Za bramami kampusu, w niepozornym budynku, za kolorowymi drzwiami, słychać powtarzające się krzyki i strzały. To nie jest żadna scena z horroru; to tylko jego udźwiękowienie...
Dział Dźwięku legendarnej łódzkiej filmówki, znanej pod oficjalną nazwą Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera, jest odpowiedzialny za oprawę dźwiękową około 300 filmów rocznie, w tym produkcji pełnometrażowych. Kierownikiem Działu Dźwięku jest pani Iwona Kawiorska, która opowiadała o placówce i wykorzystywanym sprzęcie, w tym o trzech nowych zestawach monitorów Genelec w systemie 5.1.
Czym zajmuje się Dział Dźwięku w Szkole Filmowej i jak wygląda współpraca ze studentami?
Iwona Kawiorska: Studenci kręcą filmy w ramach swoich zajęć i zgłaszają się do nas, a my realizujemy dźwięk od momentu rejestracji na planie aż po oddanie pełnej ścieżki dźwiękowej do projektu studenta. W przypadku filmów, które zgłaszane są potem na festiwale, często przekazujemy materiały do finalnego zgrania zaprzyjaźnionemu studiu Toya Studios, które ma certyfikat i spełnia standardy Dolby Premium.
Każda z pracowni Działu Dźwięku wykorzystuje systemy odsłuchowe Genelec, ustawione i skalibrowane w trybie 5.1. Najnowszym nabytkiem Szkoły są systemy 8350A i 8330A z subwooferem 7370A, ale od 15 lat pracują tu też niezawodne Genelec 1032.
Jako że Szkoła Filmowa nie oferuje kierunku ściśle związanego z dźwiękiem, zatrudniamy ekipę profesjonalistów, którzy mają już doświadczenie w pracy z dźwiękiem w studiu i w terenie. Uczymy studentów przez praktykę, bo oni też obsługują sprzęt audio na planach zdjęciowych i mogą się sami przekonać, jak wygląda nagrywanie i postprodukcja dźwięku w przemyśle filmowym. Studenci uczą się na co należy zwrócić uwagę z perspektywy reżysera, a na co z perspektywy operatora, czy choćby poznają nomenklaturę branży, w której będą pracować. Wszystko odbywa się tak jak przy pracy z produkcjami kinowymi. Oczywiście jako część szkoły mamy nieco mniejsze możliwości niż profesjonalne studia filmowe, ale nie mamy na co narzekać. Obecnie możemy jednocześnie zaopatrzyć kilkanaście planów zdjęciowych, a w naszym budynku mieści się 10 świetnie wyposażonych pracowni komputerowych do posptprodukcji dźwięku.
Jakimi i iloma mikrofonami dysponujecie, żeby obsłużyć tyle produkcji jednocześnie?
Nie znam dokładnych liczb, ale w magazynie mamy około 50 mikroportów, a do tego używamy adekwatnej liczby tyczek z mikrofonami Sennheiser MKH416, MKH60 i MKH70. Dysponujemy również 4-, 8- i 12-śladowymi rejestratorami, m.in. firmy Sound Devices. Standard sprzętu jest bardzo wysoki, dzięki czemu studenci pracują na tym, z czego obecnie korzysta się przy produkcjach komercyjnych.
Z jakich systemów odsłuchowych korzystacie?
Każde nasze pomieszczenie studyjne jest wyposażone w system monitorowy Genelec, mamy nawet liczące ponad 15 lat monitory z serii 1000, które, jak się okazuje, są niezawodne i wciąż świetnie brzmią. Przez te wszystkie lata nie mieliśmy żadnej awarii. Do właściwej pracy z dźwiękiem potrzebny jest odpowiedni system odsłuchowy i Genelec był jak najbardziej właściwym wyborem. Z upływem czasu zaopatrywaliśmy się w kolejne modele, a naszym najnowszym nabytkiem są systemy Genelec 8350A i 8330A z subwooferem 7370A. Monitory korzystają z DSP, dzięki czemu zostały wystrojone do naszych pomieszczeń przez inżyniera z firmy Konsbud Audio. Było to dla nas niezwykle pomocne, bo nasze studia różnią się między sobą kubaturą i idącą za tym adaptacją akustyczną jak też samym rozstawieniem monitorów. DSP pozwoliło w wygodny sposób skalibrować odsłuchy pod kątem naszych warunków odsłuchowych. Większe modele posłużyły jako przednie odsłuchy wraz z monitorem centralnym, a mniejsze ustawione są po lewej i prawej stronie za nami.
Studia placówki oparte są na systemach Pro Tools bazujących na interfejsach Avid HD Omni. Do obsługi torów odsłuchowych wykorzystywane są przeznaczone do systemów 5.1 kontrolery SPL Model 2489.
Z jakiego programu DAW korzystacie i jakie interfejsy współpracują z systemami 5.1?
Od lat używamy Pro Tools, bo stał się już standardem i współpracuje bezpośrednio z oprogramowaniem do obróbki obrazu Avid Media Composer. Gościmy studentów z całego świata i oni też przywożą swoje sesje w Pro Tools. Dobraliśmy do tego interfejsy Avid HD Omni, które dobrze współpracują z DAW i mają wystarczającą liczbę wyjść. A obsłużyć wszystkie odsłuchy używamy kontrolerów SPL Model 2489 dedykowanych do systemów 5.1. Interfejsów używamy też do nagrań na miejscu.
Jakie materiały nagrywacie w studiu?
Możliwości jest dużo, bo jesteśmy w stanie nagrać cały skład muzyczny, ale skupiamy się oczywiście na materiałach typowo filmowych. Przykładowo, jeśli chodzi o rejestracje efektów mamy w szczególności przystosowane jedno z pomieszczeń, gdzie pod podłogą ukryliśmy różne podłoża - piach, ziemię, beton. Używamy ich między innymi do rejestracji kroków na różnych nawierzchniach. A do tego mamy jeszcze zaplecze rekwizytów. Może wygląda jak zwykły składzik, ale wszystkie te codzienne przedmioty wykorzystujemy do nagrywania efektów synchronicznych. Dział Dźwięku Szkoły Filmowej w Łodzi zapewnia studentom wysoki standard pracy i odpowiednio przygotowuje ich do dalszej drogi zawodowej w przemyśle filmowym. Świetnie wyposażone studia i ogrom urządzeń do rejestracji nie stawia żadnych ograniczeń, a otwarci i pomocni pracownicy Działu Dźwięku jedynie zachęcają do działania i motywują młode osoby do poszerzania swoich horyzontów.
Iwona Kawiorska - Absolwentka Wydziału Reżyserii Dźwięku Akademii Muzycznej w Warszawie, operator dźwięku, kierownik Działu Dźwięku w PWSFTviT w Łodzi. Ma na swoim koncie opracowanie i realizację oraz nagranie dźwięku do wielu filmów fabularnych, dokumentalnych, spektakli telewizyjnych oraz etiud.
