Zapomnij o wszystkich nutach-duszkach i ambientowych teksturach, bo to najgłośniejsze uderzenia bębnów tworzą (lub nie) cały bit...
Początkujący w dziedzinie produkcji muzyki elektronicznej powinni pamiętać, że najlepsze jest podejście najprostsze. Zaopatrz się w kolekcję wysokiej jakości pojedynczych sampli, rozmieszczając je na ścieżkach audio wzdłuż linii czasu w DAW albo wyzwalając poprzez MIDI, przy użyciu samplera perkusyjnego. Wiele tego typu brzmień wyszło spod ręki światowej klasy sound designerów, a zatem oparcie się takich prefabrykatach stanowi najbardziej logiczną metodę postępowania dla każdego, kto chciałby pozyskać najwyższych lotów brzmienia perkusyjne, a przy tym nie zamierza parać się ich samodzielnym tworzeniem. W istocie bowiem jest to metoda wciąż stosowana przez najbardziej uznanych producentów, wybierających odpowiednie próbki już na samym początku.
Kiedy jednak staniesz się bardziej zaawansowanym producentem, odkryjesz wiele powodów ku temu, by zacząć samodzielnie eksplorować świat projektowania, syntezy i nakładania brzmień bębnów. Po pierwsze, pozwoli Ci to tworzyć unikalne bity, nadające Twoim produkcjom charakterystyczne brzmienie. Po drugie, będziesz potrafił dostroić i dopracować bębny tak, aby idealnie pasowały do pozostałych elementów aranżacji, co w rezultacie zapewni Ci pełną kontrolę nad każdą składową miksu. I po trzecie, proces budowania brzmień perkusyjnych od zera to fantastyczny sposób na zrozumienie natury bębnów i syntezy dźwięku. Innymi słowy, to wspaniała zabawa!
Wysokość dźwięku i szum
Dźwięki perkusyjne są krótkie, ale nasycone szczegółami, trwającymi zaledwie ułamki sekund. U podstaw syntezy bębnów leży manipulacja strojem danego przebiegu: użyj prostego przebiegu z syntezatora o stałej wysokości; następnie zmoduluj tę wysokość tak, aby ton opadał w ciągu kilkunastu milisekund. Taki zabieg pozwoli uzyskać brzmienie przypominające nisko nastrojony bęben basowy bądź tom, a werbel przy wyższych częstotliwościach. Niuanse związane z syntezą bębnów polegają na zmianach kształtu obwiedni. Standardowe, wirtualne obwiednie typu ADSR nie zapewniają jednak wystarczającej kontroli nad przebiegiem opadania wysokości dźwięku. Na szczęście wiele współczesnych syntezatorów oferuje funkcje formowania obwiedni o znacznie szerszych możliwościach, zaprojektowane konkretnie do tego typu zadań. Tutaj wykorzystujemy dwa z najbardziej funkcjonalnych instrumentów wirtualnych: Xfer Records Serum i Native Instruments Massive X. Ten pierwszy daje dostęp do szeregu punktów kształtowania LFO, które można przełączyć w tryb jednorazowej obwiedni. Pozwala to na jej precyzyjne rysowanie, rzeźbienie i wyginanie; drugi z kolei wyposażony jest w funkcję Exciter Envelope, stworzoną specjalnie do formowania kształtów brzmień perkusyjnych.
Tworzysz brzmienie stopy? Sonic Academy Kick 2 będzie dobrym punktem wyjścia.
Metody te służą do odtworzenia rezonansowego dźwięku, który powstaje, gdy perkusista uderza w bęben, ale ważny jest też element uderzenia, który można emulować poprzez filtrowanie szumu i formowanie jego obwiedni. Większość syntezatorów ma co najmniej jeden oscylator generujący biały szum, ale wiele instrumentów idzie jeszcze dalej, oferując próbki szumu nagrane z różnych źródeł. Łącząc element tonalny z szumem można stosunkowo łatwo odtworzyć większość syntetycznych brzmień perkusyjnych o analogowym posmaku. Poszukując narzędzi do projektowania brzmień perkusji, w pierwszym rzędzie zainteresuj się dedykowanymi instrumentami. Niektóre z nich zaprojektowano do emulacji klasycznych analogowych automatów perkusyjnych, inne oparto na oryginalnych projektach, a jeszcze inne stanowią rozwiązanie hybrydowe, łączące obie metody. Na przykład do kreowania brzmień bębnów basowych nadadzą się takie instrumenty wirtualne takie jak Sonic Academy Kick 2 czy Plugin Boutique BigKick, pozwalające połączyć próbkowaną warstwę „kliku” z precyzyjnie ukształtowaną warstwą syntetyczną, z możliwością modulacji wysokości dźwięku. Istnieją też wielobrzmieniowe syntezatory perkusyjne, takie jak Rob Papen Punch i Sonic Charge MicroTonic, oferujące gotowe zestawy syntetyczne, którymi można manipulować i dostosowywać do własnych potrzeb.
Kwestia transjentów
Mówiąc ogólnie, bęben basowy i werbel/klaśnięcie tworzą rytmiczną bazę raz-dwa, która decyduje o potędze i całościowym charakterze bitu. Oznacza to, że należy zwrócić baczną uwagę na transjenty – czyli początkowe fazy ataku dźwięków – i na to, jak skutecznie przebijają się w miksie w porównaniu do innych jego elementów, słyszalnych w danym punkcie czasowym. Wiele instrumentów generuje bardzo mocne transjenty, które mogą pojawiać się w tych samych momentach, co uderzenia w bębny, doprowadzając do ich rozmycia. Ich charakter i słyszalność w przypadku stopy, werbla i klaśnięcia często zależą od gatunku danej produkcji muzycznej, a także rodzaju brzmień towarzyszących im w miksie. Mając powyższe na względzie zajmiemy się transjentami trzech omawianych tu instrumentów perkusyjnych.
1.
W wielu utworach słychać stopę o mniej wyrazistych transjentach, które z kolei są bardzo czytelne w przypadku werbla i klaśnięć. W ten sposób tworzy się ciekawy kontrast tych instrumentów, a inne dźwięki, takie jak partie syntezatorów czy gitary, mają możliwość łatwiejszego przebicia się w miksie, nie podlegając maskowaniu uderzeniami stopy.
2.
Są jednak gatunki muzyki, gdzie bęben basowy musi zachować wyrazisty klik transjentowy. W takim przypadku chodzi o to, by to stopa przebijała się przez pozostałe elementy aranżacji, co można uzyskać wytłumiając owe dźwięki tam, gdzie odzywa się stopa. Dokonuje się tego poprzez zastosowanie kompresji kluczowanej lub kształtowania obwiedni głośności.
3.
Chcąc wzmocnić transjenty stopy i werbla/klaśnięcia, często należy zmniejszyć dynamikę innych dźwięków pojawiających się w tym samym czasie. Zgrupuj wszystkie pozostałe instrumenty perkusyjne, stosując na grupie clipper lub limiter. Dzięki temu niepożądane szczyty sygnału ulegną spłaszczeniu, co pomoże przebić się głównym dźwiękom.
Dźwięk stopy w Serum
Stworzenie brzmienia bębna basowego bywa bardzo proste – użyjemy tu Xfer Records Serum
1.
Zaczynając od domyślnego ustawienia Serum, przejdź do pierwszego oscylatora (Osc A) i przywołaj falę sinusoidalną. Parametr Random Phase ustaw na 0%, dzięki czemu faza fali będzie resetowana nowym dźwiękiem. Parametrowi Phase nadaj wartość 60 stopni. W ten sposób przebieg sinusoidalny będzie uruchamiany w połowie fali, tworząc inicjujący klik.
2.
Obwiednia 1 w Serum jest na stałe przypisana do sterowania amplitudą. W odróżnieniu od powłóczystej stopy typu 808, bęben basowy w stylu house jest zazwyczaj zwarty i krótki, zatem ustaw parametr Sustain na minimum, a Decay na około 520 ms. Wartość ataku 0,2 ms pozwoli podkreślić klik.
3.
Za pomocą obwiedni zmodulujemy strój sinusoidy z wysokiego na niski, uzyskując charakterystyczny punch. Przejdź do LFO 1, przełącz go w tryb Envelope (czyli jednorazowy), a następnie przeciągnij istniejący węzeł całkowicie w lewo, aby utworzyć opadającą „płetwę”.
4.
Do powstałej obwiedni wrócimy za chwilę, a na razie przypisz LFO do modulowania stroju Osc A, przeciągając krzyżyk LFO 1 i upuszczając go w polu Osc A. Przełącz modulację z dwubiegunowej na jednobiegunową, naciskając Shift-Alt i klikając slot docelowy modulacji.
5.
Teraz możesz ukształtować szybkie opadanie wysokości dźwięku, projektując taki rodzaj bębna basowego, jaki jest Ci potrzebny. Przeciągnij środkowy węzeł LFO 1 w dół, wyginając linię prostą i nadając jej kształt wykładniczy, a następnie dostosuj głębokość modulacji LFO.
6.
Interakcja pomiędzy głębokością modulacji stroju i kształtem przebiegu modulatora decyduje o sile „tąpnięcia” stopy. Ogólnie rzecz biorąc, gdy krzywa ta jest rozciągnięta, brzmienie upodabnia się do 909, a kiedy jest bardziej zwarta, brzmienie staje się zbliżone do tego z 808.
