Lab4Music Sipario - komutator MIDI
Mająca swoją siedzibę w Weronie włoska firma Lab4Music nie jest dużym przedsiębiorstwem, ale ma ambitne cele. Sipario po włosku oznacza kurtynę, co jednoznacznie kojarzy się ze sceną. I to ona jest głównym miejscem zastosowań omawianego urządzenia.
W ogólnym założeniu Sipario pozwala zintegrować w jeden system wszystkie urządzenia obsługujące MIDI, czyli np. syntezatory, klawiaturę sterującą, moduły brzmieniowe, samplery, kontroler nożny i komputer. W tym celu wyposażono go w dwa wejścia i dwa wyjścia MIDI DIN-5, gniazdo USB A oraz złącze kontrolera nożnego TRS 6,3 mm. Port USB B służy wyłącznie do podłączenia zasilania. Programy, pod postacią ustawień Performance ujętych w kompleksowe sceny, zapisujemy w pamięci urządzenia jako kompletne konfiguracje komutacji i funkcjonalności dla poszczególnych portów, a zatem i urządzeń. Między programami Performance możemy się sprawnie przemieszczać korzystając z padów na dotykowym wyświetlaczu, zmieniając sekwencyjnie przyciskiem nożnym lub podświetlanym przyciskiem.
W ramach współpracy z instrumentami MIDI Sipario oferuje pełną funkcjonalność edycyjną, zachowując kompatybilność z kontrolerami MPE. To oznacza, że na pojedynczym porcie można jednocześnie przesyłać wiele kanałów MIDI. Transmisja uwzględnia komunikaty Program Change, Control Change i System Exclusive. W kontrolerach odpowiedzialnych za dynamikę, takich jak Velocity czy Aftertouch, możemy kształtować krzywą reakcji, przypisywać zakresy wartości do ośmiu różnych warstw brzmieniowych i remapować do innych parametrów. W zakresie synchronizacji dostępne jest włączenie do strumienia sygnału z zewnętrznego zegara (MIDI merge) oraz przesyłania komunikatów Start, Stop i Continue. Filtracji i remapowaniu podlegają wszystkie kontrolery i kanały MIDI, a poszczególne nuty i ich grupy można swobodnie transponować. Automatyka z programu DAW może być przypisywana do wybranych kontrolerów. Ogólnie rzecz ujmując, w Sipario jest dostępne w zasadzie wszystko, co można zrobić w zakresie komutacji trzech portów, edycji kanałów, komunikatów i strumieni MIDI.
Konstrukcja Lab4Music Sipario
Urządzenie wykonane jest niezwykle solidnie – ma całkowicie metalową obudowę, odpowiednią wagę i stabilnie spoczywa na blacie. Wewnątrz znajduje się mikrokomputer oparty na kontrolerze PIC. Do obsługi manualnej i konfiguracji służy enkoder z przyciskiem, przycisk Exit, podświetlany funkcyjny przycisk Fun i kolorowy ekran dotykowy. W tym ostatnim można wybrać grupy elementów podlegających edycji – jak np. zakładki w ekranie konfiguracji czy poszczególne pozycje na liście – a do zmiany ich wartości użyjemy enkodera z przyciskiem. Praca odbywa się zatem szybko i bezstresowo.
Złącze w formacie USB B służy wyłącznie do podłączenia zasilania 5 V, np. z typowej ładowarki do smartfonu. Port USB A pracuje natomiast jako wejście/wyjście MIDI lub gniazdo do podłączenia pamięci flash.
Edycja poszczególnych scen dokonuje się w czterech zakładkach. Pierwsza obejmuje konfigurację podstawową, czyli aktywność portu, jego komutację, funkcjonalność przycisku Fun (Start, Stop, Continue, sekwencyjne przełączanie programów Performance) oraz wskazanie zakresu nut dla instrumentu. W drugiej ustalamy m.in. krzywą Velocity (pięć wartości plus wartość stała), transpozycję, oktawę, kanał MIDI oraz aktywność transferu danych SysEx. W trzeciej dokonujemy konfiguracji mapowania kontrolerów, a w czwartej określamy specjalne ustawienia kontrolerów wykonawczych: poziomu Volume, wartości pogłosu, efektu chorus, panoramy, obwiedni ADR, mono/poly, odcięcia filtru i włączenia transferu poleceń CC. Jeśli te ostatnie zostawimy wyłączone, to odpowiadające im komunikaty będą transferowane w takiej postaci w jakiej funkcjonują w strumieniu. Każdej z 30 konfiguracji Performance, czyli kompletu ustawień dla pojedynczego instrumentu, możemy przydzielić jedną z kilkunastu ikon albo opis tekstowy w dwóch linijkach (8 i 3 znaki) z uwzględnieniem kilku podstawowych kolorów.
W ramach ustawień urządzenia możemy zdefiniować między innymi słyszalność sygnału wewnętrznego bipera, zablokować edycję, określić funkcjonalność portu USB A (komputer lub pendrive), aktywować synchronizację i zapisać do 50 gotowych do wysłania poleceń SysEx, wraz z domyślnym opóźnieniem transferu, wymaganym w przypadku niektórych urządzeń. Jest też możliwość określenia maksymalnych wartości dynamiki MIDI dla wszystkich trzech wejść, zdefiniowania precyzyjnego kształtu reakcji Velocity w oparciu o trzy punkty zakrzywienia, nadania nazwy całej scenie, a nawet kalibracji czułości ekranu dotykowego.
Lab4Music Sipario w praktyce
Dołączona instrukcja obsługi bardzo precyzyjnie wyjaśnia kolejne etapy konfiguracji urządzenia na konkretnych przykładach. Wręcz prowadzi nas za rękę od podłączenia klawiatury sterującej do dwóch instrumentów MIDI, zaprogramowania ich brzmień, ułożenia z nich warstw i podziału na strefy, do zapisania jako kompleksowej sceny. Następnie szczegółowo wyjaśnia wszystkie elementy programowania poszczególnych ustawień Performance, a także ustawienia nadrzędne, zapisywanie i odczytywanie danych z pamięci oraz aktualizację oprogramowania wewnętrznego.
Ekran dotykowy Sipario pozwala na łatwe przełączanie poszczególnych konfiguracji Performance, a także ich zaawansowane programowanie z uwzględnieniem mapowania nut, kontrolerów i innych komunikatów związanych z transferem MIDI.
Jedynym problemem w pracy z Sipario jest to, że do współpracy z komputerem potrzebne jest użycie jego dwóch portów USB – jednego wyłącznie do zasilania (tu można się posłużyć dowolną ładowarką do smartfonu), a drugiego, w formacie USB A, do podłączenia komputera. Trzeba więc dysponować kablem USB A/A, który nie jest rzeczą dostępną zawsze i wszędzie. Gdy go jednak znajdziemy, wówczas Sipario zgłasza się w komputerze pod postacią pojedynczego portu MIDI, który odbiera i przyjmuje komunikaty na 16 kanałach. Sygnalizacją poprawnego połączenia między Sipario a komputerem jest piknięcie bipera w urządzeniu.
Podsumowanie
Sipario to doskonałe rozwiązanie pozwalające zintegrować posiadane urządzenia MIDI, aplikując niemal dowolną komutację z jej przełączaniem w czasie rzeczywistym. W najprostszej konfiguracji możemy sprawnie przełączać klawiaturę sterującą pomiędzy instrumentami, z których aktualnie korzystamy. Bardziej zaawansowane opcje obejmują tworzenie warstw, przekierowywanie komunikatów, tworzenie własnych poleceń i całą obsługę komutacji. Kompatybilność z trybem MPE pozwala wykorzystać możliwości takich klawiatur jak np. Roli, zupełnie niezależnie od klawiatury standardowej. Jeśli jakiegoś pomysłu na połączenie MIDI nie uda się zrealizować za pomocą Sipario, to oznacza, że nie można go zrealizować żadną inną metodą.
Choć mamy do dyspozycji tylko trzy porty MIDI, to korzystając z gniazd przelotowych MIDI Thru dostępnych w syntezatorach i samplerach, podłączymy łańcuchowo kolejne urządzenia, przydzielając im inne kanały. Wydawać by się mogło, że bez komputera z edytorem trudno będzie zapanować nad tak rozbudowanym systemem, ale to nieprawda. Obsługa z poziomu dotykowego ekranu, duże, czytelne pozycje w menu oraz jego inteligentna struktura sprawiają, że programowanie przebiega równie sprawnie co w komputerze. Ponadto sprzęt może pracować całkowicie bez komputera, co w pracy na żywo jest ewidentną zaletą.
To bardzo udany, świetnie wykonany i ponadprzeciętnie funkcjonalny router, który sprawdzi się w każdym współczesnym systemie MIDI.
Nasze spostrzeżenia
+ nieprzeciętna funkcjonalność w zakresie komutacji urządzeń MIDI+ bardzo intuicyjna obsługa
+ przejrzysty i logiczny interfejs użytkownika
+ solidna konstrukcja
+ dostępność różnych opcji przełączania ustawień Performance
+ pozwala na przypisanie automatyki DAW do kontrolerów
+ kompatybilność z MPE
- połączenie z komputerem wymaga kabla USB A/A
Zakres zastosowań
- programowalny procesor komutujący urządzenia MIDI podłączone do trzech wejść i trzech wyjść; do pracy w estradowych i studyjnych systemach opartych na instrumentach MIDI
Informacje
| Wyświetlacz | kolorowy, dotykowy TFT 320x240 pikseli |
| Wejścia/wyjścia MIDI | USB A, DIN-5 (2). Wejście kontrolera TRS 6,3 mm |
| Manipulatory | enkoder z przyciskiem, Exit, podświetlany przycisk funkcyjny |
| Zasilanie | 5 V, przez złącze USB B |
| Wymiary | 176x94x43 mm |
| Waga | 624 g |
