Muzyka Wokół Nas

Nagrania plenerowe – kolejny poziom

To nie przypadek, że dźwiękowców na planie filmowym i dokumentalistów zazwyczaj widuje się w słuchawkach; w ich pracy ma to fundamentalne znaczenie. Jeśli to tylko możliwe, nagrań dokonuj ze słuchawkami, dzięki czemu będziesz słyszał dokładnie to, co zapisuje rejestrator. Pozwoli Ci to również uniknąć najbardziej kłopotliwego dźwięku tła: wiatru. Nawet lekka bryza potrafi kompletnie zamazać niskie częstotliwości w nagraniu. I choć algorytmy „odwietrzające” potrafią wykonać naprawdę świetną robotę, to lepiej na nich nie polegać. Jedyna sytuacja, w jakiej nie zaleca się pracy w słuchawkach, to taka, gdy dokonujesz nagrania w pomieszczeniu pełnym ludzi i nie chcesz zwracać na siebie ich uwagi. Niektórzy, nie rozumiejąc, co tak naprawdę robisz, mogliby zareagować w mało przyjazny sposób. Dobrą opcją są wówczas słuchawki douszne, na które nikt nie zwraca większej uwagi.

Zakres dynamiki dźwięków w otaczającym nas świecie jest ogromny, dalece większy, niż są to w stanie odwzorować rejestratory i mikrofony. Jak więc ustawić właściwy poziom zapisu? Przede wszystkim staraj się zachować możliwie jak największy zapas dynamiki, nie dopuszczając jednak, by szum własny mikrofonu i przedwzmacniacza miał znaczący udział w nagraniu. Przemyśl więc, co chcesz nagrać i ustaw poziom tak, aby zachować 10 dB lub więcej odstępu od poziomu maksymalnego. Nagrywanie dźwięków otoczenia jest w tym kontekście relatywnie proste, bo dźwięki bardziej dynamiczne, które mogłyby spowodować przesterowanie, nas nie interesują. Zawsze jednak mogą pojawić się interesujące odgłosy, wymagające wzmocnienia o dodatkowe 10 dB. Jeśli zamierzasz nagrać materiał bardziej dynamiczny, nie bój się nagrań z niskim poziomem, zwłaszcza, że zakres dynamiki pliku 24-bitowego to 144 dB. Pozbycie się szumu na dalszym etapie będzie znacznie łatwiejsze niż usunięcie zniekształceń. Jeśli nie jesteś pewien charakteru nagrywanego otoczenia dźwiękowego albo nie wiesz, jak zareaguje pokładowy limiter w rejestratorze, najlepiej będzie go wyłączyć. W pewnym stopniu odnosi się to także do filtru górnoprzepustowego; zanim go włączysz, upewnij się, że nie zależy Ci na niskoczęstotliwościowej zawartości sygnału.

Większość rejestratorów ręcznych i przenośnych wyposażona jest w przyciski do wstawiania znaczników, którymi można oznaczać początki nowych ujęć bądź plików. Podobną funkcjonalność oferuje wiele aplikacji na smartfony i tablety. Ma ona kluczowe znaczenie dla każdego, kto poważnie podchodzi do zadania, ponieważ pozwala zaoszczędzić wiele cennego czasu podczas edycji i archiwizowania. Można to robić również ręcznie, z wykorzystaniem znaczników lub bez, na podobieństwo klapsów stosowanych w przemyśle filmowym. Klaśnięcie lub wywołanie głośnego transjentu, np. poprzez puknięcie w mikrofon, może ułatwić późniejsze zlokalizowanie i wyodrębnienie udanych ujęć, zbędnych zakłóceń itd. Warto też nagrywać notatki głosowe, zawierające objaśnienia bądź wskazówki i pomysły na wykorzystanie zarejestrowanych dźwięków.

Nawet jeśli zamierzasz nagrać jedynie zwykły szum otoczenia, zadbaj o to, aby rejestrator miał w pełni naładowane baterie i odpowiednią ilość wolnego miejsca w pamięci. To, co niepotrzebne, będziesz mógł usunąć podczas edycji, ale nigdy nie wiadomo, czy nie trafi Ci się jakiś wyjątkowy, zupełnie niespodziewany dźwięk. Odgłosy miasta są pełne zgrzytów, huków, pisków i dudnień, których nie da się wywołać na żądanie. Z kolei w terenie wiejskim da się usłyszeć śpiew ptaków, odgłosy łamiących się gałęzi czy spadających kamieni, a także niezidentyfikowane dźwięki wydawane przez zwierzęta. To materiał, który da się w kreatywny sposób wykorzystać w rozmaitych projektach muzycznych.

Tak jak w przypadku samplowanych instrumentów czy banku klasycznych bitów, dokonane własnoręcznie nagrania terenowe można spożytkować w dowolnym momencie, wzbogacając nimi swoje projekty muzyczne, a także wykorzystując na etapie postprodukcji. Sposób użycia i liczba potencjalnych kombinacji tych elementów jest ograniczona wyłącznie naszą kreatywnością i wyobraźnią. To może być jednak trudne, jeśli nie zarządzasz swoim archiwum w odpowiedni sposób, bez względu na jego objętość. Stosowanie sprawdzonych metod postępowania w zakresie nazewnictwa plików i folderów, jak również archiwizowania nagrań, zarówno tych surowych, jak i przetworzonych, pozwala zwiększyć efektywność pracy i mocniej skupić się na procesie twórczym. Równie ważną rolę odgrywa sprawa lokalizacji archiwum. Poświęć dlań odrębny folder, partycję czy nawet cały dysk komputera. Może to być także dysk zewnętrzny. Bez względu na umiejscowienie archiwum, zadbaj o wykonanie kopii zapasowych w innych miejscach, tak jak robisz to w przypadku wszystkich ważnych danych audio. To, co dziś zajmie Ci tylko kilka chwil, zaprocentuje w przyszłości, dostarczając bezcennego materiału dźwiękowego na całe lata.