QSC TouchMix-16 - cyfrowy mikser

QSC TouchMix miał jedną z najbardziej intensywnych kampanii reklamowych w branży, co oczywiście przełożyło się na ogromne zainteresowanie produktem. Zgodnie z obietnicą, TouchMix pojawił się na naszym rynku przed Gwiazdką i zaraz potem, pod postacią większego modelu TouchMix-16, dotarł do nas.

Konstrukcja QSC TouchMix-16

Zgodnie z założeniem projektantów, mikser został wykonany w myśl zasady „w małym ciele duży duch”. Widziałem już ponad dwukrotnie większe miksery 16-wejściowe, a w TouchMix to dopiero punkt wyjścia, m.in. jeśli chodzi o możliwości w zakresie połączeń i komutacji. Urządzenie dociera do nas w efektownej, usztywnianej torbie z uchwytami do przenoszenia, gdzie znajdziemy mikser i zewnętrzny zasilacz. Ten ostatni wykonany jest wyłącznie pod kątem miksera i wyposażony w specjalne, wielostykowe złącze z blokadą zabezpieczającą kabel przed przypadkowym wysunięciem z gniazda. Podświetlany włącznik/wyłącznik zasilania, pod postacią monostabilnego przycisku, znajduje się na panelu czołowym, a ja nie miałbym nic przeciwko temu, aby był trochę trudniej dostępny. Wprawdzie do wyłączenia miksera konieczne jest potwierdzenie poprzez stuknięcie przycisku YES na ekranie dotykowym, ale nawet krótkie wciśnięcie przycisku STANDBY aktywuje gotowość do wyłączenia. Tutaj należy zaznaczyć, że system miksera inicjalizuje się z chwilą podłączenia zasilania, a wspomniany przycisk jedynie go usypia i budzi. Dzięki temu mikser można bardzo szybko wyłączyć i włączyć (cały proces trwa ok. 1 sekundy), co jest ogromną zaletą tego produktu.

Panel czołowy nie jest przeładowany kontrolkami i pozostaje wyjątkowo czytelny. Znajdziemy na nim 12 wejść XLR i 4 wejścia uniwersalne combo z dedykowanymi potencjometrami czułości, dotykowy panel kontrolny o wymiarach 156x90 mm z przyciskami HOME, MENU i RECORD/PLAY, zestaw przycisków sterujących podstawowymi funkcjami oraz efektowny i wygodny w obsłudze enkoder z funkcją przycisku. Ten ostatni został skonstruowany tak, że przytrzymując go jednym palcem można jednocześnie obracać gałką enkodera, zmieniając parametry w sposób precyzyjny (np. poziom tłumików z dokładnością do 0,1 dB). W codziennej praktyce jest to niesamowicie przydatna funkcja. Na panelu czołowym umieszczono też zrealizowane w oparciu o pojedyncze gniazda TRS 6,3 mm wejścia stereo 17/18 i 19/20, wyjścia Aux 7/8 oraz 9/10, a także wyjście słuchawkowe i wyjście monitorowe. Na panelu tylnym znajdziemy 6 wyjść AUX, dwa wyjścia MAIN oraz wejście dla mikrofonu toru zleceniowego - wszystkie pod postacią złączy XLR. Są tam też dwa porty USB, z których jeden zajmowała już wtyczka wi-fi, dzięki której TouchMix może bezprzewodowo współpracować z siecią lub urządzeniami przenośnymi. Użytkownicy iPadów mogą bezpłatnie pobrać aplikację QSC TouchMix, która jest odwzorowaniem panelu czołowego miksera.

Cały korpus TouchMix wykonany jest z twardego, wytrzymałego na trudy trasy koncertowej tworzywa, ale sam panel przedni jest metalowy. Pod spodem urządzenia znajdziemy cztery nóżki z solidnej gumy, na których ważący blisko 3 kg mikser spoczywa bardzo stabilnie. Dotykowy ekran jest doskonale widoczny pod każdym kątem, a jego jasność, włącznie z podświetleniem przycisków, możemy regulować z dokładnością do 100 pozycji. Na marginesie należy wspomnieć, że TouchMix powstał we współpracy z firmą M&W, za którą stoją Greg Mackie oraz Peter Watts. QSC i M&W działają w tym zakresie od 2010 roku, o czym informowałem swego czasu na blogu 0dB.pl. Watts to weteran w branży, który współpracował z takimi firmami jak Apogee, Gibson, Korg, Yorkville, Ashdown, Rode/Event, Wharfdale czy Alto, a od 1995 do 2002 roku był wiceprezesem i prawą ręką Grega Mackie w potężnej wówczas firmie Mackie Designs. Pominąwszy już korporację Yamaha, to właśnie Mackie jako jedna z pierwszych firm na rynku z impetem weszła w technologię cyfrową, oferując takie produkty jak Digital 8 Bus czy kontroler Human User Interface (HUI), którego protokół stał się standardem przemysłowym w branży. Mieszkający w Wielkiej Brytanii Watts ma też znakomite kontakty z czołowymi producentami w Chinach i Hong-Kongu (przedmiot naszego testu jest wykonywany w Chinach). Poza przyjaźnią, która łączy Grega Mackie z braćmi Andrews, założycielami i właścicielami QSC, układ między M&W a QSC jest taki, że mikser zaprojektowany przez M&W powstaje we współpracy z QSC, a ta ostatnia firma zajmuje się produkcją i dystrybucją. Możemy mieć zatem pewność, że TouchMix jest mikserem stworzonym przez profesjonalistów najwyższej klasy, mających bardzo bogate doświadczenie i doskonale znających się na swoim fachu.

Mikser otrzymujemy w funkcjonalnym, usztywnianym pokrowcu. Wraz z nim dostarczany jest zasilacz oraz interfejs wi-fi pod postacią małej wtyczki USB.

Struktura QSC TouchMix-16

Swoistym centrum dowodzenia w TouchMix jest dotykowy ekran, który zasadniczo funkcjonuje w dwóch trybach: miksera i narzędzia do konfiguracji. Przełączamy się między nimi umieszczonymi obok przyciskami HOME (czyli szybkie przejście do widoku tłumików) oraz MENU. W każdym widoku ekranu, włącznie z konfiguracją, z prawej strony cały czas mamy dostęp do tłumika sumy z opcją wyciszania, włączenia podsłuchu i wskaźnikiem poziomu. Aktualnie wybrany tor jest podświetlany na niebiesko, a regulacji ustawienia tłumika możemy dokonywać wirtualnym suwakiem lub, co jest znacznie wygodniejsze i bardziej precyzyjne, głównym enkoderem miksera. Jeśli podczas regulacji parametru wciśniemy umieszczony nad enkoderem przycisk 0, to parametr ten ustawia się na wartość nominalną (w przypadku tłumika sumy i innych parametrów, dla których jest to istotne) lub na wartość minimalną (w przypadku tłumików kanałowych, regulatorów czułości, wysyłek itp.). W panelu możemy wybrać aktualnie widoczną grupę: kanały 1-8, 9-16, wejścia stereo, cztery główne efekty, dziesięć wysyłek Aux (6 mono i 2 stereo) oraz osiem grup DCA, czyli współbieżnego sterowania poziomem dowolnych torów wejściowych i wyjściowych (bez zmian ustawień tłumików ani wyłączenia wyciszania). Znajdujące się w górnej części panelu miniaturki ustawień poszczególnych grup prezentują poziomy tłumików oraz wystąpienie przesterowania, zatem pod tym względem całość mamy pod ciągłą kontrolą optyczną. Nie uwzględniają one jednak wyciszenia danego kanału, choć w razie kłopotów w tym zakresie możemy skorzystać z funkcji szybkiego usunięcia wszystkich wyciszeń (podobnie jak wszystkich wskazań przesterowania, aktywności wysyłki na monitor Cue oraz wszystkich konfiguracji DCA).

Każdy z torów sygnałowych może otrzymać indywidualną nazwę, która będzie widoczna we wszystkich ustawieniach. Na torach wejściowych możemy skorzystać z korekcji (Low/High Cut oraz cztery filtry parametryczne działające w pełnym pasmie, z możliwością włączenia dwóch skrajnych w tryb półkowy), kompresora z funkcją de-essera, bramki, regulacji wysyłek na cztery główne efekty (a także z modułu kontroli intonacji, który można aktywować dla wybranego kanału mono), wysyłek na auksy oraz gotowych ustawień całego toru dla różnego typu źródeł sygnału. Kanały wejściowe mają też okno Setup, gdzie możemy przypisać je do grup wyciszania i grup DCA, skorzystać z dodatkowego wzmocnienia realizowanego cyfrowo (do 12 dB), aktywować napięcie fantomowe, zmienić polaryzację sygnału oraz wybrać tryb pracy toru (sygnał z wejścia lub sygnał z napędu USB, na którym możemy zapisywać z miksera 22 ścieżki jednocześnie, z możliwością ich późniejszego zmiksowania na TouchMix lub eksportu do programu DAW). Z poziomu przycisków na panelu czołowym mamy szybki dostęp do kluczowych funkcji miksera. PHANTOM przywołuje ekran, na którym widoczne są wszystkie wejścia mikrofonowe, gdzie od razu możemy włączyć lub wyłączyć zasilanie 48 V. Po wciśnięciu AUX mamy wgląd we wszystkie tory sygnałowe i poziomy wysyłek z każdego z nich, mogąc je także dowolnie zmieniać. MUTE GROUPS otwiera okno z dotykowymi przyciskami ośmiu grup wyciszania. Ich ustawień dokonujemy w globalnym konfiguratorze, który aktywujemy w tym samym oknie przyciskiem EDIT. Przycisk INFO sprawia, że nie potrzebujemy instrukcji obsługi. Po jego wciśnięciu pojawia się ekran ze spisem wszystkich zagadnień związanych mikserem, z którego możemy przejść do kolejnych ekranów opisujących wszystkie funkcje i procedury. Z kolei przycisk FX MUTE natychmiast wycisza wszystkie wyjścia z czterech modułów efektowych miksera.

Warto zatrzymać się chwilę na funkcji Wizard. Po wciśnięciu przycisku o tej nazwie otrzymujemy dostęp do funkcji Gain Wizard i FX Wizard. Pierwsza pomaga nam w ustawieniu optymalnej czułości dla wszystkich 16 wejść, analizując w funkcji czasu poziomy maksymalne dla każdego z nich i wskazując, o ile kresek musimy cofnąć daną gałkę TRIM, czyli regulator czułości działający w torze analogowym, aby zapewnić sobie bezpieczeństwo w kwestii przesterowania wejść. Nieco bardziej rozbudowany jest FX Wizard. Tutaj każdy z czterech procesorów ma własny ekran, gdzie możemy wybrać typ i rodzaj sygnału wejściowego, następnie określony typ efektu z grupy presetów, które TouchMix uzna za najbardziej optymalne. Potem wybieramy wejście, do którego chcemy dany efekt przypisać, i wreszcie tor Aux, na który będzie wysyłany sygnał z efektem. Opcja ta została stworzona głównie po to, aby móc szybko i wygodnie dodać efekty do odsłuchów dla wykonawców na scenie lub w studiu. Poza tym można w niej sprawdzić jak wygląda rozkład efektów na wyjściach Aux. Trzeba przy tym zaznaczyć, że tory Aux nie są torami, na które wysyłamy sygnały z wejść do efektów, które mają być słyszalne na sumie; do tego służą wysyłki FX 1-4. Na sumie miksera możemy skorzystać z tercjowego korektora graficznego, limitera, filtrów HPF/LPF oraz czterech filtrów wycinających, a także linii opóźniającej (maks. 100 ms). Możemy też aktywować predefiniowane ustawienia toru wyjściowego dla zestawów głośnikowych QSC z serii K, KW lub KLA. Takie same możliwości mamy również dla wyjść Aux, z tą różnicą, że dochodzi tu opcja zdefiniowania trybu wysyłki do każdego toru Aux - przed tłumikami kanałów wejściowych lub po nich.

Inne funkcje QSC TouchMix-16

Tor zleceniowy (Talkback) pozwala skierować sygnał z mikrofonu realizatora do auksów, szyn FX oraz na sumę, przy czym sygnał można skierować do wielu torów jednocześnie, ale z takim samym poziomem regulowanym kontrolką TALK LEVEL. Przycisk TALK w mikserze działa monostabilnie, co oznacza, że głos realizatora w odsłuchach lub słuchawkach muzyków słyszalny jest tak długo, jak długo przycisk pozostaje wciśnięty. Gdy jednak skorzystamy z takiej samej funkcji dostępnej z poziomu panelu dotykowego, to wówczas trzeba pamiętać o tym, że wyłączamy ją kolejnym dotknięciem przycisku ENABLE. W tym samym module dostępny jest też generator szumu, przy czym przypisania mikrofonu zleceniowego i generatora szumów są równoległe (tam gdzie będzie mikrofon, tam będzie też szum), choć oba włączamy i wyłączamy niezależnie. Komplet ustawień miksera można zapisać pod postacią sceny, a następnie umieścić w pamięci miksera lub na wtyczce USB, by potem przenieść je na inny mikser. Sceny można dwustronnie kopiować między mikserem i pamięcią USB. Przy ładowaniu lub zapisywaniu scen można skorzystać z opcji omijania ustawień poziomów. Na takiej samej zasadzie każdy kanał i każdy procesor efektów ma również możliwość wczytywania i zapisywania presetów - fabrycznych i stworzonych przez użytkownika. W przypadku kanałów presety mogą być zdefiniowane tak, by nie uwzględniały poziomów, nazwy kanału lub ustawienia aktywności napięcia fantomowego.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Edycja parametrów w mikserze odbywa się na dwa sposoby - Simple i Advanced - globalnie definiowane w menu, z możliwością ich miejscowego przełączenia w poszczególnych ekranach, jeśli zajdzie taka potrzeba. W trybie Simple na ogół mamy dostęp tylko do najważniejszych parametrów edytowanego modułu, zaś w trybie Advanced aktywne są wszystkie dostępne kontrolki. Dla osób, które w swojej pracy nie potrzebują takich rzeczy jak precyzyjna kontrola czasów kompresji czy dobieranie częstotliwości filtrów, ograniczając się tylko do ogólnych ustawień na zasadzie więcej/mniej kompresji, więcej/mniej basu, środka czy góry, praca w trybie Simple będzie dużym ułatwieniem.

Wbudowany player umożliwia odtwarzanie materiału audio z nośnika USB, ale tylko takiego, który został wcześniej na nim zapisany z miksera. Przy zapisie wielośladowym w napędzie tworzone są 22 katalogi, z których każdy zawiera pliki audio pochodzące z aktualnie uzbrojonych do nagrywania torów. Sygnał do nagrywania może pochodzić z wyjścia każdego toru lub sprzed korekcji i kompresji. Przy odtwarzaniu możemy zdefiniować przypisanie poszczególnych ścieżek do wybranych wejść w mikserze. Będące efektem nagrania pliki WAV/BWF mają próbkowanie 44,1 lub 48 kHz (wybrane przez użytkownika) i 32-bitową rozdzielczość. Przy nagrywaniu wielośladowym bardzo ważne jest zastosowanie odpowiedniego napędu USB (3.0, FAT32, przynajmniej 7.800 obr./min.), w przeciwnym wypadku mogą się pojawić zakłócenia, a wskaźnik postępu czasu nagrywania będzie pracował skokowo. Możliwe jest też dokonywanie nagrań stereo. W tym trybie sygnał będzie zapisywany alternatywnie z wyjścia, toru Aux 7/8 lub Aux 9/10 - z uwzględnieniem korekcji i dynamiki, lub bez. Odtwarzanie tak nagranego materiału stereo realizowane jest za pośrednictwem wyjścia głównego, z opcją włączenia dwupasmowej korekcji półkowej i filtru dolnozaporowego.

QSC TouchMix-16 współpraca z iPadem

Wraz z mikserem otrzymujemy miniaturowy interfejs wi-fi podłączany do USB. Po zdefiniowaniu nowego połączenia wi-fi w iPadzie uruchamiamy ponownie aplikację QSC TouchMix i oba urządzenia pracują już równolegle. I choć nie następuje klonowanie aktualnie wybranych okien, to zmiany ustawień dokonane w jednym urządzeniu natychmiast przenoszą się na drugie. Zamiast enkodera w iPadzie dostępne są dwa przyciski góra-dół i funkcja aktywacji precyzyjnej kontroli (Fine). Poza tym wszystko wygląda identycznie i oferuje tę samą funkcjonalność. Obsługując mikser z poziomu iPada mamy nawet kilka dodatków ekstra. Jeden to podświetlany na czerwono przycisk RECORD/PLAY, sygnalizujący włączenie zapisu (przyciski w mikserze mają tylko jeden kolor - biały). Drugi to opis czterech przycisków szybkiego dostępu U1-4. Domyślnie jest to kasowanie klipów, resetowanie podsłuchu Cue oraz sekwencyjne przechodzenie między kanałami w aktualnie wybranym ekranie, ale miejmy nadzieję, że w kolejnych wersjach systemu będzie możliwość definiowania ich funkcji.

Wydaje się, że praca z iPadem jest nieco wygodniejsza niż z ekranem miksera. Mamy przede wszystkim większy ekran, a zatem znacznie dłuższe tłumiki. Poza tym iPad reaguje na stukanie palcem poniżej i powyżej końcówki tłumika, co daje większe możliwości jeśli chodzi o precyzyjne ustawianie. Tej funkcji w samym mikserze nie uświadczymy (przynajmniej w tej wersji firmware). Aktualnie nie ma możliwości konfigurowania scen offline na iPadzie, co pozwoliłoby przygotować się „na sucho” do pracy, a następnie przenieść gotowe ustawienie do miksera. Tablet nie pamięta też ostatnich ustawień przed zamknięciem aplikacji, gdy pracuje bez łączności z mikserem.

Liczbę przycisków ograniczono do niezbędnego minimum, a i tak obsługa miksera jest wyjątkowo prosta i nie wymaga zaawansowanych poszukiwań w menu. Uwagę zwraca też bardzo przyjazny w obsłudze enkoder.

QSC TouchMix-16 w praktyce

Mimo niepozornych wymiarów TouchMix ma wiele funkcji, których mogą mu zazdrościć większe miksery. Z mojego punktu widzenia na pierwszy plan wybija się możliwość zapisu 22 śladów na podłączonym dysku twardym. Kolejna rzecz to błyskawiczne włączanie i wyłączanie - rzecz niby mało znacząca, ale długie „wstawanie systemu” potrafi niekiedy irytować. Komutacja auksów, wysyłek efektowych, grup wyciszania i DCA jest wręcz banalnie prosta, a opcja Wizard dla regulatorów czułości i efektów do odsłuchów sprawdza się doskonale w praktyce. W kwestii brzmienia nie mam większych zastrzeżeń. Korekcja sprawuje się nienagannie, a kompresor, bramka i de-esser działają tak, jak tego oczekujemy i bez niespodzianek. Pewien kłopot pojawił się natomiast jeśli chodzi o wysterowanie wejść mikrofonowych. Optymalne ustawienie czułości dla głosu konferansjera wymaga przekręcenia gałki TRIM dobrze poza połowę zakresu regulacji, a i tak w przypadku niektórych sygnałów trzeba się ratować 12-decybelowym wzmocnieniem po stronie cyfrowej. W standardowych zastosowaniach live nie jest to żadnym problemem, bo tam zazwyczaj wszystko jest głośne i dynamiczne. Jeśli jednak ktoś planował wykorzystać TouchMix w warunkach profesjonalnego studia nagrań, to chyba będzie musiał wziąć pod uwagę inne opcje. Nie podobają mi się też chwiejące i nieco zbyt łatwe w regulacji gałki czułości.

Wszystkie efekty prezentują się bardzo dobrze i mają szeroki zakres możliwych ustawień - pod tym względem nikt nie będzie miał powodów do narzekania. Można wprawdzie trochę utyskiwać nad nie do końca perfekcyjną i niekiedy brzmiącą jak flanger funkcją korekcji intonacji, ale umówmy się - już sam fakt że jest, i pozwala choć trochę wyprostować wokal i uzyskać nieszablonowe efekty, to sporo, zważywszy na potencjalny obszar zastosowań TouchMix. Mam wrażenie, że brak opcji odtwarzania muzycznych plików WAV i MP3 z wtyczki USB zostanie skorygowany w kolejnych aktualizacjach oprogramowania miksera i aplikacji dla iPada, podobnie jak kilka innych drobiazgów wymagających poprawki, w tym możliwość pracy offline, monostabilność przycisku TALK czy definiowanie przycisków użytkownika.

TouchMix to doskonały, kompaktowy i bardzo funkcjonalny mikser, w którym znajdziemy funkcje typowe dla dużych konsolet nagłośnieniowych, przy jednoczesnej bardzo łatwej ich obsłudze. Większość użytkowników nie będzie nawet miała potrzeby sięgania do instrukcji, a jeśli coś trzeba będzie na szybko sprawdzić, to z pomocą przyjdzie mu system Info, gdzie opisano wszystkie elementy miksera i sposób ich optymalnego wykorzystania. Z uwagi na dużą (jak na tak kompaktowy mikser) liczbę torów wyjściowych TouchMix będzie doskonałym rozwiązaniem dla zespołów chcących samodzielnie realizować odsłuchy - podłogowe i douszne. Może też współpracować z małymi systemami nagłośnieniowymi, a w szczególności z zestawami firmy QSC, która w tym zakresie ma bardzo interesującą ofertę. W przypadku większych instalacji pewnym ograniczeniem może być brak wyjść bezpośrednich, torów insertowych oraz wejść liniowych TRS 6,3 mm na torach 1-12. Nie oczekujmy jednak takich funkcji od miksera, który waży niecałe 3 kg i ma wymiary 36 na 29 cm. To, co znajdziemy w tym niewielkim urządzeniu, to i tak jest bardzo dużo - w tej, i w znacznie wyższych kategoriach cenowych.