Ocieplanie brzmienia w stylu analogowym
Aplikacja Sonar w wersji Platinum została szczodrze wyposażona we wtyczki symulujące analogowe urządzenia. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób można wzbogacić nagrywane w Sonarze dźwięki za pomocą wybranych efektów tego typu.
Współczesny świat produkcji dźwięku w dużej mierze opiera na cyfrowych algorytmach. Praca wydaje się znacznie łatwiejsza niż przed laty, gdy poszczególne elementy trzeba było spinać kablami, dbać o jak najniższy poziom szumów i tak dalej. Dzisiaj podłączasz cyfrowy syntezator do wejścia w cyfrowym interfejsie audio i nagrywasz zerojedynkowe informacje w domenie cyfrowej, które później w tajemniczy dla większości użytkowników sposób zamieniają się z powrotem w dźwięk, który słyszymy w głośnikach i słuchawkach.
Niektórzy twierdzą jednak, że po drodze zgubiliśmy to "coś"-analogowy charakter, jaki wprowadzały do brzmienia poszczególne elementy ścieżki sygnałowej. Jest w tym dużo racji. Na szczęście w cyfrowym świecie dostępne są narzędzia symulujące zachowanie przeróżnych urządzeń analogowych. Sonar w wersji Platinum jest pod tym względem bardzo dobrze przygotowany.
Zgraj to na taśmę
Pierwszym z efektów, które należy wziąć pod uwagę kiedy chcemy, aby nasze ścieżki nabrały analogowego charakteru jest Tape Emulation dostępny w panelu ProChannel każdego kanału audio. Taśma magnetyczna to, jak twierdzą niektórzy, magiczne narzędzie w studio nagrań. Magia bierze się głównie z tego, że taśma wzbogaca harmonicznie nagrany na niej materiał muzyczny. Jeśli dorzucimy do tego lekkie przesterowanie wynikające z ustawień poziomu sygnału trafiającego na taśmę, wyjdzie nam właściwa mikstura. W Sonarze nie trzeba ustawiać głowicy jak w prawdziwym magnetofonie, wystarczy wybrać wtyczkę Tape Emulation w menu efektów ProChannel.
Symulator taśmy łagodzi i wyrównuje brzmienie, tłumiąc nieznacznie krańcowe częstotliwości w zakresach najniższym i i najwyższym. Do tego wtyczka automatycznie, ale w subtelny sposób, podbija pasmo basowe, dzięki czemu ścieżki zaczynają brzmieć wyraźnie cieplej. Efekt, podobnie do prawdziwej taśmy, ścina szczyty sygnału i dodaje analogowej saturacji, w wyniku tego materiał muzyczny wydaje się bardziej nasycony. Kolejną funkcją jest szum, a może raczej syczenie w paśmie wysokim (hiss), którego poziom można dozować wedle uznania.
Jeden ze sposobów wykorzystania symulatora taśmy polega na włączeniu wtyczki w sekcji ProChannel na torze Master. W ten sposób symulujemy nagranie wszystkich ścieżek projektu na taśmie. Przy większej liczbie śladów efekt jest bardziej wyraźny-po włączeniu wtyczki od razu usłyszysz, że materiał brzmi bardziej spójnie. Aby jeszcze mocniej nasycić miks, zwiększ poziom dla parametru Rec Level. Do dyspozycji jest też przełącznik prędkości wirtualnej taśmy Tape Spd oraz regulacja prądu podkładu Bias. Ustawienia tych parametrów dobieramy w zależności od wysterowania wtyczki i tego, jak chcemy, aby zabrzmiał nasz miks finalny. Wtyczkę Tape Emulation można również uruchomić dla pojedynczych ścieżek. W takim przypadku efekty brzmieniowe dla całego miksu będą mniej wyraziste, jednak całość może nagrać przyjemnej głębi. Szczególnie dobrze efekt sprawdza się dla partii bębnów-tutaj można sobie pozwolić na wyższe wartości poziomu "nagrywania", które ustawimy w każdym module wtyczki na osobnych ścieżkach.
Lampowa saturacja
Jednym z istotnych elementów tak zwanego analogowego brzmienia są zniekształcenia harmoniczne. Często mówi się, że jakieś urządzenie koloryzuje dźwięk-to właśnie efekt występowania zniekształceń harmonicznych. Wśród efektów Sonara znajdziemy dwie wtyczki, za pomocą których uzyskamy efekt charakterystycznej saturacji, którą można także przekształcić w solidne zniekształcenie.
Efekt Tube Saturation dostępny jest w sekcji ProChannel. Moduł działa w dwóch trybach. Tryb I przeznaczony jest do ogólnego zastosowania, natomiast w trybie II nie są przetwarzane najwyższe częstotliwości. Efekt ma prosty zestaw kontrolerów, więc wystarczy dobrać poziomy i poziom nasycenia Drive. Przy podkręconym poziomie Input wtyczka zachowuje się jak lampowy kompresor.
Aplikując Console Emulation na wszystkie tory i wysyłki w projekcie, Sonar zacznie zachowywać się jak analogowa konsoleta
Saturation Knob, czyli gałka nasycenia, to wtyczka dostępna w Sonarze Platinum dzięki współpracy z firmą Softube. Brzmienie tego wysokiej klasy pluginu jest odrobinę inne niż Tube Saturation. Różnica polega na tym, że oprócz głębiej sięgającej saturacji do dyspozycji mamy trzy tryby nasycenia. Przy Keep High efekt nie nasyca wysokich częstotliwości, przy Keep Low procesowi przesterowania nie są poddane częstotliwości basowe. W trybie środkowym Neutral wtyczka działa równomiernie dla wszystkich częstotliwości. Dźwięk, zarówno dzięki Tube Saturation jak i Saturation Knob, można nasycić dosyć mocno, zniekształcając go na wyjściu. Dobrze sprawdza się też subtelne, ledwie słyszalne nasycanie poszczególnych ścieżek, które na końcu wyraźnie lepiej układają się w miksie.
Wtyczki BlueTubes
W zestawie efektów Nomad Factory Blue Tubes użytkownicy Sonara znajdą wtyczkę Analog ValveDriver ADR-2S. To dosyć rozbudowany procesor oferujący 8 rodzajów przesterowania, każde o innych charakterze. Efekt ma sekcję przestrajanych filtrów LP i HP ze wspólną regulacją szerokości pasma, pozwalających ustawić zakres częstotliwości poddanych przetwarzaniu. Jest również bramka, odcinająca najcichsze dźwięki. Wtyczka ta bardzo dobrze sprawdza się na torze Aux, kiedy mamy możliwość wymieszania sygnału ścieżki wyjściowej oraz sygnału przesterowanego.
W naszym zestawieniu nie braknie symulacji realnych urządzeń sprzętowych. Do grona takich procesorów zaliczamy pluginy EQP-2B i FA-770 z serii Blue Tubes, czyli wirtualne rekreacje klasycznego korektora studyjnego (EQP-1A) oraz kompresora (Fairchild 770). Wtyczki wiernie oddają temperament analogowego sprzętu, rozszerzając nieco funkcjonalność oryginałów.
Korektor EQP-2B ma takie same kontrolery co pierwowzór: regulatory częstotliwości Low i High, regulację podbicia oraz tłumienia i szerokości pasma Q. Różnica jest taka, że w procesorze dostępna jest płynna regulacja częstotliwości. Poszerzono również w górę zakres pasma basowego, na które można wpływać korektorem. Efekt ma dodatkowy limiter i przełącznik bypass.
Wtyczka FA-770 ma podobny zestaw regulatorów: ustawienia poziomu wejściowego i progu zadziałania przy stałej wartości współczynnika Ratio, oraz czasy ataku i powrotu kompresora. Producent procesora wtyczkowego przewidział jednak dodatek w postaci dwóch trybów A i B dla wartości czasów Attack/Release, czyli tak jak w oryginale, i z bardziej współczesnymi nastawami.
Emulacje toru kanałowego w konsoletach
W sekcji ProChannel dla kanałów ukryto dla nas efekt emulacji toru konsolety-Console Emulation. To nieskomplikowana wtyczka, której zadaniem jest nieznaczna koloryzacja sygnału. Po włączeniu pluginu na tylko jednej ścieżce najprawdopodobniej nie usłyszysz różnicy. Jednak aplikując wtyczkę na wszystkie tory i wysyłki w projekcie, Sonar znienacka zacznie zachowywać się jak analogowa konsoleta, ze wszystkimi drobnymi odchyleniami wynikającymi z niedoskonałości układów elektronicznych w trakcie pracy. Wtyczkowy symulator toru konsolety wyposażono w trzy typu układów bazujących na charakterystykach słynnych wielkoformatowych konsolet: S, N i A-type. Wpływ poszczególnych typów emulacji na barwę dźwięku to temat na osobny tekst, ale za pomocą tego narzędzia można wpływać na miks w ciekawy sposób, interesująco zabarwiając finalny materiał.
Słuchaj zamiast patrzeć
Mądrzy ludzie powiadają, że sprzęt i oprogramowanie same nie grają. Dużo w tym prawdy. Najważniejszym elementem w tym wszystkim jesteśmy my i nasze uszy. Oczywiście odpowiednie narzędzia pomogą nam przyspieszyć proces miksowania i uzyskać właściwe brzmienie, ale to nasz słuch ostatecznie determinuje efekt końcowy. Dążąc do brzmienia, które określamy mianem analogowego, zrobimy rozsądnie postępując tak, jak realizatorzy miksów w czasach analogowych. Oni nie mieli przed oczami ekranów komputerowych z kolorowymi wtyczkami na środku.
Ludzie nie będą oglądać Twoich miksów, tylko ich słuchać. O tym zawsze warto pamiętać
W sytuacji, gdy dobierasz poziom nasycenia/przesterowania dla ścieżki, chwyć fizyczną gałkę sterownika (przypisując wcześniej komunikat w programie), wyłącz ekran i kręć do momentu aż USŁYSZYSZ, że ślad brzmi tak, jak tego oczekujesz. To samo z nasyceniem w stylu taśmowym. Jeśli ustawiasz dźwięki w przestrzeni, SŁUCHAJ ich w głośnikach, nie patrząc na ekran. Najprościej byłoby przesunąć gałkę Pan w lewo lub w prawo i „gotowe”. Ale jeśli szukasz brzmienia analogowego, zrób to w stylu analogowym – musisz usłyszeć efekt swojego działania, a nie tylko zobaczyć go na ekranie. Dlaczego to jest takie ważne? Odpowiedź jest tylko jedna i wszystko wyjaśnia: ludzie nie będą oglądać Twoich miksów, tylko ich słuchać. O tym zawsze warto pamiętać.
