Odkryj sekrety jednego z najważniejszych efektów – od prostego echa i synchronicznych powtórzeń po sprzężone pętle, sound design i jeszcze więcej.
Podczas gdy efekty pogłosowe wykorzystują szereg linii opóźniających do emulacji odbić akustycznych, jakie pojawiają się w przestrzeni fizycznej, procesory typu delay przechowują sygnał wejściowy w buforze, po czym replikują go w odstępach czasu określonych parametrem Delay Time. Czas ten można zdefiniować w milisekundach/sekundach lub, w przypadku wtyczek programowych, notacji rytmicznej (ćwierćnutach, ósemkach itd.), w synchronizacji do tempa ustawionego w DAW. Zwiększenie sprzężenia zwrotnego delaya powoduje, że sygnał z wyjścia efektu trafia z powrotem na jego wejście, co z kolei implikuje zwiększenie liczby i intensywności powtórzeń, w rezultacie czego powstaje klasyczny efekt echa. Tradycyjne efekty delay domyślnie działają monofonicznie, ale zwykle dostępna jest w nich regulacja offsetu, która pozwala przesunąć timing powtórzeń w kanałach o kilka milisekund – to rozwiązanie, dzięki któremu można w prosty sposób nadać monofonicznym dźwiękom imponującą szerokość. Oprócz tego wiele tych urządzeń oferuje tryb ping-pong, którego działanie polega na tym, że każde kolejne powtórzenie pojawia się naprzemiennie w kanale lewym i prawym.
Regulacja Dry/Wet
W większości przypadków zależy nam na tym, aby w miksie usłyszeć nie tylko sygnał opóźniony, ale też bezpośredni. Dlatego też, jeśli efekt delaya jest zainsertowany na kanale, regulator miksu dry/wet pozwala na ustalenie proporcji pomiędzy czystym sygnałem źródłowym i jego powtórzeniami. Alternatywnym rozwiązaniem jest typowa technika studyjna, polegająca na wykorzystaniu wysyłek i powrotów: efekt umieszczony zostaje na kanale wysyłkowym aux w mikserze, poprzez który można doń kierować różne sygnały i przetwarzać za jego pomocą dźwięk z wielu ścieżek jednocześnie, a nawet zastosować efekty dodatkowe, takie jak filtrowanie czy korekcja sygnału opóźnionego.
Kiedy więc należy nakładać delay bezpośrednio na sygnał, a kiedy użyć go w konfiguracji wysyłka/powrót? Opcja druga oferuje maksymalną elastyczność działania na etapie miksu, ponieważ daje nam do dyspozycji odrębny kanał zawierający wyłącznie sygnał opóźniony, ułatwiając tym samym regulację jego poziomu i kształtowanie brzmienia przy użyciu procesów dodatkowych, takich jak filtrowanie, korekcja i szereg innych. To także upraszcza kwestię zgrywania submiksów ścieżek do postaci stemów, gdyż pozwala zapisać sygnał opóźniony jako odrębny plik audio, co z kolei daje większe możliwości edycji i przetwarzania go na etapie miksu. Ponadto wyciszenie delaya na oddzielnym kanale nie powoduje zmian głośności sygnału oryginalnego, tak jak ma to miejsce w przypadku efektu zainsertowanego. Jednakże w dzisiejszych czasach superszybkich komputerów i bogatego wyboru pluginów wygodniejszym rozwiązaniem bywa zapięcie odrębnych delayów na poszczególnych kanałach, co pozwala na niezależne regulowanie ich parametrów.
Zmiana brzmienia
Wiele delayów wyposażonych jest w pokładowe filtry górnoprzepustowe i dolnoprzepustowe, służące do zmiany barwy tonu sygnału opóźnionego. Ten prosty proces ma ogromny wpływ na uzyskany efekt – dla przykładu, delay na wokalu potraktowany filtrem dolnoprzepustowym dodaje mrocznego ambientu w analogowym stylu; z kolei zastosowanie ekstremalnego filtrowania górnoprzepustowego na tym samym delayu może, poprzez wprowadzenie dawki sopranów, ożywić wokal i przydać mu lekkości. Niektóre procesory opóźnieniowe oferują nawet dedykowane regulatory korekcji, które umożliwiają jeszcze głębszą ingerencję w zawartość częstotliwościową efektu.
Bardziej rozbudowane wtyczki delaya są zdolne do modelowania charakterystyk tonalnych specyficznych dla analogowych efektów na taśmę, efektów opartych na BBD, a nawet konkretnych modeli wintydżowych. Wiele wtyczek udostępnia tryb Repitch: w chwili zmiany długości czasu opóźnienia zmienia się także szybkość przesuwu wirtualnej taśmy, w rezultacie czego dźwięk opóźniony ulega odstrojeniu w sposób, jaki możemy usłyszeć w klasycznych utworach Dub Reggae.
Wiele wtyczek oferuje wewnętrzne algorytmy nasycenia sygnału, pozwalające na kontrolowane jego przybrudzenie i przesterowanie; inne wtyczki z kolei umożliwiają wybieranie różnych algorytmów, czy też trybów, opóźnienia, a tym samym emulacji brzmienia konkretnych procesorów sprzętowych, w tym podłogowych, takich jak Echoplex, Roland Space Echo i Electro-Harmonix Memory Man. Wtyczka SoundToys EchoBoy daje nam do wyboru 30 stylów; z kolei FXpansion Bloom w autentyczny sposób emuluje efekt „zdarcia taśmy”, brzmienie układów BBD, a także chrupkość brzmienia delaya cyfrowego.
>
Mamy tu standardowy przecinak dubowy z delayem, w charakterze którego użyliśmy wtyczki FXpansion Bloom. Jako prędkość delaya wybraliśmy podział szesnastkowy, co odpowiada powolnemu tempu 70 BPM, jednak delay brzmi nieco sztucznie i sztywno.
>
Po przełączeniu trybu opóźnienia z Beats na MS, wtyczka automatycznie przeliczy ów czas na 214 ms, czyli na wartość odpowiadającą podziałowi szesnastkowemu w tempie 70 BPM. Po ustawieniu 212 lub 216 ms nasz delay będzie lekko dryfował względem rytmu.
>
Jeśli Twoja wtyczka nie obsługuje funkcji automatycznego przeliczania czasu opóźnienia z synchronizacją/bez synchronizacji, poszukaj w internecie narzędzia „delay time calculator”. Przelicz tempo BPM na czas, wpisz go w oknie MS i dodaj lub odejmij dwie milisekundy.
