Do wykreowania świetnie brzmiących miksów niezbędna jest gruntowna wiedza na temat korekcji, którą to właśnie zajmiemy się w niniejszym artykule.
Do tej pory opisywaliśmy korekcję określaną jako cyfrową, z chirurgicznie działającymi filtrami, możliwością precyzyjnego dostrojenia do określonej częstotliwości, wyboru kształtu filtru i regulacją jego dobroci. Jest jednak jeszcze jeden typ korekcji, zwanej często korekcją w stylu analogowym. Wtyczki tego typu mają za zadanie odtworzenie charakteru brzmieniowego i prostej obsługi klasycznych analogowych korektorów. Wiele tego typu equalizerów może pracować z ustawionym na stałe (lub przełączanym) zakresem częstotliwości, z regulatorami tłumienia dla każdego z pasm. Jednym z najsłynniejszych korektorów tego typu jest Pultec EQP-1A - pasywny korektor lampowy. Jest duży, niebieski, ma gałki z bakelitu i brzmi fantastycznie. Znany jest głównie z tego, że potrafi nadać brzmieniu wyjątkowej łagodności i ciepła, które wynikają z konstrukcji filtrów i zastosowania lamp.
Pultec EQP-1A tak naprawdę ma tylko dwa zakresy regulacji: tony niskie i wysokie. Dla tonów wysokich mamy do dyspozycji podbijanie z charakterystyką dzwonową i tłumienie z charakterystyką półkową. W przypadku basów z kolei mamy dość dziwne połączenie półkowego podbicia i półkowego tłumienia. Obie charakterystyki mają inne nachylenie, a zatem jednoczesne podbicie i tłumienie w sposób bardzo interesujący wpływa na brzmienie zakresu wyższego basu. To pozwala uzyskać efektowne podbicie najniższych częstotliwości i ożywienie brzmienia w dość kłopotliwym zazwyczaj zakresie 200-400 Hz. Górne pasmo szczególnie ciekawie wypada w przypadku wokalu i innych sygnałów zawierających wiele szczegółów, dając jedwabiście gładkie brzmienie wysokich tonów, świetnie sprawdzające się zarówno podczas miksu jak i na etapie masteringu.
Pultec EQP-1A ma piękne brzmienie i jest bardzo ważnym elementem każdego profesjonalnego studia nagrań.
Obecnie mamy dostęp do wielu wirtualnych emulacji korektora Pultec EQP-1A. Oferują je firmy IK Multimedia, Universal Audio, Nomad Factory i Softube. Jedną z naszych ulubionych jest PSP NobleQ, której praktyczne wykorzystanie opisujemy niżej.
1.
Z prawej strony widzimy przykład „chirurgicznej” korekcji, na której skończyliśmy w przypadku basu, a którą teraz przełączymy w stan ominięcia (na płycie DVD znajdziesz pliki z porównaniem obu brzmień). Z lewej strony widzimy interfejs wtyczki PSP NobleQ - bardzo ciekawej współczesnej wersji korektora Pultec. W przeciwieństwie do oryginału można tu włączać i wyłączać zakresy, podbijać lub tłumić zakresy pasma wysokiego oraz aktywować funkcję emulacji brzmienia lampowego (folder na DVD: 9. Vintage EQ).
2.
Dodaliśmy do basu niskich tonów korzystając z filtru półkowego (tutaj jest to kontrolka Shelf Freq) ustawionego na 100 Hz, jednocześnie włączając tryb Valve. W ten sposób można uzyskać bardzo tłusty i okrągły dół. Emulacja brzmienia lampy zabrzmi ciekawiej, gdy zwiększymy efektywność tej funkcji (regulacji dokonuje się małą gałką obok przełącznika). Na DVD znajdziesz trzy przykłady brzmienia: z wyłączoną emulacją, ze średnim poziomem nasycenia i maksymalnym nasyceniem.
3.
Obok gałki podbicia dla filtru półkowego znajdziemy regulator tłumienia (kontrolka Atten). Przekręcając ją w prawo możemy uzyskać charakterystyczny „trick Pulteca”, o którym wspominaliśmy wyżej, pozwalający uporządkować brzmienie w zakresie niskiego środka (lub wyższego dołu, jeśli wolisz taką nazwę). Bas natomiast staje się bardzo ciepły i tłusty, co dodatkowo można podkreślić lampową saturacją.
4.
Korekcja typu Pultec działa też znakomicie w górnym zakresie pasma, rozjaśniając go i dodając mu blasku. Użyliśmy jej tutaj na tym samym hi-hacie co poprzednio, podkreślając filtrem półkowym (gałka Shelf Freq) pasmo powyżej 12 kHz, a filtrem pasmowym (Peak Freq Boost) zakres 6 kHz, ustawiając jednocześnie średnią szerokość filtru. W efekcie uzyskamy bardzo chrupkie brzmienie.
5.
Podbicie wysokiego pasma z wykorzystaniem korekcji Pultec działa znakomicie w przypadku wokalu - nic tak nie dodaje jedwabistej, mocno napowietrzonej góry do głosu jak tego typu efekt. Częstotliwość filtru półkowego (Shelf Freq) ustawiliśmy na ok. 12 kHz, co dodało brzmieniu powietrza. W filtrze pasmowym ustawiliśmy kontrolkę Peak Freq Boost na ok. 5 kHz. Z takim brzmieniem wokal będzie się unosił nad resztą miksu.
Wtyczki w analogowym stylu oprócz korekcji często również oferują delikatną saturację (nasycanie), której zadaniem jest emulacja efektu delikatnego zniekształcania sygnału wprowadzanego przez niektóre urządzenia analogowe. W przypadku wtyczki NobleQ ta funkcja jest opcjonalna, ale w wielu innych korektorach wtyczkowych jest ona stale aktywna. Jeśli nie jesteś pewien, czy Twoja wtyczka wprowadza taki efekt, spróbuj przepuścić przez nią czyste tony sinusoidalne z różnym poziomem i różnymi częstotliwościami. Jeśli w analizatorze widma na wyjściu zauważysz pojawiające się tony harmoniczne, to znak, że Twój korektor dodaje zniekształceń. Dodatkowe harmoniczne mogą subtelnie ocieplić przetwarzany dźwięk.
