RME 12Mic - 12-kanałowy przedwzmacniacz/przetwornik

Wyobraźmy sobie sytuację, w której dokonujemy nagrania lub transmisji wydarzenia, w którym bierze udział prowadzący, pięciu uczestników i publiczność. Prowadzący ma dwa mikrofony współpracujące z systemami bezprzewodowymi, a uczestnicy po jednym. Dla publiczności trzeba przeznaczyć kolejne trzy, a dwa następne dla odgłosów z planu. I w ten sposób z niezbyt dużej produkcji robi nam się 12 torów mikrofonowych. Możemy je wprawdzie podłączyć do miksera i z niego wyprowadzić sygnały dyskretne do systemu rejestracji, ale nie zawsze jest konieczność wytaczania aż tak ciężkiej artylerii.

Tutaj na scenę na białym koniu wjeżdża RME 12Mic, który oferuje 12 przedwzmacniaczy z pełnym sterowaniem cyfrowym, także z uwzględnieniem czułości wejść. Każdy z nich po wzmocnieniu i konwersji do postaci cyfrowej stanie się dostępny w formatach AVB, MADI i ADAT, z pełną synchronizacją wordclock. Wszystkimi funkcjami przedwzmacniaczy możemy zarządzać z poziomu warstwy sterującej sieci AVB (przez kontroler AVDECC), przez MADI, albo po prostu przez przeglądarkę internetową (miejscowo lub zdalnie), korzystając z portu Ethernet lub USB 2.0.

RME 12Mic przeznaczony jest właśnie do takich zadań, choć bez trudu można sobie wyobrazić każdą inną konfigurację, w której potrzeba 12 przedwzmacniaczy mikrofonowych i 12 przetworników A/C. A wszystko z zachowaniem najwyższej jakości dźwięku i przejrzystości torów sygnałowych, z której znana jest firma RME. Co więcej, Mic12 może pełnić rolę cyfrowej krosownicy dla sygnałów MADI i AVB – na 64 kanałach w pierwszym przypadku i na 128 w drugim.

Konstrukcja RME 12Mic

Urządzenie ma klasyczny format 19”/1U, ze złączami analogowymi umieszczonymi na przednim panelu, a cyfrowymi na tylnym. Zasilane jest bezpośrednio z sieci 100-240 V oraz opcjonalnego zasilacza zewnętrznego, co pozwala zachować pełną redundancję w przypadku awarii jednego z tych źródeł. Dwa porty sieciowe Net (Pro i Sec) to wysokiej klasy gniazda – całkowicie metalowe, wyposażone w blokadę i diody sygnalizujące transfer. Ich aktualny status jest wyświetlany na kolorowym wyświetlaczu urządzenia, obejmując brak połączenia, negocjację, połączenie z siecią 100 MB/s i obsługującą transfer audio siecią AVB 1 GB/s, z kablami o długości do 100 m. AVB w RME 12Mic pozwala na jednoczesną obsługę ośmiu strumieni wchodzących i ośmiu wychodzących, każdy z nich zdefiniowany w formatach transmisji/odbioru 1-8, 12 lub 16 kanałów audio (AAF lub AM824) albo jako zegarowy port CRF. Jeśli mamy taką możliwość, w zakresie synchronizacji można użyć portów wordclock w formacie BNC, co pozwala całkowicie wyeliminować uciążliwą niekiedy konieczność transmisji zegara przez porty cyfrowe. 12Mic może przy tym pracować zarówno jako slave, jak i jako master wordclock.

Urządzenie może być jednocześnie zasilane z dwóch źródeł: bezpośrednio z sieci energetycznej i opcjonalnego zasilacza 12 V. Oba się uzupełniają, realizując redundancję zasilania – gdy zaniknie jedno, drugie podtrzymuje pracę, sygnalizując jednocześnie awarię na panelu sterowania.

Jest także inna opcja transmisji zegara, tym razem z wykorzystaniem trzech portów ADAT. Nawet jeśli nie są one przypisane do torów mikrofonowych, to generują zegar zgodny z aktualnym próbkowaniem. W niektórych sytuacjach taka konfiguracja synchronizacji może się okazać najbardziej efektywna – są to przecież trzy odseparowane galwanicznie źródła wordclock. Natomiast w standardowym trybie, do transmisji cyfrowego audio wykorzystywane są domyślnie dwa z trzech wyjść ADAT – na pierwszym pojawiają się kanały 1-8, a na drugim 9-12, choć można całość skonfigurować dowolnie. MADI występuje tu pod postacią wejścia optycznego (SFP) oraz wejścia i wyjścia współosiowego (BNC). To nie tylko zwiększa elastyczność konfiguracji, ale pozwala też wykorzystać ten format w trybie redundancji dla sygnałów wejściowych.

Tory analogowe RME 12Mic

Z 12 dostępnych wejść mikrofonowych pierwsze 4 to gniazda combo, które mogą współpracować także z sygnałami instrumentalnymi oraz liniowymi. Wszystkie zachowują pełną symetrię od wejścia do konwersji A/C, co pozwala uzyskać wręcz rewelacyjne parametry jakościowe i brzmieniowe. Z odstępem od szumów rzędu 121 dBA, zniekształceniami wyrażonymi liczbą z trzema zerami po przecinku, pasmem przenoszenia do 43 kHz (dla próbkowania 192 kHz) oraz zakresem regulacji czułości wynoszącym 75 dB tory analogowe 12Mic plasują się w absolutnej światowej czołówce. Warto nadmienić, że wejścia XLR od 5 do 12 mogą współpracować także z sygnałem liniowym. To nam daje możliwość korzystania z innych przedwzmacniaczy, jeśli tylko odczujemy potrzebę wprowadzenia do dźwięku określonego charakteru brzmieniowego. Tory mikrofonowe RME są bowiem przejrzyste jak źródlana woda, wpisując się w filozofię zerowej ingerencji w strukturę soniczną dźwięku. Ma to swoje odniesienie także w konstrukcji przetworników A/C. Zostały one zoptymalizowane pod kątem jak najmniejszej latencji (filtry Short Delay IIR) i uzyskania charakterystyki impulsowej bliskiej perfekcji, stąd też użycie łagodnych filtrów ustawionych tak, aby filtrować pochodne aliasingu jak najdalej od najwyższej częstotliwości przenoszenia audio.

Pracą i konfiguracją 12Mic możemy sterować z poziomu przeglądarki, za pośrednictwem wygodnego interfejsu. Tu też dokonujemy komutacji oraz ustawień wszystkich 12 analogowych torów mikrofonowych.

Na poszczególnych torach wejściowych możemy miejscowo i zdalnie sterować pracą wszystkich funkcji wymaganych od tego typu układów: czułością, odwróceniem biegunowości oraz załączaniem napięcia fantomowego. Możemy też ustawić poziom wysyłki sygnału do toru słuchawkowego oraz zastosować funkcję grupowej regulacji czułości. Ta ostatnia pozwala równobieżnie zmieniać Gain we wszystkich kanałach przypisanych do Gain Group, z zachowaniem ustawionych wcześniej proporcji. To doskonała funkcja, stosunkowo rzadko spotykana w urządzeniach wielokanałowych, a znakomicie ułatwiająca pracę. RME 12Mic nie ma żadnych wyjść analogowych, jeśli nie liczyć wyjścia słuchawkowego, które może pracować w trybie symetrycznego, monofonicznego wyjścia liniowego. Brak innych, chociażby tylko dwóch wyjść symetrycznych pozwalających podłączyć np. monitory lub podać sygnał analogowy do kolejnych urządzeń, jest nieco irytujący, zważywszy na tak zaawansowaną funkcjonalność urządzenia i jego cenę.

Sterowanie RME 12Mic

12Mic może być sterowany zarówno miejscowo jak i w oparciu o przeglądarkę Chrome, Safari lub Firefox. Przy sterowaniu zdalnym przez HTTP wykorzystujemy jeden z trzech dostępnych w urządzeniu portów: Ethernet lub USB 2.0. Przy sterowaniu za pośrednictwem kabla sieciowego, możliwa jest obsługa zdalnego protokołu AVDECC, który nie wymaga stosowania switcha AVB, za to nie działa przy komunikacji bezprzewodowej. Sterowanie przez HTTP należy oddzielnie aktywować w 12Mic, natomiast przy połączeniu z komputerem przez USB wystarczy w przeglądarce wpisać adres http://172.20.0.1. Połączenie przez Ethernet ma tę zaletę, że pozwala na jednoczesne sterowanie wielu urządzeń, a w przypadku USB można zarządzać pracą tylko jednego. 12Mic ma wbudowany serwer sieciowy, zatem można z nim współpracować także bez adresu IP (w przeglądarce wpisujemy http://12mic.local./).

Interesująca funkcja Gain Group – wszystkie regulatory czułości w zaznaczonej grupie podlegają współbieżnej regulacji z wykorzystaniem jednej kontrolki.

Obsługa urządzenia z panelu przeglądarki jest banalnie łatwa. Wejścia lub wyjścia pogrupowane są w zakładkach odpowiadających portom fizycznym. Klikając na zakładki uzyskujemy dostęp do ich odwzorowania graficznego, a w przypadku wejść analogowych także do wszystkich parametrów. Komutacji dokonuje się zaznaczając wybrane porty wejściowe i przeciągając do wyjść – można tego dokonywać pojedynczo lub grupowo. Tutaj też mamy wgląd we wszystkie poziomy, presety oraz ustawienia systemowe. Wszystko jest wyjątkowo przejrzyste i można się obejść praktycznie bez instrukcji obsługi. Ważne natomiast jest, aby sieć była „czysta” w kontekście połączeń między poszczególnymi elementami – należy unikać różnego typu konsumenckich routerów, switchy czy korzystania z istniejącej infrastruktury rozprowadzającej internet. Wszystkie one bardzo różnie reagują na serwer funkcjonujący w 12Mic, co w efekcie przekłada się na niestabilną pracę systemu sterowania urządzeniem.

Komutacji dokonuje się wyjątkowo sprawnie, wskazując kanały wejściowe lub wyjściowe i przeciągając całość do wybranych torów.

Chcąc podłączyć komputer Mac z systemem Catalina bezpośrednio przez USB, należy zainstalować firmware 1.1.2 – wcześniejsze wersje nie obsługują tej funkcji. Nie ma też dostępu do wspomnianej w instrukcji obsługi rozszerzonej informacji o RME Web Remote. Sama instrukcja obsługi też ma kilka zmian – dlatego warto pobrać jej najnowszą wersję pod postacią pliku PDF ze strony producenta.

Podsumowanie