RME Fireface UFX+

Skąd zatem taka skromność u twórców UFX+? Ponieważ w gruncie rzeczy nowy interfejs osadzony jest na podobnym frameworku sprzętowym co UFX, który jest jednak na tyle elastyczny, że pozwala na daleko idącą rozbudowę i modernizację.

Mały plus - wiele rzeczy

Zasadniczą różnicą jest tu protokół komunikacji z komputerem - a w zasadzie protokoły, bo można używać jednego bądź drugiego. Zamiast FireWire 400 mamy tu Thunderbolt (czyli w zasadzie PCIe - podstawową szynę wymiany danych w komputerze), a USB 2.0 zostało zastąpione przez USB 3.0. Większa przepustowość tych portów pozwoliła na użycie większej liczby torów sygnałowych, a zatem do urządzenia została dodana obsługa optycznego i współosiowego MADI, bez rezygnacji z już istniejących AES/EBU, ADAT i S/PDIF. To właśnie wejście i wyjście MADI tak znacząco poszerzyło możliwości komutacji interfejsu, oferując transfer 64 torów wejścia i 64 torów wyjścia (przy pojedynczym próbkowaniu, czyli 44,1 oraz 48 kHz; przy podwójnym i poczwórnym próbkowaniu liczba dostępnych wejść/wyjść będzie proporcjonalnie mniejsza).

Jakość preampów jest bardzo wysoka, a ich zaletami są duża dynamika, niski poziom szumów i brak konieczności stosowania tłumika

Ale jest jeszcze kilka innych różnic względem modelu bez plusa. Producent deklaruje zastosowanie nowych przetworników analogowo-cyfrowych i cyfrowo-analogowych, które o ok. 3 dB zwiększają zakres dynamiki - do 116 dB RMS po stronie wejścia i 118 dB RMS po stronie wyjścia; w obu przypadkach z uwzględnieniem ważenia krzywą A. Zmieniono też konstrukcję przedwzmacniaczy mikrofonowych, dzięki czemu akceptują one sygnał maksymalny o poziomie +18 dBu (6 dB więcej niż w UFX) i dają szerszy zakres regulacji czułości (aż 75 dB przy 65 dB w modelu UFX). Te zmiany pozwoliły wyeliminować funkcję tłumika w torach mikrofonowych (choć wciąż jest przydatna funkcja automatycznego ustawiania optymalnej czułości). Nie można również zapomnieć o nowym wzmacniaczu słuchawkowym, który przy impedancji wyjściowej wynoszącej zaledwie 2 Ω pozwala dostarczyć do obciążenia sygnał o poziomie maksymalnym +19 dBu, co przekłada się na napięcie międzyszczytowe rzędu 20 V, wystarczające do wysterowania nawet najbardziej opornych słuchawek.

Do pełnego wykorzystania możliwości interfejsu w zakresie wejść i wyjść MADI potrzebne jest połączenie z komputerem za pośrednictwem USB 3.0 lub Thunderbolt. Jeśli jednak do dyspozycji mamy wyłącznie USB 2.0, to interfejs też będzie funkcjonował, tyle tylko, że z taką samą liczbą transmitowanych do i z komputera portów jak w przypadku UFX. Nie zmienia to faktu, że MADI w samym interfejsie jest cały czas dostępne, i korzystając z jego bazującego na DSP miksera TotalMixFX możemy kanały w tym formacie kierować do innych urządzeń w naszym systemie, miksować, komutować itp.

Co więcej, porty synchronizacji wordclock, zrealizowane na złączach BNC, mogą być zamiennie wykorzystane jako MADI w formacie elektrycznym. Jest nawet możliwość jednoczesnego użycia optycznych i elektrycznych portów MADI. Do tego celu należy aktywować tryb podziału, i na każdym z tych czterech portów można już transmitować po 32 sygnały dyskretne.

A to jeszcze nie koniec niespodzianek... Już UFX miał możliwość wielokanałowej rejestracji na nośniku USB podłączonym do złącza na przednim panelu - funkcja ta nosi nazwę DURec (Direct USB Recording). W Fireface UFX+ została ona znacznie udoskonalona, co objęło m.in. możliwość współpracy z wolniejszymi lub spartycjowanymi dyskami/pamięciami USB, a także pozwoliło zwiększyć liczbę jednocześnie nagrywanych i/lub odtwarzanych kanałów kanałów do 76 (poprzednio 60). Zapisywane pliki są znakowane kodem czasowym Realtime Clock, dzięki czemu znacząco wzrosły też możliwości w zakresie ich odtwarzania za pomocą wbudowanego w interfejs playera.

Mało? To idźmy dalej! UFX+ może współpracować z nowym, opcjonalnym kontrolerem ARC USB, dającym znacznie więcej możliwości niż ARC, oferując 15 w pełni konfigurowalnych, podświetlanych przycisków, enkoder i gniazdo do podłączenia przycisku nożnego (także dowolnie konfigurowanego). Kontroler podłączamy do dowolnego komputera Mac lub PC bez konieczności instalowania jakiegokolwiek oprogramowania. Gdy tylko TotalMixFX "zobaczy" kontroler w systemie, od razu może z nim współpracować na zasadzie wymiany komunikatów MIDI. A że TotalMixFX (teraz także w wersji dla iPada) jest w zasadzie w pełni funkcjonalnym mikserem cyfrowym, dla którego częścią sprzętową jest sam interfejs, to kontroler ARC USB może w wielu przypadkach wyeliminować konieczność jego obsługi za pomocą klawiatury i myszy.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

MADI

Jak wynika z powyższego, UFX+ otwiera nową erę w historii profesjonalnych interfejsów audio. W zasadzie to już nie jest interfejs, ale kompleksowy system przetwarzania i komutacji sygnałów analogowych i cyfrowych, na którym można oprzeć zaawansowane studio, wóz transmisyjny czy kompletną instalację dźwiękową. W takich zastosowaniach MADI/AES10 jest szczególnie przydatne, ponieważ w wersji optycznej pozwala na przesył na odcinku do 2 km, co szczególnie sprawdza się w przypadku kompleksów studyjno-nadawczych i w wozach transmisyjnych. Sam protokół powstał na przełomie lat 80. i 90. minionego stulecia w wyniku prac firm AMS Neve, SSL, Sony i Mitsubishi. Znajdziemy go praktycznie w każdej wielkoformatowej konsolecie cyfrowej audio - jeśli nie w standardzie, to na pewno w formie opcjonalnej karty.

Cechą szczególną najnowszych wersji tego formatu (opracowanej przez RME) jest możliwość transmisji do 64 kanałów audio 48 kHz na pojedynczym światłowodzie lub kablu koncentrycznym, a także dołączenia do przesyłanego sygnału komunikatów MIDI i RS232. Ponadto format ten jest redundantny, z obsługą funkcji SM-I (Safe Mode Input). To oznacza, że szczególnie istotne połączenia możemy przesyłać jednocześnie światłowodem i kablem współosiowym (do 100 m), i jeśli któreś z nich z jakiegoś powodu zawiedzie, to drugie cały czas utrzymuje płynność transmisji, co dokonuje się kosztem zmniejszenia liczby obsługiwanych jednocześnie kanałów. Sygnał może być rozdzielany i sumowany z wykorzystaniem ruterów MADI, co pozwala budować zaawansowane systemy obsługujące jednocześnie np. scenę, wielokanałową rejestrację i transmisję.

RME od samego początku bardzo aktywnie wspiera MADI, a UFX+ jest kolejnym dowodem na to, że mimo dużej popularności formatów transmisji wielokanałowej bazującej na Cat5 - takich jak AVB, Dante, Ravenna itp. - wciąż widzi miejsce na jego stosowanie, choćby z uwagi na to, że obsługuje połączenia optyczne na odległość powyżej kilometra i nie wymaga aplikowania wszystkich elementów związanych z siecią. Z tego powodu jest bardziej przyjazny w zastosowaniach typowo muzycznych (ale i tańszy w realizacji), choć w porównaniu do nowoczesnych protokołów sieciowych oferuje mniejszą przepustowość.

W praktyce

Interfejs bez najmniejszych problemów integruje się z komputerem oraz innymi urządzeniami w naszym systemie audio, pozwalając pracować z buforem 128, a nawet 64 sample przy zaawansowanych sesjach. Jakość zastosowanych przedwzmacniaczy jest bardzo wysoka, a szczególnie cennymi ich zaletami są duża dynamika, niski poziom szumów, brak konieczności stosowania tłumika oraz sterowanie ich czułością bezpośrednio z aplikacji TotalMixFX. Ta ostatnia, będąca prawdziwą legendą w świecie pro-audio - zarówno z uwagi na jej możliwości, nieprzeciętną funkcjonalność, jak i mnogość dostępnych możliwości konfiguracji - w swoich najnowszych odsłonach wygląda znacznie lepiej i jest dużo przyjaźniejsza w obsłudze, niż we wcześniejszej wersji TotalMix. I choć wciąż przy pierwszym uruchomieniu wywołuje u mniej doświadczonych użytkowników zakłopotanie (jak ja to wszystko ogarnę!), to wspomagana przez wydajne DSP interfejsu pozwala rozwiązać niemal wszystkie problemy, z jakimi można się spotkać podczas konfiguracji systemu, komutacji, nagrywania i miksu. Stanowi połączenie zautomatyzowanej krosownicy z cyfrowym mikserem i w bardziej zaawansowanych konfiguracjach będzie sercem całego studia lub systemu wielokanałowego audio/MIDI.

UFX+ to więcej niż interfejs, ponieważ może zachować pełną funkcjonalność także bez komputera

Niewielki wyświetlacz dostarcza użytkownikowi wszystkie potrzebne w bieżącej obsłudze informacje, w tym także o poziomie sygnału wejściowego i wyjściowego na wszystkich torach. Manipulatorami znajdującymi się w jego bezpośrednim otoczeniu można obsługiwać szereg mniej lub bardziej zaawansowanych funkcji, a jedną z najważniejszych jest to, że nawet bez komputera możemy dokonywać nagrań wielośladowych na nośniku podłączanym do portu USB na przednim panelu UFX+.

Wzorcowa jakość zegara wordclock oraz funkcja jego rekonstrukcji w przypadku synchronizacji zewnętrznej sprawiają, że urządzenia RME od lat są wzorem stabilności w pracy w zaawansowanych systemach. Na szczególną uwagę zasługuje oryginalne rozwiązanie polegające na podwójnej roli złączy BNC, które mogą pracować zarówno jako wejście/wyjście wordclock, jak i jako złącza dla współosiowych połączeń MADI. Ponadto możliwość jednoczesnego stosowania tego ostatniego protokołu pod postacią optyczną i elektryczną znacząco zwiększa nasze możliwości komutacji sygnałów. Nie można też zapominać o dostępności dwóch portów wejścia i wyjścia MIDI, co ma szczególne znaczenie w kontekście obsługi tego formatu we współpracy z komputerem i w trybie MIDI over MADI. Możemy zatem podłączyć do interfejsu np. dwa kontrolery MIDI i sterować jednocześnie pracą miejscowych oraz zdalnych urządzeń obsługujących ten format.

Podsumowanie