Artiphon Instrument 1 - kontroler MIDI

Instrument 1 zrobił furorę na Kickstarterze, bardzo szybko zdobywając fundusze na rozpoczęcie produkcji. Po raz pierwszy pokazano go w 2019 roku podczas letnich targów NAMM, a co się działo potem, to już wszyscy wiemy. Świat na jakiś czas stanął, ale zobowiązania nie wygasły, a firma Artiphon podeszła do nich poważnie. Nie tylko uruchomiła produkcję seryjną, ale też zaprezentowała nowy kontroler Orba oraz aplikację Scan Band. Ponieważ z firmą współpracują osoby z dużym doświadczeniem w branży pro-audio, mające rozległe kontakty, wkrótce o produktach Artiphon zaczęło być głośno i to w bardzo pozytywnym kontekście.

Konstrukcja Artiphon Instrument 1

Instrument 1 jest wykonanym z tworzywa kontrolerem MIDI oraz interfejsem audio 2x2 podłączanym do komputera lub urządzeń przenośnych iOS przez USB. Wyposażony jest we własny akumulator, który ładuje się z zewnętrznego zasilacza dołączonego do zestawu, pozwalający na cały dzień pracy „bez prądu”. Jako kontroler MIDI Instrument 1 spełnia wszystkie standardy Class Compliant, więc może być od razu użyty we współpracy z programem DAW. Pełnię swoich możliwości ujawni jednak tylko wtedy, gdy użyjemy dedykowanych aplikacji dla iOS oraz komputerów PC i Mac.

Układ czujników w kontrolerze jest doskonale znany gitarzystom i obejmuje szyjkę z dwunastoma progami oraz sześć wypustek imitujących struny, które można zarywać palcami i naciskać. Czujniki uwzględniają szybkość nacisku (velocity) i siłę docisku.

W tym pierwszym przypadku, oprócz funkcji edytora ustawień aplikacja służy też jako wirtualny moduł brzmieniowy, z którego dźwięki są odtwarzane przez dwa głośniki wbudowane w Instrument 1. Można wtedy grać na nim np. jak na gitarze, mając odpowiedniki strun (wypustki z prawej strony), progów, a nawet kapodastra. A to tylko jedna z możliwości, bo kontroler jest uniwersalny w tym sensie, że udostępnia też inne opcje wydobywania komunikatów MIDI, o których poniżej.

Technika gry na Artiphon Instrument 1

Elementami sterującymi są tu czujniki umieszczone pod „strunami na gryfie”, rozpoznające miejsce i siłę nacisku, docisku oraz uderzenia a także kierunek ruchu palca wzdłuż struny, czyli gissando – zarówno płynne jak i kwantyzowane do wysokości nut. Gitarzyści mogą niemal od razu korzystać z tego urządzenia, aplikując wszystkie techniki lewej ręki znane z instrumentów elektrycznych i akustycznych – akordy, power chordy, partie solowe, wielodźwięki, a nawet tapping i hammering.

W przypadku ręki prawej sytuacja jest bardzo podobna. Mamy sześć elastycznych wypustek, które zarywamy na podobieństwo strun. Należy to jednak robić palcami, a nie kostką, więc kilka technik gry trzeba będzie zaadaptować do możliwości kontrolera, np. takie jak wydobywanie akordów naprzemiennymi, rytmicznymi uderzeniami w struny w dół i w górę.

W lewej i prawej części korpusu znajdują się głośniki, a w bocznej wnęce umieszczono włącznik zasilania, gniazdo zasilacza, port USB i złącze TRRS pracujące jako wejście mikrofonowe i wyjście słuchawkowe. Obracając enkoder regulujemy głośność przy współpracy z urządzeniem iOS, a jego wciśnięciem zmieniamy presety – cztery fabryczne i cztery użytkownika.

Techniki gitarowe uwzględniają również tryb fretless, w którym emulacja sposobu gry na takich instrumentach jak kontrabas, skrzypce czy gitara stalowa jest wręcz banalnie prosta. Tym bardziej, że Instrument 1 może spoczywać na blacie biurka, być zawieszony na pasku jak gitara i trzymany w rękach (choć to ostatnie nie jest zbyt wygodne) – w każdym przypadku z „gryfem” po lewej lub prawej stronie. Osoby leworęczne nie będą miały zatem żadnych problemów.

Drugi tryb wydobywania komunikatów MIDI przypomina instrumenty smyczkowe. Również mamy szyjkę i możliwość gry bezprogowej, ale zamiast pociągania włosiem po strunach naciskamy wypustki, które reagują zarówno na zarwanie jak i uderzenie oraz docisk. Możemy też trzymać instrument jak skrzypce czy altówkę, z „pudłem” instrumentu pod brodą, ale zamiast gry smyczkiem musimy się ograniczyć do stukania lub naciskania wypustek.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Sposób trzeci uwzględnia wykorzystanie miejsc na szyjce tak jak padów – mogą nimi być całe progi i wypustki (wtedy mamy dostęp do 18 padów jednocześnie) lub poszczególne dźwięki na progach, tak jak w gitarze (ogółem 78 dźwięków). W tym ostatnim przypadku niejako naturalnym sposobem wykorzystania kontrolera jest gra techniką tappingu.

Istotnym składnikiem kontrolera jest edytor pozwalający dostosować jego funkcjonalność do naszych oczekiwań i sposobu gry.

Bardzo spodobało mi się to, że korzystając z kontrolera jako padów wcale nie trzeba ich uderzać palcami – wystarczy je lekko dociskać. Są osoby, które będą preferować ten właśnie sposób gry – może nie tak ekspresyjny, ale za to bardzo precyzyjny w kontekście rytmiki i dynamiki. Czujniki kontrolera – zarówno w przypadku wypustek jak i szyjki instrumentu – poza reakcją na velocity uwzględniają też inne parametry. Jest to siła docisku, czyli aftertouch, czułość podczas gry z wykorzystaniem hammeringu, docisk na progach, a nawet pochylenie całego instrumentu, co działa i prezentuje się wyjątkowo efektownie. A jeśli chcemy zmienić globalny strój, czyli zaaplikować to, co w gitarze osiągamy za pomocą kapodastru, wystarczy wcisnąć trójkątny przycisk pomiędzy szyjką a wypustkami. Co więcej, takie odstrajanie może działać także w dół, co półton lub oktawę.

Jedyną rzeczą, której nie udało się przełożyć bezpośrednio z gitary, jest opcja poprzecznego wibrato i podciągania strun. Nie jest to jednak coś, czego nie można zasymulować, bo urządzenie ma potężne możliwości konfiguracji.

Edycja ustawień w Artiphon Instrument 1

Nieodłącznym elementem Instrument 1 jest edytor. To w nim kreujemy i z niego wysyłamy do instrumentu cztery presety użytkownika, w których możemy uwzględnić praktycznie wszystko: strój, rozmieszczenie głosów (akordów), technikę gry, czułość nacisku, docisku i pochylania instrumentu, kanał/kanały transmisji MIDI, a także programowanie arpeggiatora. Tak, kontroler ma wbudowany prosty arpeggiator, dla którego możemy ustawić tempo oraz rozdzielczość – od triolowych trzydziestekdwójek do całych taktów (bez podziałów z kropką).

Kontroler dostępny jest też w wersji z korpusem w kolorze białym.

Aby ułatwić użytkownikom życie, producent przewidział gotowe ustawienia dla wszystkich czterech trybów pracy kontrolera, z uwzględnieniem całej gamy technik gry, konfiguracji dźwięków i akordów, trybów wyzwalania i reakcji na gesty. Z łatwością zatem dobierzemy takie ustawienia, które najbardziej będą odpowiadały naszym preferencjom i oczekiwaniom. Także gdy jesteśmy leworęczni lub chcemy uzyskać nietypową artykulację.

We współpracy z komputerem instrument nie wydobywa żadnych dźwięków i w tym celu należy skorzystać z posiadanych wtyczek instrumentów VST/AU. Jeśli natomiast podłączamy go do urządzenia iOS, wtedy uruchomiona w nim aplikacja jest jednocześnie modułem brzmieniowym, który aktywuje się zaraz po podłączeniu kontrolera. Stereofoniczny dźwięk wydobywa się z głośników w Instrument 1, ale można też podłączyć słuchawki lub wyprowadzić sygnał liniowy do nagłośnienia lub rejestracji. Regulatorem poziomu sygnału staje się wówczas enkoder w kontrolerze. Z kolei jego sekwencyjne naciskanie zmienia fabryczny preset, dając nam wybór pomiędzy opcjami Guitar, Violin, Piano, Drums, Smart Strum Ukulele, Slide Saxofone, Electric Piano Tap i Arp Vibes.

Podsumowanie