Sidechain, czyli kluczowanie, to jedna z najciekawszych technik pracy z miksem. Nasz artykuł to swoisty klucz do skarbnicy z wiedzą na ten temat.
A więc poczułeś w sobie głód kluczowanej kompresji, ale nie wiesz, z jakich wtyczek powinieneś korzystać? Warto zacząć od kompresorów dostępnych na pokładzie DAW, ponieważ zazwyczaj są łatwe w konfiguracji, integrują się z systemem i najczęściej w nieznacznym stopniu obciążają procesor, co ma znaczenie, gdy używasz jednocześnie wielu kompresorów tego typu. Z wtyczek zewnętrznych producentów na pierwszy plan wybija się kilka modeli, w tym HoRNet MultiComp Plus. Oferuje trzy tryby pracy o różnym charakterze - od precyzyjnego do bardzo leniwego wyciszania - co pozwoli Ci szybko sprawdzić, jaki rodzaj efektu wypadnie najlepiej. Do bardziej kreatywnych zadań polecamy FabFilter Pro-MB, który może wprowadzać tłumienie do określonych częstotliwości dla zachowania lepszej kontroli - o tej technice piszemy w dalszej części artykułu.
Jest też wiele narzędzi działających automatycznie, w których nie ma potrzeby stosowania toru kluczowania. Wyciszanie jest tworzone przez regularną modulację głośności (np. na każdą ćwierćnutę), co w pewnym stopniu naśladuje działanie kluczowania sidechain. Najprostszym tego typu narzędziem na rynku jest Waves OneKnob Pumper, ale są też bardziej zaawansowane. Xfer Records LFOTool oferuje bramkę trance, autopanoramę i wobbling w stylu dubstep, podczas gdy Cableguys VolumeShaper 4 udostępnia możliwość wyciszania w trzech zakresach częstotliwości z opcjami pompowania, bramkowania i „jąkania” (stuttering). Jednak bezsprzecznym liderem w zakresie automatycznego tłumienia jest Vengeance-Sound Multiband Sidechain. To pumper, z wykorzystaniem którego powstała cała masa szwedzkich hitów, dający zaawansowaną kontrolę na wielopasmową korekcją i dowolnie kreślonymi obwiedniami sterującymi pracą filtrów górno- i dolnoprzepustowych.
1.
Kluczowanie partią stopy może powodować pewne problemy. Faza zanikania dźwięku wywołuje niekiedy falowanie poziomu lub kreatywne efekty wyciszania. Bardziej przytłumiona stopa może nie mieć wystarczającego ataku lub fazy zanikania, by prawidłowo wysterować kompresor. Rozwiązaniem jest kluczowanie w tle, działające jako sygnał sidechain, ale niesłyszalne w miksie. Uruchom nowy projekt w DAW.
2.
Dodaj na ścieżki pliki Kick.wav i Pad.wav, ustaw tempo 123 BPM i aktywuj zapętlenie. Partia stopy 4/4 ma szereg pominiętych dźwięków i kilka dłuższych przerw, aby zasymulować zawieszenie. Na ścieżce padu włącz kompresor z funkcją kluczowania, ustaw w nim niski próg (około -32 dB), maksymalne poziomy Ratio i Attack, oraz Release ok. 40 ms.
3.
Przy takich ustawieniach słychać wyraźne falowanie poziomu padu w momencie uderzenia stopy, a w chwili zawieszenia pompowanie znika całkowicie. Nam zależy jednak na precyzyjnie sterowanym pompowaniu. Załaduj na nowy kanał plik Ghostkick.wav, wyłącz wyjście tej ścieżki na sumę (przez wyciszenie lub odpowiednią komutację) i skieruj jej sygnał jako kluczowanie dla kompresora sidechain na padzie
4.
Pętla sprawia, że pompowanie odbywa się cały czas. Dodając i odejmując dźwięki stopy na ścieżce pracującej w tle możemy teraz definiować momenty, w których wyciszanie ma być słyszalne. Zamień plik Ghostkick.wav na Ghostkick2.wav i zwróć uwagę na różnice w efekcie, wynikającą z innej obwiedni stopy kluczującej. Mamy więc znacznie większy wpływ na uzyskane brzmienie.
1.
Pogłos i delay to znakomite efekty, ale mogą powodować problemy w miksie i rozmywać rytmikę utworu. Kluczowanie włączonych na szynach powrotnych efektów reverb i delay pozwala uniknąć tych kłopotów, zwłaszcza jeśli chodzi o instrumentalne partie prowadzące i wokal. Załaduj do DAW pliki Kick.wav i Lead.wav, włącz na grupach pogłos oraz delay i wyślij na nie sygnał Lead z poziomem 0 dB. Zwróć uwagę, jak efekty potrafią zamydlić brzmienie.
2.
W tym momencie wycisz grupę z delayem, a na szynie z pogłosem włącz kompresor kluczowany sygnałem ze ścieżki Lead. Ustaw Ratio na 4:1, Attack na 0 ms, a Release na ok. 40-50 ms. Włącz odtwarzanie i obniżaj Threshold do ok. -30 dB, dopóki nie usłyszysz, jak czysty sygnał przebija się przez pogłos. Zwiększając Release uzyskasz więcej miejsca dla dźwięku głównego, a nawet wyraźne pompowanie pogłosu.
3.
Na grupie Delay włącz kompresor i jako źródła kluczowania użyj ścieżki stopy. Ustaw Threshold na około -33 dB, Attack na 0 ms, Release na 50 ms, a następnie zwiększaj Ratio do momentu, aż usłyszysz wyraźne wyciszanie delaya w rytm bitu. Spróbuj zmienić Release, aby zobaczyć, czy rytmika wyciszania pozwala uzyskać bardziej energetyczne brzmienie (krótsze czasy), czy łagodniejsze (dłuższe czasy).
