Novation Launchpad Pro Mk3 - kontroler dla Ableton Live

Koło historii zaczęło się toczyć w 1988 roku i wciąż się toczy wokół tych magicznych przycisków do wyzwalania sampli. Rzecz w zasadzie sięga jeszcze dalej, aż do lat 60., kiedy dwaj pionierzy, Don Buchla i Bob Moog, rozpoczęli prace nad nowym wówczas instrumentem, w odróżnieniu od wcześniejszych bazującym na tranzystorach. Moog uznał, że dźwięki w nim powinno się wyzwalać klawiaturą typu fortepianowego, zaś Buchla uważał, że nowy instrument powinien mieć nowy interfejs wykonawczy, choć nie do końca wiedział jaki. Postawił na wyzwalanie dźwięków pałeczkami oraz na nietypowe kontrolery. Koncepcję zastąpienia klawiatury muzycznej „czymś innym”, w pełni i z dużym sukcesem zrealizował Roger Linn. Na początku trochę nieśmiało, w Linn 9000 oraz Linndrum MidiStudio, a potem już w tej formie, jaką znamy dzisiaj, czyli wzorcowych padów Akai MPC, którego był współkonstruktorem.

Do koncepcji tej, choć już w wydaniu programowym, wróciła firma Ableton. Jej Session View w Live, w którym możemy „odpalać” sample i pętle jest realizacją tego, czym był i jest Akai MPC – nieliniowym systemem zapisu i wyzwalania odpowiednio zaprogramowanych elementów dźwiękowych. Tę oczywistą paralelę jako pierwsza dostrzegła firma Novation, oferując pierwszy kontroler Launchpad. Co ciekawe, Akai zorientowało się w tym nieco później, choć jako „matka wszystkich padów” firma ta miała wyraźne fory u wielu użytkowników. Niemniej to właśnie Novation wykonał na początku największą pracę i teraz na rynku pojawiła się trzecia generacja ich przełomowego kontrolera w wersji Pro. Mówiąc szczerze, coraz trudniej jest mówić o tym urządzeniu jako o sterowniku, ponieważ to w zasadzie pełnoprawny instrument.

Konstrukcja Novation Launchpad Pro Mk3

Urządzenie jest małe, płaskie i lekkie. Ma siatkę mlecznych, podświetlanych płynnie padów w układzie 8x8 z wyczuwalnym pod palcami środkiem tej swoistej szachownicy oraz padami leżącymi po przekątnej (bez skrajnych przycisków). W założeniu ma to ułatwić poruszanie się po tym manuale bez konieczności patrzenia na niego, co jest o tyle ważne, że urządzenie nie ma żadnego wyświetlacza. Od wersji Mk2 różni się swoim nieco „maschine’owym” wyglądem – jest wyraźnie kanciasty, a wszystkie przyciski otaczające pady są kwadratowe lub prostokątne. Wprawdzie jest nieco większy, ale znacznie bardziej płaski (efekt zastosowania m.in. portu USB C) i sporo lżejszy.

Capture MIDI to funkcja programu Ableton Live 10, pozwalająca retrospektywnie zapisać zagrany wcześniej materiał, tutaj obsługiwana dedykowanym przyciskiem.

Same pady także są nieco większe i nieznacznie przeprojektowane, choć w dalszym ciągu oferują podświetlanie RGB oraz reakcję na szybkość nacisku (velocity) i siłę docisku (aftertouch – w tym wypadku polifoniczny, co ma niebagatelne znaczenie dla kreatywnych wykonawców).

Tryby Novation Launchpad Pro Mk3

Urządzenie zachowało swoją podstawową funkcjonalność w zakresie pełnej współpracy z Ableton Live, ale wychodzi znacznie dalej. W swoim pierwszym trybie pracy, aktywowanym umieszczonym u góry przyciskiem Session, obsługuje sesję w Ableton Live, wyzwalając i nagrywając klipy oraz sceny. We współpracy z okalającymi pady przyciskami pozwala poruszać się po sesji, obsługiwać Drum Racka, sekcję transportu, nagrywanie, Solo, Mute, a nawet daje szybki dostęp do regulacji głośności, panoramy i poszczególnych wysyłek. W tych ostatnich przypadkach „regulacji” dokonuje się stuknięciem w pad docelowy pionowego słupka, a zmiana poziomu odbywa się płynnie. Jeśli przejdziemy do trybu Device, każda z ośmiu kolumn padów pozwala sterować wartościami kontrolerów makro.

Inne tryby pracy urządzenia to Note, Chord, Custom i Sequencer. Note pozwala na odgrywanie padami dźwięków chromatycznych, także z uwzględnieniem ich uszeregowania w ramach jednej z 16 skal. Z kolei tryb Chord służy do aktywowania akordów jednym padem. Przy odpowiednim zaprogramowaniu można w ten sposób mieć pod palcem całą strukturę harmoniczną naszego utworu czy nawet całego seta, tym bardziej, że programowania, zapisywania i odtwarzania dokonuje się bardzo sprawnie.

Przyciski o podwójnej funkcjonalności, w tym przypadku pozwalające aktywować sterowanie wysyłek ze ścieżek w programie Live oraz ustawić tempo pracy sekwencera.

Nowością jest Sequencer, oferujący cztery polifoniczne ścieżki, których wyjścia można przyporządkować do wybranych kanałów dwóch portów MIDI oferowanych przez Launchpada. Podświetlane na niebiesko górne rzędy siatki padów działają jako 32-krokowy sekwencer, a dolny zestaw padów 4x4, podświetlany na pomarańczowo, pozwala na wyzwalanie dźwięków. Towarzyszące padom przyciski obsługują takie funkcje jak kroki sekwencji, paterny, velocity, prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia wraz z aktywowaniem jego mutacji (nie mylić z wyciszaniem!), podziały kroków (Micro Step), a także, po wciśnięciu Shift, wartość swing i tempo. Każdy z czterech sekwencerów pozwala na zapis do ośmiu paternów, które można łączyć w dłuższe sekwencje. Jest też dostępna wygodna funkcja Print To Clip, która zgrywa do klipu sekwencję z uwzględnieniem wszystkich parametrów przypadkowości.

Zdecydowanie najciekawszą funkcją najnowszego Launchpada jest to, co pozwala mu „wybić się na niepodległość”. Jego sekwencer, i tak już ponadnormatywnie funkcjonalny, może działać niezależnie, i to nie tylko od programu Ableton Live czy innego DAW, ale nawet od komputera. Zasilany przez USB z dołączonego zasilacza sieciowego generuje komunikaty przez dwa dostępne porty MIDI, odbierając je przez trzeci. Może zatem w pełni współpracować z każdym środowiskiem MIDI (a także, po odpowiedniej konwersji, z CV/Gate), będąc jednym z nielicznych tego typu urządzeń wśród szeroko rozumianych launchapdów.

Novation Launchpad Pro Mk3 w praktyce

Novation Launchpad Mk3 to gruntownie przemyślane, niesamowicie funkcjonalne, efektowne i doskonale wykonane urządzenie sterujące, które wykroczyło poza ramy standardowego kontrolera dla Ableton Live. Mam wrażenie, że to będzie nowy klasyk do wszelkiego typu zastosowań, którego teoretycznie nic nie ogranicza. Teoretycznie, bo obsługa tylu różnych dostępnych w nim funkcji bez dostępu do wyświetlacza może być kłopotliwa. Drukowana instrukcja obsługi byłaby więc mile widziana, bo jedyna, na jaką możemy liczyć, dostępna jest w wersji elektronicznej.

Mutation jest jedną z funkcji sekwencera, aktywującą różne zmiany parametrów w trybie przypadkowym.

Ponadto każde podłączenie do komputera aktywuje dostępność Launchpada jako napędu zawierającego linki do interaktywnego systemu rejestracji/pobierania oprogramowania. Generalnie to bardzo wygodne, bo nie trzeba wpisywać numeru seryjnego, który pobierany jest bezpośrednio z urządzenia. A jeśli komuś to przeszkadza, to opisano też sposób wyłączenia trybu MSD (czyli zgłaszania kontrolera jako napędu).

W trakcie procesu automatycznej konfiguracji możemy wybrać sposób, w jaki będziemy korzystać z urządzenia oraz programy, do sterowania których chcemy je użyć. Instrukcja sprowadza się do uruchomienia odpowiedniego klipu wideo z prezentacją. Ale to nie wszystko, ponieważ po przejściu w przeglądarce do trybu Components. Mamy w nim dostęp do ośmiu presetów Custom uwzględniających różne konfiguracje kontrolera (np. jako standardowa klawiatura MIDI lub jako pionowe suwaki do sterowania głośnością). Jest również opcja tworzenia całkowicie własnych programów w oparciu o wygodne narzędzia widżetów. Możemy zatem szybko stworzyć kompleksowy kontroler do obsługi wszystkich funkcji szybkiego dostępu, np. klawiatury muzycznej, sekcji padów 8x8, napędu DAW i sterowania wybranymi kontrolkami we wtyczkach. A takich kompletnych konfiguracji możemy załadować osiem.

Zobacz także test wideo:

Technics EAH-A800 - bezprzewodowe słuchawki z redukcją szumów

Wszystkim osobom dorastającym w latach 70. i 80. minionego wieku należąca do Panasonica marka Technics nieodmiennie kojarzy się z gramofonami oraz doskonałym sprzętem hi-fi.

Fixed Length pozwala na zdefiniowanie długości taktu dla każdego nagrywanego klipu, co ułatwia tworzenie np. różnych wersji tej samej partii.

Components działa w przeglądarkach internetowych obsługujących MIDI (m.in. Chrome, Opera, Edge), ale dostępny jest też jako samodzielna aplikacja (po zarejestrowaniu produktu).

Podsumowanie