Do wykreowania świetnie brzmiących miksów niezbędna jest gruntowna wiedza na temat korekcji, którą to właśnie zajmiemy się w niniejszym artykule.
Filtr górnoprzepustowy (high-pass filter - HPF) jest bardzo przydatnym narzędziem, z którego niekiedy korzysta się na każdym kanale. Nazywany też filtrem dolnozaporowym (low-cut) tłumi wszystkie częstotliwości poniżej częstotliwości odcięcia, co pomaga w usunięciu najniższych elementów składowych dźwięku nie niosących w sobie żadnych informacji muzycznych, a mogących osłabić dynamikę naszego miksu. Filtr górnoprzepustowy nie odcina całkowicie wszystkich częstotliwości poniżej progu jego zadziałania, ale czyni to stopniowo, z uwzględnieniem tzw. nachylenia charakterystyki, definiowanego w decybelach na oktawę (dB/okt). Oznacza to, że filtr o nachyleniu 12 dB/okt. stłumi o 12 dB dźwięk oktawę niższy od częstotliwości odcięcia filtru, o 24 dB dźwięk niższy o dwie oktawy i tak dalej.
Znajdujący się na naszej płycie DVD Vengeance Philta CM (katalog CM Studio) oferuje ostre jak brzytwa tłumienie z nachyleniem 96 dB na oktawę.
Klasycznym przykładem zastosowania filtru górnoprzepustowego jest odcinanie niskoczęstotliwościowego hałasu na ścieżce wokalu - możesz bez żadnych konsekwencji dla finalnego brzmienia tej ścieżki stłumić wszystkie częstotliwości poniżej 80 Hz. Dla oczyszczenia dźwięku filtr ten można stosować także w przypadku większości instrumentów, których zasadnicze brzmienie pojawia się w zakresie częstotliwości środkowych i wysokich.
Niskie częstotliwości zajmują bardzo dużo miejsca jeśli chodzi o dynamikę utworu, zwłaszcza najniższe tony; tym bardziej, że muszą mieć stosunkowo duży poziom, by były odpowiednio słyszalne. Czym mniej basu, tym głośniejsze nagranie, a zatem dobrą praktyką jest odcinanie najniższych składowych także w głównych partiach basu. W zależności od stylu, w jakim tworzysz muzykę, możesz dokonać odcięcia niskich tonów przy 60, a nawet 70 Hz, bez ujemnego wpływu na brzmienie. Należy jednak zachować dużą ostrożność, i jeśli nie jesteś pewien słuszności swojego działania lepiej zostawić odpowiednio dużo niskich tonów. Znacznie łatwiej jest ustawić wtedy optymalny poziom basu na etapie masteringu, niż starać się odtworzyć to, czego w nagraniu już nie ma.
Większość filtrów górnoprzepustowych ma regulację dobroci (Q), która wpływa na kształt „kolana” charakterystyki w punkcie odcięcia filtru. Wyższe ustawienie Q sprawia, że pojawia się rezonans, który, jeśli tylko jest użyty z umiarem, może pomóc w uzyskaniu ciekawego brzmienia (w dalszej części artykułu piszemy więcej na ten temat). Jeśli nie będziesz miał pełnej świadomości skutków dokonywanej edycji, może się to skończyć nieciekawie. Musisz pamiętać o tym, że od ustawienia filtru HPF na ścieżce stopy lub basu w znacznej mierze zależy jakość całego Twojego miksu.
Z drugiej strony pasma znajdziesz odwrotność filtru górnoprzepustowego, jakim jest filtr dolnoprzepustowy. Natomiast do wycinania określonego zakresu częstotliwości stosujemy filtr pasmowy wycinający. Przyjrzyjmy im się bliżej.
1.
Filtr górnoprzepustowy odcina wszystko poniżej częstotliwości odcięcia aż do całkowitej ciszy, choć należałoby to uściślić, że chodzi o stopniowe tłumienie zgodnie z nachyleniem filtru podawanym w decybelach na oktawę (dB/okt). W tym przypadku ustawiliśmy filtr na 200 Hz, aby usunąć dysonansowy ton 100 Hz, który zmiksowaliśmy dla celów demonstracyjnych z tonem 440 Hz (prezentacja audio w folderze na DVD: Magazyn\EQ\Audio\2. Filtrowanie i wycinanie).
2.
W miarę zwiększania częstotliwości odcięcia następuje stłumienie częstotliwości podstawowej fali kwadratowej 440 Hz. Warto zauważyć, jak zmienia się percepcja wysokości dźwięku z A na trzecią harmoniczną (1320 Hz - z grubsza jest to dźwięk E). Wobec braku właściwej częstotliwości podstawowej nasz słuch zaczyna ją określać na bazie wyższych tonów harmonicznych.
3.
Zastosujemy teraz filtr górnoprzepustowy dla sygnału szumu różowego. Ten niemający muzycznego charakteru dźwięk składa się z szeregu różnych częstotliwości o równym rozkładzie energii w każdej oktawie. Przy odpowiednio precyzyjnym ustawieniu częstotliwości odcięcia możesz usunąć mało efektowny zakres najniższych składowych, zachowując tylko te, które brzmią interesująco.
4.
Dla odcięcia najwyższych składowych zastosujemy filtr dolnoprzepustowy (LPF), który tłumi częstotliwości powyżej punktu odcięcia. Niekiedy zwany górnozaporowym filtr ten znajduje zastosowanie w wielu syntezatorach. Wykorzystanie tego typu filtracji podczas miksu materiału audio nie jest częste, ale niekiedy jest stosowane. Stopniowo obniżając częstotliwość odcięcia można zaobserwować jak brzmienie staje się coraz ciemniejsze.
5.
Filtr dolnoprzepustowy wykorzystuje się zazwyczaj do redukcji zbyt jasnego brzmienia - na przykład kliku w nadmiernie rozjaśnionym dźwięku stopy zestawu perkusyjnego. Za jego pomocą możemy też zmniejszyć poziom szumu i niepotrzebnych składowych harmonicznych w przypadku takich instrumentów jak gitara basowa. Filtr tego typu bywa również często wykorzystywany jako efekt na wybranych fragmentach lub nawet na całym miksie. Zwiększanie częstotliwości odcięcia daje wrażenie „otwierania” się brzmienia i zazwyczaj aplikuje się je z użyciem automatyki.
6.
Ostatnim narzędziem, z którego korzystamy dla usunięcia niechcianych lub kłopotliwych częstotliwości jest filtr wycinający, który tłumi wąski zakres pasma. Swym działaniem przypomina on filtr pasmowy o charakterystyce dzwonowej i wysokiej dobroci (Q), ale zamiast tłumienia oferuje on zazwyczaj całkowite wyciszenie wybranej częstotliwości. Szczególnie dobrze sprawdza się w przypadku bębnów akustycznych, kiedy zależy nam na usunięciu nieciekawych rezonansów.
