbraja się wszystkie ścieżki, przy czym mamy do wyboru tryb 2-, 4-, 8-, 12-, 16-, 20- i 24-ścieżkowy. W razie potrzeby można też skorzystać z próbkowania podwójnego (88,2/96 kHz), ale wówczas maksymalna liczba obsługiwanych śladów spada do 8 (z opcją 4- lub 2-kanałową).
Przeznaczone dla uTrack 24 moduły ADAT, MADI i AudioLAN mogą służyć jako alternatywne wejścia/wyjścia cyfrowe.
Konstrukcja Cymatic uTrack 24
Na płycie czołowej zdecydowanie wyróżniają się duże, podświetlane przyciski obsługi napędu i zestaw 24 trzykolorowych diod LED sygnalizujących poziomy analogowych sygnałów wejściowych i wyjściowych. Może on też pracować w trybie jednokanałowym, pokazując poziom wybranego toru. Podświetlanemu, monochromatycznemu ekranowi LCD towarzyszą trzy przyciski do obsługi systemu i konfiguracji oraz enkoder wyboru wartości z funkcją przycisku. Z prawej strony umieszczono potencjometr poziomu sygnału na wyjściach głównych, regulator głośności słuchawek, które otrzymują sygnał z tego samego toru oraz wyjście słuchawkowe i gniazdo do podłączenia przycisku nożnego. Ten ostatni może aktywować odtwarzanie, pauzę, zatrzymanie lub nagrywanie, co definiujemy w ustawieniach Settings.
Na tylnym panelu znajdziemy wielowtyki do podłączenia 24 wejść i 24 wyjść audio, którym towarzyszą dwa symetryczne wyjścia główne TRS 6,3 mm. Przy pracy urządzenia w trybie interfejsu są one wyjściami torów 1 i 2 z programu DAW. Przy pracy samodzielnej pojawia się na nich zmiksowany w wewnętrznym mikserze urządzenia sygnał z wszystkich 24 wejść lub wyjść. Obok znajdują się złącza wejścia i wyjścia synchronizacji wordclock. Wyjście MIDI pozwala wyprowadzić sygnał w tym formacie, zapisany jako SMF wraz ze ścieżkami audio (w trybie samodzielnym) lub sygnał ze ścieżek DAW (w trybie interfejsu). Można go użyć do sterowanie np. instrumentami elektronicznymi, oświetleniem lub przełączaniem efektów zsynchronizowanym z materiałem wielośladowym audio odtwarzanym z uTrack 24. Umieszczony z tyłu port USB pozwala na zastosowanie urządzenia w charakterze interfejsu audio 24x24, ale – jak już wspomniano – przestaje on funkcjonować z chwilą włożenia wtyczki/napędu USB do gniazda na przednim panelu. Złącze sieciowe RJ45 służy do aktualizacji oprogramowania uTrack 24, umożliwiając też sieciowe sterowanie pracą urządzenia za pośrednictwem programu/aplikacji uRemote. Korzystając z tego złącza można też zsynchronizować do czterech uTrack 24 do pracy synchronicznej, dzięki czemu istnieje możliwość stworzenia systemu oferującego 96 ścieżek zapisu i odczytu audio.
Bezpłatna aplikacja uRemote, dostępna dla urządzeń iOS i Android, oferuje konfigurację oraz kompleksowe sterowanie pracą uTrack 24 w sytuacji, gdy zarówno urządzenie mobilne jak i rejestrator znajdują się w tej samej sieci.
Urządzenie zasilane jest z zewnętrznego zasilacza i nie ma żadnego włącznika. Jeśli chcemy fizycznie zabezpieczyć wtyczkę przed przypadkowym wyciągnięciem (co jest jednoznaczne z natychmiastowym przerwaniem pracy), musimy skorzystać z dołączonego haka, przykręcanego na tylnym panelu, zapętlając na nim kabel zasilający. Pewną zaletą tak rozwiązanego zasilania jest brak uziemienia, a w konsekwencji redukcja do minimum prawdopodobieństwa wystąpienia pętli mas. Na tylnym panelu przewidziano miejsce na instalację karty rozszerzającej do alternatywnej obsługi 24 torów sygnałowych za pośrednictwem protokołów MADI, ADAT lub AudioLAN. Konwersja cyfrowo-analogowa i analogowo-cyfrowa oparta jest na trzech kodekach Cirrus Logic CS42448 (108 dB zakresu dynamiki) oraz dodatkowo na AKM AK4117 i AK4430 (pojedynczy CS42448 ma sześć wejść A/C, zatem brakujące sześć uzupełniono AKM, dodając oddzielny przetwornik C/A dla wyjścia głównego 1/2). Komunikacją USB oraz obsługą portu sieciowego zajmuje się dedykowany moduł Archwave – macierzystej firmy marki Cymatic.
Rejestrator Cymatic uTrack 24
Podczas pracy samodzielnej, materiał audio zapisywany jest na podłączonym nośniku jako wielościeżkowy plik WAV, a każde kolejne nagranie otrzymuje nazwę tożsamą z nazwą tworzonego wówczas folderu i kolejny numer w folderze. Jako nośnik danych może posłużyć każdy dysk lub wtyczka USB sformatowana w trybie FAT-32, o pojemności do 16 TB. Nagraniom towarzyszy plik logowania z informacjami na temat daty, czasu zapisu, ewentualnie pozycji znaczników, które możemy umieszczać ręcznie w trakcie nagrywania, wciskając przycisk Play (do 99 na nagranie). Ponieważ FAT-32 nie obsługuje plików o rozmiarach powyżej 2 GB, dlatego przy dłuższych nagraniach tworzone są kolejne, odpowiednio oznaczone pliki 2 GB, które „przylegają” do poprzednich z dokładnością do pojedynczej próbki.
Innym narzędziem dla uTrack 24 jest uruchamiany na komputerach PC i Mac program uTool. Znajdziemy w nim wszystkie funkcje konfiguracyjne, zakładkę do tworzenia i edycji list odtwarzania oraz konwertery plików.
Pliki wielośladowe WAV są natywnie obsługiwane przez takie programy DAW jak np. Reaper, ale do ich rozdzielenia na pojedyncze ścieżki możemy zastosować udostępniany przez firmę Cymatic program uTool, który pełni też rolę kompleksowego narzędzia do obsługi rejestratora. Wbudowany mikser obsługiwany jest bezpośrednio z samego urządzenia (lub za pośrednictwem aplikacji uRemote), udostępniając m.in. regulację poziomu i panoramy każdej ze ścieżek w sygnale sumy kierowanym na słuchawki i wyjścia monitorowe na tylnym panelu. Nieocenioną funkcją urządzenia jest możliwość pracy w trybie list odtwarzania. Uwzględniają one nie tylko programowanie kolejności odtwarzania wybranych plików, ale pozwalają przemieszczać się pomiędzy znacznikami, które w nich osadziliśmy, co znacząco przyspiesza dostęp do wybranych miejsc w dłuższych nagraniach. W trybie Instant Play odtwarzanie natychmiast zaczyna się od miejsca, które wcześniej wskazaliśmy. Jeśli funkcja ta jest wyłączona, wówczas odtwarzanie zacznie się z kilkusekundową zwłoką, konieczną do załadowania materiału audio do bufora pamięci. Z kolei tryb Autoplay pozwala na uruchomienie odtwarzania zaprogramowanej listy z chwilą włączenia napięcia zasilania. Opcja ta doskonale sprawdzi się w różnego typu parkach tematycznych, muzeach, lokalach gastronomicznych itd.
Cymatic uTrack 24 akceptuje całą gamę napędów USB, w tym także pamięci typu pendrive, które dziś potrafią mieć wystarczającą pojemność do różnego typu prac. Czym szybszy napęd, tym lepiej, a jeśli po podłączeniu system uTrack 24 uzna, że pamięć pracuje zbyt wolno, wówczas na ekranie pojawi się odpowiednie ostrzeżenie, długość słowa binarnego zostanie automatycznie zredukowania do 16 bitów, a liczba śladów do tylu, by napęd lub pamięć mogły je optymalnie obsłużyć. Nagrywanie zaczyna się ok. 2 sekundy po wciśnięciu przycisku Record, dlatego w sytuacjach, gdzie szybka reakcja ma znaczenie, warto aktywować w opcjach 5-sekundowy bufor wsteczny. Sygnały z wejść są wtedy zapisywane w czasie rzeczywistym do stale odświeżanej pamięci, niezależnie od stanu pracy urządzenia. Po zakończeniu zapisu urządzenie potrzebuje kilku sekund na uporządkowanie plików i przeniesienie ich początkowych fragmentów do bufora, by można było natychmiast uruchomić odtwarzanie nagranego materiału. Sygnał z wejść analogowych nie jest niestety powielany na wyjściach, zatem nie ma możliwości bezpośredniego, przelotowego włączenia rejestratora w istniejący tor wielokanałowy.
Interfejs Cymatic uTrack 24
Tryb interfejsu audio aktywuje się automatycznie z chwilą podłączenia uTrack 24 do komputera, ale tylko wtedy, gdy do gniazda USB na płycie czołowej nie jest podłączony żaden napęd. Z komputerami Mac (a także z iPadem z iOS 7 i wyższym) urządzenie współpracuje w oparciu o systemowe sterowniki Core Audio/MIDI; w przypadku komputerów Windows należy zainstalować drivery ASIO i WDM udostępnione przez firmę Cymatic. Wraz z nimi instaluje się także panel sterowania, w którym uzyskujemy bezpośredni dostęp do prostego miksera, wyboru częstotliwości próbkowania i wielkości bufora i nadawania nazw torom sygnałowym.
Po podłączeniu do komputera Cymatic uTrack 24 zgłasza się jako typowy interfejs audio oferujący do 24 wejść i wyjść audio a także wyjście MIDI.
Podczas współpracy z komputerem uTrack 24 zachowuje się jak każdy inny wielokanałowy interfejs audio, udostępniając też port wyjściowy MIDI. Urządzenie pracuje bez żadnych problemów z buforem 128 sampli, co przy próbkowaniu 44,1 kHz przekłada się na opóźnienie 6,2 ms na wejściu i 4,9 ms na wyjściu. Wobec dostępności pokładowego miksera latencja DAW nie odgrywa jednak żadnej roli, ponieważ odsłuch sygnałów wejściowych odbywa się wówczas praktycznie bez żadnej zwłoki. W trybie interfejsu nie działają funkcje trybu samodzielnego, czyli przyciski napędu i dostępu do folderów. Mamy natomiast możliwość dokonywania takich ustawień jak wybór zegara synchronizacji i zmiana częstotliwości próbkowania.
Podsumowanie
Cymatic jest jedną z tych nielicznych firm, która nie przyciąga uwagi klientów, wypuszczając każdego roku nowy produkt, ale mając ich kilka skupia się na sukcesywnym rozszerzaniu ich funkcjonalności. Pod wieloma względami uTrack 24 jest znacząco bardziej zaawansowanym urządzeniem niż wówczas, kiedy kilka lat temu pojawiło się na rynku. Poza tym użytkownicy pierwszych wersji nie mają w tym względzie żadnych powodów do narzekań, bo wszystkie zmiany są uwzględniane w kolejnych aktualizacjach firmware. Faktem jest, że chcąc wykorzystać wszystkie 24 ścieżki jesteśmy ograniczeni do próbkowania pojedynczego (44,1/48 kHz), a zakres dynamiki konwerterów jest o co najmniej 9 dB mniejszy niż we współczesnych interfejsach audio. To w pewnym zakresie ogranicza możliwości wykorzystania uTrack 24 jako urządzenia studyjnego, ale nie ma żadnego wpływu na jego funkcjonalność w każdym innym obszarze zastosowań.
Nie tylko ze względu na atrakcyjną cenę, ale też z uwagi na poważne traktowanie klientów, stale poszerzaną funkcjonalność i atrakcyjny zestaw bezpłatnych narzędzi programowych, Cymatic uTrack 24 zasługuje na przyznanie mu wyróżnienia Nasz Typ.
Nasze spostrzeżenia
+ wyjątkowo atrakcyjna cenowo opcja wielośladowego rejestratora oraz interfejsu audio+ wysoka funkcjonalność
+ zapis i odczyt do 24 ścieżek na dowolnym nośniku USB
+ możliwość podłączenia do 4 urządzeń w ramach jednego systemu
+ duże możliwości w zakresie opcjonalnych rozszerzeń cyfrowych
+ zdalne sterowanie przez sieć
- zewnętrzne zasilanie bez redundancji
- brak funkcji przejścia między wejściami a wyjściami
- zakres dynamiki konwerterów poniżej współczesnych standardów studyjnych
Zakres zastosowań
- wszechstronny wielośladowy rejestrator i odtwarzacz do wszelkiego typu prac live i obsługi obiektów użyteczności publicznej, mogący też pełnić funkcję interfejsu audio 24x24 z wyjściem MIDI i własnym mikserem do monitoringu
Informacje
Funkcja | 24-ścieżkowy rejestrator i odtwarzacz mogący pracować także jako interfejs audio 24x24 |
Wejścia liniowe | 24, symetryczne, D-Sub, maks. 20 dBu (0 dBfs) |
Wyjścia liniowe | 24, symetryczne, D-Sub, maks. 20 dBu (0 dBfs) |
Wyjście słuchawkowe | TRS 6,3 mm. maks. 14 dBu, impedancja 50 Ω |
Wyjście Main | 2, TRS 6,3 mm, maks. 14 dBu, impedancja 100 Ω |
Konwersja | 24 bity, 96 kHz (44,1/48 kHz przy pracy 24-ścieżkowej), zakres dynamiki 102 dBA |
Zasilanie | zewnętrzny zasilacz 15 V |
Wymiary | 19”/1U, 485x44x200 mm |
Waga | 1,5 kg |
Dystrybucja | Konsbud Audio |
Producent | Cymatic Audio |