Hayakumo Foreno - analogowy miernik poziomu VU

VU, czyli Volume Unit, to technika pomiaru głośności materiału audio. Wraz z nadejściem technologii cyfrowej i początkiem wojny głośności po części straciła ona rację bytu, ponieważ nie uwzględnia wielu elementów pozwalających wiarygodnie ocenić parametry współczesnego, mocno skompresowanego dźwięku. Mimo to, przy odpowiednio dobranych parametrach balistyki wskazań (czas integracji, czas powrotu, stała czasowa pomiaru, zakres mierzonych częstotliwości, właściwa czułość) mierniki te pełnią rolę przydatnego narzędzia.

W latach 80. minionego wieku, na fali miniaturyzacji i fascynacji wszystkim co świeci, wielu producentów zastąpiło stosowane od lat 40. mierniki wskazówkowe ich diodowymi odpowiednikami. Wtedy wszystkim się to podobało, ale jeśli ktoś choć raz w życiu mierzył napięcie klasycznym analogowym multimetrem wskazówkowym, to doskonale wie, jak niewygodny w takich zastosowaniach jest jego cyfrowy odpowiednik. Obserwowanie poruszającej się wskazówki daje nam więcej informacji niż stale zmieniające się cyferki czy migające kolorowe diody LED.

Na podobnej zasadzie niezmienną popularnością w studiach nagrań cieszą się monitory Yamaha NS-10 oraz Auratone/Avantone. Nie pasują do współczesnych oczekiwań, a jednak mają w sobie coś, co pozwala nam wydajniej pracować. Hayakumo Foreno to przykład takiego właśnie podejścia. Mierniki wskazówkowe są czymś na stałe wpisanym w studyjną tradycję, sprawdzonym przez dziesięciolecia. Ich dostępność pod postacią efektownie wyglądającego japońskiego urządzenia czyni z nich łakomy kąsek dla gadżeciarzy. Choć, jak się okazuje, nie tylko dla nich.

Konstrukcja Hayakumo Foreno

Urządzenie wygląda tak, jakby pochodziło z lat 70. XX wieku, zanim dekadę później zaczął królować plastik, błyskotki i kontrastowe kolory. 22 cm szerokości i lekko pochylony przedni panel pozwalają ustawić Foreno dosłownie wszędzie. Niestety miernik okazał się zbyt szeroki dla monitora Avantone, gdzie wyglądałby zdecydowanie najlepiej...

Mamy całkowicie metalowy korpus, prawdziwie drewniane, olejowane boki, dwa wysokiej klasy, podświetlane ustroje wskazówkowe i skokowy tłumik sygnału wejściowego. Do tego dochodzi zewnętrzny zasilacz oraz instrukcja obsługi w języku japońskim. Z tyłu rzuca się w oczy coraz rzadziej widziany napis Made in Japan. Czy ekskluzywność tego faktu w połączeniu z wykonaniem w stylu retro usprawiedliwia cenę 3.699 zł? To już każdy musi osądzić sam – zgodnie z własnym sumieniem, procentowością zdrowego rozsądku i stanem konta.

Sygnał do mierników wprowadzany jest za pośrednictwem gniazd combo (XLR/TRS), z możliwością jego podania dalej z użyciem gniazd XLR (wszystkie marki Neutrik). Wejścia z wyjściami są połączone bezpośrednio, a sygnał kierowany na mierniki jest buforowany, aby nie wprowadzać zmian impedancji przy włączeniu przelotowym.

Symetryczny sygnał wejściowy może być bezstratnie wyprowadzony na kolejne elementy toru audio. Najlepiej włączyć miernik przed tłumikiem poziomu dla monitorów, aby wskazania nie były zależne od głośności odsłuchu.

Wewnątrz jest zaskakująco dużo elektroniki, jak na tak prostą – zdawałoby się – konstrukcję. Szczególną uwagę zwraca obecność dziesięciu trymerów służących do kalibracji stałej czasowej miernika. Ponadto użytkownik może samodzielnie skalibrować poziom 0 VU dla kanału lewego i prawego, korzystając z trymerów na tylnym panelu. Z kolei regulatorami mimośrodowymi w samych miernikach ustawiamy punkt spoczynkowy wskazówek na wypadek zmiany temperatury, ciśnienia lub wilgotności otoczenia. Wszystko dokładnie tak, jak za starych dobrych czasów, kiedy nie było internetu, telefony miały kabel, a zmiany dwóch dostępnych kanałów dokonywało się w telewizorze bębnowym przełącznikiem (kanał 7 – TVP1, kanał 11 – TVP2, ale dopiero po 17.00). Przy okazji warto dodać, że miernik dostępny jest także w wersji do montażu w szafce 19”. W tym wypadku jego cena wynosi 4.199 zł.

Hayakumo Foreno w praktyce

Głównymi elementami Foreno są ustroje wskazówkowe produkowane przez Fuso Measuring Instruments. Ich balistyka uwzględnia zalecany przez NHK (japoński odpowiednik TVP) standard wskazań VU BTS5703 (pasmo 30 Hz-15 kHz, czas integracji 300 ms) lub JIS C1504. Oba te formaty są stosowane w Japonii, ale zachowują kompatybilność względem swoich amerykańskich i europejskich odpowiedników.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Wartość 0 VU w mierniku odpowiada poziomowi +4 dBu. Przy uwzględnieniu 3-decybelowego zapasu wskazań oraz po aktywowaniu tłumika 15 dB, miernik może przyjąć sygnał o poziomie +22 dBu, plus dodatkowe 2 dB na tzw. „wygięcie wskazówki”, czyli amortyzacyjne działanie tłumika wychylenia. Z miernika można korzystać zarówno w klasycznym trybie lewo-prawo, jak też – co szczególnie przypadło mi do gustu – w trybie Mid-Side. Na pomocnicze wyjścia z interfejsu audio skierowałem sygnał sumy miksu po matrycowaniu L-R/M-S, zwiększając poziom Side o 6 dB dla zachowania porównywalnych wskazań. Jeden wskaźnik śledził wówczas wartość, którą można uznać za głośność odczuwalną, a drugi obecność składowej przestrzennej. W ten sposób można bardzo sprawnie wychwycić te momenty, w których zaczyna dominować sygnał różnicowy – niebezpieczne np. w kontekście przygotowania materiału do tłoczenia na płycie gramofonowej.

Owszem, wszystko to można zrobić za pomocą wtyczek – producenci tacy jak PSPaudioware, Waves i wielu innych mają w swojej ofercie pluginy o funkcjonalności wskaźników VU (z daleko bardziej zaawansowanymi możliwościami kalibracji i trybu wskazań niż Foreno). Jednak przyjemność korzystania z rozkosznie podrygujących wskazówek w efektownych miernikach stojących tuż przed monitorem komputerowym jest nieoceniona.

Podsumowanie