Czy możliwe jest uzyskanie wiarygodnie brzmiącej sekcji smyczków z wykorzystaniem komputera i przy minimalnych kosztach? Przekonajmy się...
Aby móc efektywnie programować partie smyczkowe, należy poznać strukturę prawdziwej sekcji tego typu instrumentów, rolę poszczególnych grup oraz ich możliwości wykonawcze. Wszystkie instrumenty wchodzące w skład sekcji smyczkowej należą do tej samej grupy, która ostatecznie ukształtowała się w połowie XVI stulecia. Generalnie dzielimy je na następujące instrumenty:
Skrzypce (violin)
Skrzypcom powierzono rolę głównego głosu w całej sekcji. Zapewne większość z Was wie, jak wygląda i jak brzmi ten instrument – jest niewielki, ma cztery struny, a dźwięki wydobywa się w nim na ogół za pośrednictwem smyczka. Muzyk trzyma korpus skrzypiec pod brodą, jedną ręką skracając struny na szyjce, a drugą w odpowiedni sposób przeciągając smyczek po strunach. Przyjmując jako środkowe C dźwięk oznaczany w MIDI symbolem C3, struny skrzypiec strojone są w czystej kwincie, do dźwięków G2, D3, A3 i E4. W sekcji smyczków zwykle wyodrębnia się dwie grupy skrzypiec, znane jako pierwsze skrzypce i drugie skrzypce. Pomiędzy samymi instrumentami z tych grup nie ma żadnych różnic, ale podział ten brany jest pod uwagę przy tworzeniu aranżacji.
Altówka (viola)
Pod względem budowy bardzo przypomina skrzypce, ale jest nieznacznie większa i niżej strojona. Sposób wydobywania dźwięków jest tu dokładnie taki sam, system strojenia strun także uwzględnia czyste kwinty, ale w oparciu o niższy strój: C2, G2, D3 i A3. W aranżacji altówki pełni rolę wypełnienia partii altowej w średnim zakresie harmonii, rzadziej sprawując funkcję melodyczną. Z uwagi na niższy zakres, partie pisane dla altówek mają klucz altowy, w przeciwieństwie do wiolinowego stosowanego przy zapisie partii skrzypiec.
Wiolonczela (cello)
Wielkość tego instrumentu (dwukrotnie dłuższy korpus i czterokrotnie wyższe boczki w porównaniu do skrzypiec) sprawia, że muzyk nie jest w stanie trzymać go pod brodą, zatem po odwróceniu jest on oparty na podłożu i trzymany przez wykonawcę pomiędzy kolanami. Nóżka o regulowanej długości umożliwia ustawienie wiolonczeli na takiej wysokości, jaka odpowiada osobie grającej. Cztery struny wiolonczeli strojone są do dźwięków C1, G1, D2 i A2, a zatem dokładnie oktawę niżej niż altówka. Dłuższy gryf sprawia jednak, że wiolonczela ma znacząco szerszy zakres wydobywanych dźwięków, obejmujący cztery oktawy. Większe gabaryty pudła rezonansowego umożliwiają też uzyskanie głębokiego, ciepłego brzmienia. Partie pisane na wiolonczelę oznaczone są kluczem basowym lub potrójnym wiolinowym dla wyższych dźwięków.
Bas (bass/double bass)
Znany też jako kontrabas i w zależności od przeznaczenia opisywany w literaturze anglosaskiej jako bass lub double bass. Jest największym instrumentem w rodzinie instrumentów smyczkowych, często wykorzystywanym w aranżacji do zdublowania partii wiolonczeli dźwiękami niższymi o oktawę. Wysokość całego instrumentu wraz z nóżką to ok. 2 metry, a jego struny stroi się w kwartach, do dźwięków E0, A0, D1 i G1. Partie kontrabasowe pisane są w kluczu basowym o oktawę wyżej niż rzeczywiście grane dźwięki, aby ułatwić odczytywanie zapisu nutowego.
We wszystkich opisywanych tu instrumentach dźwięki wydobywa się zazwyczaj za pośrednictwem smyczka, wykonanego z długiego fragmentu drewna (drzewca) lub – znacznie częściej – z włókna węglowego. Naciągnięte na nim za pomocą śruby naciągowej włosie (syntetyczne lub z końskiego ogona) jest dla zwiększenia przyczepności do strun nacierane kalafonią, czyli mieszanką żywicy drzew i wosku. W technice oznaczanej jako Col Legno dźwięki wydobywane są nie poprzez pociągnięcie, ale poprzez uderzenie strun drewnianą częścią smyczka (Spiccato to uderzenie włosiem). Z kolei technika Pizzicato polega na zarywaniu strun palcami.
Ten smyczek ma włosie wykonane z odpowiednio spreparowanego końskiego ogona.
Wymiary smyczka różnią się w zależności od instrumentu, do którego jest przeznaczony, choć jego ogólna konstrukcja jest podobna w przypadku każdego z nich. Zakończenie smyczka trzymane przez muzyka określane jest jako żabka; gdy muzyk przeciągając smyczkiem oddala żabkę od strun, ruch ten określany jest mianem „na dół” (prowadzenie od żabki), a gdy ją przybliża, ruch nosi nazwę „do góry” (prowadzenie od szpica). Zazwyczaj ruch na dół wykorzystywany jest do uzyskiwania mocniejszych, akcentowanych dźwięków, a ruch do góry dla dźwięków nieakcentowanych, cichszych.
